Tiến Sĩ Các tỉnh ủy ở vùng đồng bằng sông Hồng lãnh đạo chính quyền tỉnh giai đoạn hiện nay

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 5
1.1. Các công trình nghiên cứu của Việt Nam 5
1.2. Các công trình nghiên cứu của nước ngoài 17
1.3. Kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan và
những vấn đề luận án tập trung giải quyết 21
Chương 2: CÁC TỈNH ỦY Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
LÃNH ĐẠO CHÍNH QUYỀN TỈNH HIỆN NAY - NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 25
2.1. Tỉnh, tỉnh ủy, chính quyền tỉnh ở đồng bằng sông Hồng hiện nay 25
2.2. Các tỉnh ủy ở vùng đồng bằng sông Hồng lãnh đạo chính quyền
tỉnh hiện nay - Khái niệm, nội dung, phương thức 44
Chương 3: TỔ CHỨC, HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CHÍNH QUYỀN TỈNH
VÀ CÁC TỈNH ỦY Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
LÃNH ĐẠO CHÍNH QUYỀN TỈNH - THỰC TRẠNG,
NGUYÊN NHÂN VÀ KINH NGHIỆM 55
3.1. Thực trạng tổ chức và hoạt động của các chính quyền tỉnh ở vùng
đồng bằng sông Hồng 55
3.2. Các tỉnh ủy ở vùng đồng bằng sông Hồng lãnh đạo chính quyền
tỉnh - Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm 75
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG
CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA CÁC TỈNH ỦY Ở VÙNG
ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG ĐỐI VỚI CHÍNH QUYỀN
TỈNH ĐẾN NĂM 2025 113
4.1. Dự báo các nhân tố tác động và phương hướng tăng cường sự lãnh
đạo của các tỉnh ủy ở đồng bằng sông Hồng đối với chính quyền tỉnh 113
4.2. Các giải pháp chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của tỉnh ủy đối với
chính quyền tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2025 125
KẾT LUẬN 159
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 162
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 163
PHỤ LỤC 178

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

BCH Ban Chấp hành
BCSĐ Ban cán sự đảng
BTV Ban thường vụ
CB, CC, VC Cán bộ, công chức, viên chức
CCHCNN Cải cách hành chính nhà nước
CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CT - XH Chính trị - xã hội
CQT Chính quyền tỉnh
ĐBSH Đồng bằng sông Hồng
HĐND Hội đồng nhân dân
HTCT Hệ thống chính trị
KT - XH Kinh tế - xã hội
MTTQ Mặt trận Tổ quốc
PTLĐ Phương thức lãnh đạo
UBND Ủy ban nhân dân
XHCN Xã hội chủ nghĩa



1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ khi trở thành đảng cầm quyền (năm 1945) đến nay, Đảng Cộng sản Việt
Nam luôn nỗ lực hoàn thành chức trách của đảng cầm quyền, bảo đảm tính chính
đáng cầm quyền. Với vai trò là đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước thể chế
hóa, cụ thể hóa, hiện thực hóa cương lĩnh, đường lối của Đảng thành chính sách,
pháp luật của Nhà nước. Năng lực cầm quyền của Đảng thể hiện chủ yếu, trước hết
ở năng lực lãnh đạo Nhà nước, trong đó có năng lực lãnh đạo của các cấp ủy địa
phương đối với chính quyền cùng cấp.
Cấp tỉnh giữ vị trí, vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội (KT -
XH), bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị - xã hội (CT - XH) ở
địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước. Để phát huy
tốt vai trò của cấp tỉnh, vừa phải nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tỉnh ủy, vừa phải xây dựng tổ chức bộ máy chính quyền tỉnh (CQT) trong sạch,
vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đồng thời coi trọng vai trò của Mặt trận Tổ
quốc (MTTQ) và các đoàn thể CT- XH. Muốn vậy, cần tăng cường sự lãnh đạo của
tỉnh ủy đối với CQT mà mấu chốt là tỉnh ủy phải xác định đúng nội dung lãnh đạo
và sử dụng hiệu quả các phương thức lãnh đạo (PTLĐ) đối với CQT.
Trong 30 năm lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, các tỉnh ủy ở đồng bằng sông
Hồng (ĐBSH) đã tích cực lãnh đạo CQT, đạt được một số kết quả tiêu biểu như:
lãnh đạo CQT thực hiện tương đối tốt chức năng, nhiệm vụ, lãnh đạo kiện toàn tổ
chức bộ máy CQT, lãnh đạo CQT phối hợp công tác với các tổ chức khác trong hệ
thống chính trị tỉnh (HTCT) khá tốt; xây dựng chương trình làm việc toàn khóa sau
đại hội đại biểu đảng bộ tỉnh; xây dựng và hoàn thiện quy chế làm việc, cải tiến chế
độ công tác, lề lối, phong cách làm việc của tỉnh ủy; bước đầu phân định rõ chức
năng, nhiệm vụ của tỉnh ủy với chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân
(HĐND) tỉnh và của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh; tăng cường chất lượng công
tác tư tưởng, công tác tổ chức, cán bộ, công tác kiểm tra, giám sát
Bên cạnh những ưu điểm, các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH có một số hạn chế, lúng
túng trong quá trình lãnh đạo CQT, cụ thể là: chậm đổi mới, cải tiến một số khâu

2
công tác; sự vi phạm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng vẫn tái diễn ở nơi
này, nơi khác, ở thời điểm này, thời điểm khác; thẩm quyền, trách nhiệm của những
người đứng đầu tỉnh ủy, CQT chưa được quy định rõ và đầy đủ . Một mặt, đôi khi
tỉnh ủy lấn sân, bao biện, làm thay hoặc can thiệp sâu vào công việc của CQT, mặt
khác, vẫn còn tình trạng tỉnh ủy buông lỏng lãnh đạo đối với CQT trên một lĩnh vực.
Năng lực lãnh đạo của tỉnh ủy đối với CQT chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ, tác
động tiêu cực đến sự nghiệp xây dựng và phát triển địa phương. Vấn đề đặt ra đối với
các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH trong lãnh đạo hiện nay như: phân định rõ chức năng,
nhiệm vụ của tỉnh ủy với chức năng, nhiệm vụ của CQT; làm rõ chế độ trách nhiệm
của người đứng đầu tỉnh ủy, của CQT; khắc phục cả hai xu hướng: lấn sân, bao biện,
làm thay và buông lỏng lãnh đạo; vừa nâng cao năng lực lãnh đạo của tỉnh ủy vừa
nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành và quản lý của CQT
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn vấn đề: “Các tỉnh ủy ở vùng
đồng bằng sông Hồng lãnh đạo chính quyền tỉnh giai đoạn hiện nay” làm luận án
tiến sĩ chuyên ngành xây dựng Đảng và chính quyền nhà nước, nhằm góp phần giải
quyết những vấn đề cấp bách nêu trên.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn các tỉnh ủy vùng ĐBSH
lãnh đạo CQT, luận án đề xuất phương hướng và các giải pháp tăng cường sự lãnh
đạo của các tỉnh ủy vùng ĐBSH đối với CQT đến năm 2025.
2.2. Nhiệm vụ
- Tổng quan các công trình khoa học trong và ngoài nước liên quan đến đề
tài luận án, đánh giá khái quát kết quả cơ bản của các công trình đó và chỉ ra những
nội dung luận án tiếp tục nghiên cứu;
- Làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về tỉnh ủy ở vùng ĐBSH lãnh đạo
CQT giai đoạn hiện nay;
- Khảo sát, đánh giá thực trạng các CQT ở vùng ĐBSH và thực trạng các
tỉnh ủy ở vùng ĐBSH lãnh đạo CQT từ năm 2005 đến nay, chỉ rõ nguyên nhân, khái
quát các kinh nghiệm lãnh đạo CQT của các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH;

3
- Đề xuất phương hướng và các giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các
tỉnh ủy ở vùng ĐBSH đối với CQT đến năm 2025.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH lãnh đạo CQT.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Luận án nghiên cứu sự lãnh đạo của các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH
đối với CQT (HĐND tỉnh, UBND tỉnh) nhằm xây dựng CQT trong sạch, vững
mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
- Thời gian: Luận án nghiên cứu sự lãnh đạo của các tỉnh ủy ở ĐBSH đối với
CQT từ năm 2005 đến nay; đề xuất các phương hướng và giải pháp có giá trị đến
năm 2025.
- Không gian: Luận án khảo sát sự lãnh đạo của các tỉnh ủy đối với CQT ở
vùng ĐBSH, bao gồm 9 tỉnh: Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Nam
Định, Thái Bình, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh và quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về đảng cầm quyền,
Đảng lãnh đạo Nhà nước, về xây dựng tổ chức bộ máy và hoạt động của Nhà nước.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin đồng thời sử
dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học liên ngành và chuyên ngành như: khảo
sát, tổng kết thực tiễn; lịch sử - lôgíc; phân tích - tổng hợp; điều tra xã hội học;
phỏng vấn sâu; phương pháp chuyên gia .
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
- Khái niệm tỉnh ủy lãnh đạo CQT giai đoạn hiện nay;
- Một số kinh nghiệm lãnh đạo của các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH đối với CQT từ
năm 2005 đến nay;
- Các giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của các tỉnh ủy ở vùng ĐBSH đối với
CQT đến năm 2025.

4
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
6.1. Ý nghĩa lý luận
Kết quả nghiên cứu của luận án cung cấp những luận cứ khoa học cho các
tỉnh ủy nghiên cứu, tham khảo để xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo CQT.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Nội dung luận án là tài liệu tham khảo phục vụ công tác nghiên cứu, giảng
dạy, học tập ở các trường chính trị tỉnh, thành phố và ở Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh.
7. Kết cấu của luận án
Luận án gồm phần mở đầu, 4 chương, 9 tiết, kết luận, danh mục công trình
khoa học của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.