Thạc Sĩ Các tham số di truyền, ước tính giá trị giống, khuynh hướng di truyền tính trạng số con sơ sinh sống

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Các tham số di truyền, ước tính giá trị giống, khuynh hướng di truyền tính trạng số con sơ sinh sống, số con cai sữa trong ổ của hai dòng lợn VCN01 và VCN02
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan .
Lời cảm ơn .
Mục lục .
Danh mục các bảng vi
Danh mục các biểu ñồ vii
Danh mục viết tắt viii
1. MỞ ðẦU 1
1.1. Tính cấp thiết của ñềtài 1
1.2. Mục ñích của ñềtài 3
1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn 3
1.3.1. Ý nghĩa khoa học 3
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn 3
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
2.1. Các tham sốdi truyền của tính trạng năng suất sinh sản 4
2.1.1. Tính trạng sốlượng 4
2.1.2. Các tham sốdi truyền 5
2.1.2.1. HệSốdi truyền (h
2
) 5
2.1.2.2. Hệsốtương quan (r): 8
2.2. Giá trịgiống 10
2.2.1. Khái niệm vềgiá trịgiống 10
2.2.2. Nguồn thông tin trong ước lượng giá trịgiống 11
2.2.3. Ước lượng giá trịgiống bằng phương pháp BLUP 13
2.2.4. Chương trình PIGBLUP 18
2.2.5. Khuynh hướng di truyền qua các giai ñoạn 19
2.3. Một sốyếu tố ảnh hưởng ñến năng suất sinh sản ởlợn 20
2.3.1. Giống 20
2.3.2. Mức ăn và dinh dưỡng 21
2.3.3. Mùa vụ 22
2.3.4. Lứa ñẻ 23
2.3.5. Ảnh hưởng của con mẹ 24 2.3.6. ðực phối 24
2.4. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước 25
2.4.1. Các dòng lợn cụkỵcủa tập ñoàn PIC ñưa vào Việt Nam 25
2.4.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước 26
3. ðỐI TƯỢNG, ðỊA ðIỂM, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU 31
3.1. ðối tượng nghiên cứu 31
3.2. ðịa ñiểm, thời gian nghiên cứu 31
3.3. Nội dung nghiên cứu 32
3.4. Phương pháp nghiên cứu 32
3.4.1. Thu thập sốliệu 32
3.4.2. Phương pháp phân tích, xửlý sốliệu: 33
3.4.2.1. Xác ñịnh các phương sai thành phần và hệsốdi truyền 33
3.4.2.2. Xác ñịnh giá trịgiống (EBV) bằng phương pháp BLUP
ñối với tính trạng sốcon sơsinh sống/lứa 33
3.4.2.3. Xác ñịnh khuynh hướng kiểu hình, khuynh hướng di
truy ền và tốc ñộcải tiến di truyền của tính trạng sốcon sơsinh
sống/lứa 35
3.4.2.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng ñối với các tính trạng
năng suất sinh sản: 35
4. KẾT QUẢVÀ THẢO LUẬN 37
4.1. Các phương sai thành phần và hệsốdi truyền 37
4.1.1. Các phương sai thành phần và hệsốdi truyền của tính trạng
sốcon sơsinh sống/ổ, sốcon cai sữa của dòng VCN01 37
4.1.2. Các phương sai thành phần và hệsốdi truyền của tính trạng
sốcon sơsinh sống/ổ, sốcon cai sữa của dòng VCN02 39
4.2. Ước tính giá trịgiống tính trạng sốcon sơsinh sống/ổ 41
4.2.1. Ước tính giá trịgiống tính trạng SCSSS của dòng VCN01 42
4.2.2. Ước tính giá trịgiống tính trạng SCSSS của dòng VCN02 45
4.3. Khuynh hướng di truyền, khuynh hướng kiểu hình, mức ñộcải
tiến di truyền tính trạng SCSSS của hai dòng VCN01 và VCN02 47
4.3.1. Khuynh hướng di truyền tính trạng SCSSS của dòng VCN01
và VCN02 47
4.3.2. Khuynh hướng kiểu hình tính trạng SCSSS của dòng VCN01
và VCN02 49
4.3.3. Mức ñộcải tiến di truyền tính trạng SCSSS của dòng VCN01
và VCN02 52
4.4 Ảnh hưởng của các yếu tốngoại cảnh và năng suất một sốtính
trạng sinh sản của 02 dòng lợn VCN01 & VCN02 54
4.4.1 Ảnh hưởng của một sốnhân tố ñến năng suất sinh sản của hai
dòng lợn VCN01 và VCN02 54
4.4.2. Năng suất sinh sản của hai dòng lợn VCN01 và VCN02 55
5. KẾT LUẬN VÀ ðỀNGHỊ 58
5.1. Kết luận 58
5.2. ðềnghị 59

Phần thứnhất
MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñềtài
Chăn nuôi lợn, ñặc biệt là chăn nuôi lợn ngoại ñang là một xu hướng
phát triển khá mạnh hiện nay nhằm thực hiện mục tiêu tăng dần tỷtrọng của
ngành chăn nuôi trong công nghiệp. Theo sốliệu của Cục Chăn nuôi công bố
tại “Hội thảo công tác giống lợn trong chăn nuôi trang trại, công nghiệp” ngày
13/8/2009, tổng ñầu lợn tại Việt Nam năm 2008 ñạt 26,7 triệu con với sản
lượng 2,77 triệu tấn chiếm 79,2% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Nhưvậy,
chăn nuôi lợn chiếm tỷtrọng lớn trong tổng sản phẩm ngành chăn nuôi
Việt Nam là một nước có truyền thống chăn nuôi lợn lâu ñời, tuy nhiên
năng suất và chất lượng của ñàn lợn thấp do tập quán chăn nuôi và chất lượng
của ñàn giống. Theo sốliệu của tạp chí Pig International [73], năm 2006 Việt
Nam ñứng thứ3 trên thếgiới vềsốlượng ñầu lợn nái, ñạt 4,002 triệu con (sau
Trung Quốc và Mỹ); Tuy nhiên, sản lượng thịt của chúng ta ñạt ñược chỉ
2,405 triệu tấn, ñứng hàng thứ6 trên thếgiới. Tính trung bình mỗi lợn nái của
Việt Nam một năm chỉsản xuất ñược xấp xỉ 601 kg thịt hơi, ñây là một kết
quảrất thấp nếu so sánh với các nước có nền chăn nuôi phát triển như ðức
(ñạt 1895 kg thịt hơi/nái), Mỹ(1591 kg), ðan Mạch (1236,9 kg). So sánh với
sản lượng thịt lợn hơi sản xuất/nái/năm ởmột sốnước trong khu vực nhưThái
Lan (625 kg), Philippin (632 kg), Trung Quốc (1086 kg) chúng ta thấy ñàn
lợn nái của Việt Nam cũng cho năng suất thấp hơn. Nhưvậy, có thểthấy rằng
nhìn chung ñàn lợn Việt Nam mới ñạt ñược vềsốlượng, tuy nhiên chất lượng
và năng suất ñàn lợn còn là một vấn ñề rất nan giải, cần các biện pháp kỹ
thuật tác ñộng nhằm cải thiện năng suất vật nuôi.
ðể nâng cao năng suất và chất lượng trong chăn nuôi lợn, cần phải
nâng cao chất lượng ñàn giống, ñồng thời ñi kèm với nó là một chương trình
giống mang lại hiệu quảkinh tếcho người nuôi.
Tập ñoàn PIC có những giống lợn nổi tiếng bởi năng suất cao ñược
chọn lọc và lai tạo theo một chương trình giống hiện ñại. Các giống lợn này
ñược nuôi trên khắp thếgiới và ñược ñưa vào Việt Nam từnăm 1997. Tháng
7 năm 2001, các dòng lợn này ñược giao cho phía Việt Nam mà cụ thể là
Trung tâm Nghiên cứu lợn Thụy phương quản lý và nuôi giữ. 5 dòng lợn cụ
kỵcủa PIC Việt Nam trước ñây (L11 – Yorkshire tổng hợp, L06 – Landrace
tổng hợp, L19 – Duroc trắng, L64 – Pietran tổng hợp và L95 – Meishan tổng
hợp) ñã ñược Bộ NN & PTNT công nhận tại Qð3205/Qð-BNN-CN ngày
17/10/2008 với các tên mới tương ứng là từVCN01 ñến VCN05. Tuân thủ
ñúng theo chương trình giống của PIC trước ñây, Trung tâm Nghiên cứu lợn
Thụy Phương ñã sản xuất và cung cấp ra thịtrường trên 25 ngàn lợn ông bà,
bốmẹvà lợn ñực. Sản phẩm giống cung cấp ra ñược thịtrường chấp nhận và
ưu chuộng, ñặc biệt là vềkhảnăng sinh sản của các dòng nái.
ðể ñảm bảo ñược chất lượng các dòng lợn có nguồn gốc PIC, trong
những năm gần ñây, Trung tâm nghiên cứu lợn Thụy Phương ñã sử dụng
phần mềm PIGBLUP tính toán ñược giá trịgiống ước tính (EBV) một sốtính
trạng của từng cá thể ñểlàm cơsởcho việc chọn lọc. Bên cạnh ñó, Trung tâm
ñã tiến hành nhập tinh ñông lạnh các dòng lợn tương ứng từPIC Mỹvề ñể
tươi máu nhằm ñảo bảo năng suất và chất lượng của ñàn lợn.
Hai dòng lợn VCN01 và VCN02 là những dòng chủlực trong chương
trình lai của PIC trước ñây, chúng góp phần tạo ra trên 50% sản phẩm lợn
giống sản xuất ra. Trong những năm gần ñây, việc ñánh giá chất lượng các
dòng lợn có nguồn gốc PIC ñã ñược quan tâm nhiều, tuy nhiên hầu hết các
báo cáo mới dừng ởviệc ñánh giá năng suất (giá trịkiểu hình) của các dòng
lợn. ðối với ñàn giống cụkỵ, việc ñánh giá ñược bản chất di truy ền của các
tính trạng cần quan tâm là hết sức cần thiết, chính vì vậy chúng tôi tiến hành
ñề tài “Các tham số di truyền, ước tính giá trị giống, khuynh hướng di
truyền tính trạng sốcon sơsinh sống, sốcon cai sữa trong ổcủa hai dòng
lợn VCN01 và VCN02”
1.2. Mục ñích của ñềtài
ư Xác ñịnh ñược các tham sốdi truyền, hệsốdi truyền, tương quan di
truy ền, tương quan môi trường một sốtính trạng sinh sản 02 dòng lợn
VCN01 & VCN02
ư Xác ñịnh ước tính giá trịgiống của tính trạng sốcon sơsinh sống/lứa
trên ñàn lợn VCN01 & VCN02
ư Xác ñịnh khuynh hướng kiểu hình, khuynh hướng di truyền, tốc ñộcải
tiến di truyền của tính trạng số con sơ sinh sống/lứa trên ñàn lợn
VCN01 & VCN02.
ư Phân tích mức ñộ ảnh hưởng của các yếu tốngoại cảnh ñến một sốtính
trạng năng suất sinh sản của 02 dòng lợn VCN01 & VCN02
1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
Cung cấp các tư liệu liên quan ñến khả năng sinh sản, tiềm năng di
truy ền một sốtính trạng sinh sản của hai dòng lợn VCN02 và VCN01 ñược
nuôi giữtại Trung tâm Nghiên cứu lợn Thụy Phương
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Kết quảnghiên cứu của ñềtài là cơsở ñánh giá ñược tác ñộng của m ột
sốy ếu tốngoại cảnh ñến tính trạng năng suất sinh sản, ñánh giá ñược khuynh
hướng di truyền của tính trạng SCSSS qua các năm, từ ñó ñềra ñược các giải
pháp kỹ thuật nhằm phát huy tối ña tiềm năng di truy ền các tính trạng của hai
dòng lợn VCN01 và VCN02
- Là cơsởbước ñầu cho việc xây dựng chỉsốchọn lọc dựa trên ước
tính giá trịgiống của các tính trạng mục tiêu.

Phần thứhai
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Các tham sốdi truyền của tính trạng năng suất sinh sản
2.1.1. Tính trạng sốlượng
Tính trạng sốlượnglà những tính trạng ñược quy ñịnh bởi nhiều cặp
gen có hiệu ứng nhỏ(minor gene), tính trạng sốlượng bịtác ñộng nhiều của
môi trường và sựsai khác giữa các cá thểlà sựsai khác vềmức ñộhơn là sự
sai khác vềchủng loại, ñó là các tính trạng ña gen (polygene). Hầu hết những
tính trạng có giá trị kinh tế của gia súc ñều là những tính trạng số lượng
(Nguyễn Văn Thiện, 1995) [17]; (Nguyễn Văn Thiện, 1996) [18] và (Kiều
Minh Lực, 1999) [12].
Tính trạng năng suất sinh sản là tính trạng sốlượng, do nhiều gen ñiều
khiển, mỗi gen ñóng góp một mức ñộkhác nhau vào cấu thành năng suất của
con vật. Giá trịkiểu hình của các tính trạng năng suất sinh sản có sựphân bố
liên tục, và chịu tác ñộng nhiều bởi y ếu tốngoại cảnh (Falconer, 1993) [32]
Theo cách tiếp cận cổ ñiển vềdi truyền sốlượng, giá trịkiểu hình của
cá thểbị ảnh hưởng bởi kiểu gen của con vật, ảnh hưởng bởi môi trường và
ảnh hưởng của tương tác có thểcó giữa kiểu gen và môi trường (David và
Mark, 1992) [29]. Do ñó, có thểbiểu diễn giá trịkiểu hình của một tính trạng
nhưsau:
P = G + E + GxE (1)
Trong ñó: P: giá trịkiểu hình
G: ảnh hưởng của kiểu gen
E: ảnh hưởng của ngoại cảnh
GxE: ảnh hưởng của tương tác giữa kiểu gen và môi
trường
Trong các yếu tố ảnh hưởng trên, ảnh hưởng của kiểu gen tiếp tục ñược

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Nguyễn Ân, Hoàng Gián, Lê Viết Ly, Nguy ễn Văn Thiện, Trần Xuân
Thọ(1983), Di truyền học ñộng vật. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
2. ðặng VũBình (1994), Các tham sốthống kê, di truyền và chỉsốchọn
lọc năng suất sinh sản lợn nái Móng Cái, Luận văn PTS KH Nông
nghiệp, Trường ðại Học NN I - Hà Nội.
3. ðặng VũBình (2001), Di truyền sốlượng và chọn giống vật nuôi, Giáo
trình sau ñại học. NXB Nông nghiệp, Hà Nội. Trang 37-55.
4. ðinh Văn Chỉnh, Lê Minh Sắt, ðặng VũBình, Phan X uân Hảo, Nguyễn
Hải Quân và ðỗVăn Trung, 1998. Xác ñịnh tần sốkiểu gen Halothan và
khảnăng sinh sản của lợn Landrace tại một sốcơsởgiống ởHà Tây.
Tạp chí Nông nghiệp-Công nghiệp thực phẩm, số12/1998, trang: 542-543
5. Trần ThịDân, Nguyễn Ngọc Tuân và Trần Văn Minh, 1998. Mối tương
quan giữa sinh trưởng – sinh sản, hệsố ñiều chỉnh và hệsốlặp lại của
sốcon ñẻra còn sống. Tạp chí Nông nghiệp-Công nghiệp thực phẩm, số
4/1998, trang: 157-149
6. TạThịBích Duyên và Nguyễn Văn ðức, 2002. Hệsốdi truyền và tương
quan di truyền giữa một sốtính trạng sinh sản cơbản của lợn ñại bạch
nuôi tại TTCN lợn Thụy Phương, XNTA&CNGS An Khánh và ðông Á.
Tạp Chí chăn nuôi, số6(48):4-6
7. TạThịBích Duyên (2003), Xác ñịnh một số ñặc ñiểm di truyền,giá trị
giống vềkhảnăng sinh sản của lợn Yorkshire và Landrace nuôi tại các
cơsởAn Khánh, Thụy Phương và ðông Á. Luật văn tiến sỹkhoa học
nông nghiệp
8. TạThịBích Duyên, Nguyễn Văn ðức và Nguy ễn Văn Thiện, 2004. Một số
ñặc ñiểm di truyền, giá trịgiống vềkhảnăng sinh sản của lợn Yorkshire và
Landrace nuôi tại các cơsởgiống ThuỵPhương và ðông Á. Báo cáo khoa
học chăn nuôi thú y. NXB Nông nghiệp. Trang 128 – 138.
9. Nguyễn Văn ðức, Trần ThịMinh Hoàng và Nguyễn Văn Nhiệm (2002),
Hệsốdi truyền và lặp lại của tính trạng sốcon sơsinh sống/lứa của các
giống lợn thuần và tổhợp lai giữa Móng Cái, Landrace và Large White
nuôi tại miền Bắc Việt Nam,Tạp chí Chăn nuôi, số2 – 2002, Trang: 6-7.
10. Hamon M (1994), Trình tựnuôi lợn tại Pháp, Báo cáo taịHội thảo hợp
tác nông nghiệp Việt Pháp.
11. John Mabry (1998), ðánh giá lợn Quốc Gia sửdụng BLUP ởHoa Kỳ,
Hội Chăn Nuôi Việt Nam, Trang: 5 - 9.
12. Kiều Minh Lực (1999), Di truyền Giống ðộng vật, Chương trình nâng
cao cho cán bộkỹthuật, Viện KHKT miền Nam, Trang: 1-9; 45-68.
13. Kiều Minh Lực, Nguyễn Hữu Thao, Lê Pham ðại và Võ ðình ðạt
(2001), Ảnh hưởng của thông sốdi truyền và mô hình phân tích thống kê
ñến giá trịgiống của tính trạng tăng trọng và dày mỡlưng ởheo bằng
phương pháp BLUP, ðánh giá giá trịdi truyền một sốtính trạng kinh tế
quan trọng ở lợn, Viện Khoa Học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam,
Trang : 16-24.
14. Trần ðình Miên, Nguy ễn Văn Thiện, Trịnh ðình ðạt và Phan CựNhân
(1994), Giáo trình di truyền chọn giống ðộng Vật cho cao học nông
nghiệp,NXB Nông nghiệp, Trang: 30 - 60.
15. Nguyễn Hữu Tỉnh, Nguyễn ThịViễn, Lê Phạm ðại (2007); Giá trịdi
truyền và kiểu hình của một sốtính trạng sản xuất trên giống lợn
Yorkshire và Landrace có nguồn gốc nhập nội khác nhau. Tạp chí
KHKT chăn nuôi, 11-07:4-7
16. Nguyễn Thiện, Phùng ThịVân, Nguyễn Khánh Quắc, Phạm Hữu Doanh,
Phạm Nhật Lệvà CS (1995), Kết quảnghiên cứu các công thức lai giữa