Tiểu Luận Các quy định của nhà nước về thu hồi đất

MỞ ĐẦU
Những năm qua cùng với sự phát triển của đất nước, nhu cầu sử dụng đất ngày càng có xu hướng gia tăng. Nhà nước đã thu hồi đất của tổ chức, hộ gia đình và cá nhân để phục vụ các lợi ích chunh của xã hội. Tuy nhiên, việc thu hồi đất cũng đã gây ra những thiệt hại và khó khăn cho những người bị thu hồi. Do đó, Nhà nước ta đã có những chính sách hỗ trợ kịp thời cho người bị thu hồi đất. Đó là lý do để tôi chọn đề tài “ Hoàn thiện các quy định pháp luật về hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất”
NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.Khái niệm thu hồi đất
Theo từ điển tiếng Việt thu hồi là “việc thu về, lấy lại cái trước đó đã đưa ra, đã cấp phát hoặc bị mất vào tay kẻ khác”.
Dưới góc độ luật học, thu hồi đất là việc Nhà nước thông qua các cơ quan có thẩm quyền lấy lại đất đã giao cho tổ chức, cá nhân, hộ gia đình hay lấy lại đất bị sử dụng trái phép, không hợp lý.
2.Khái niệm về hỗ trợ thu hồi đất
Các quy định về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đã được ghi nhận khá sớm tại Nghị định số 151/ TTg ngày 14/4/1959 của Hội đồng Chính phủ quy định về Thể lệ tạm thời về trưng dụng ruộng đất. Tuy nhiên, phải đến Luật đất đai năm 2003 mới đưa ra định nghĩa về bồi thường và hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, “ Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí để di dời tới địa điểm mới” ( khoản 7, điều 4, Luật Đất đai năm 2003 ).
Nhà nước hỗ trợ người bị thu hồi đất dưới nhiều hình thức khác nhau: hỗ trợ bằng tiền; hỗ trợ bằng chỗ ở; hỗ trợ bằng việc đào tạo nghề mới, chuyển đổi nghề nghiệp Chế định hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đã góp phần giải quyết các vấn đề nảy sinh do việc thu hồi đất, đảm bảo tốt hơn quyền và lợi ích của người sử dụng đất bị thu hồi.
II. CÁC QUY ĐỊNH VỀ HỖ TRỢ THU HỐI ĐẤT ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI CHỦ THỂ
1. Hỗ trợ đối với hộ gia đình, cá nhân
v Đất ở
Có thể nói, quyết định thu hồi đất ở có tác động rất lớn tới đời sống của người sử dụng đất. Để đảm bảo được quyền lợi của người bị thu hồi đất về nhà ở, bên cạnh chính sách bồi thường, Nhà nước còn thực hiện chính sách hỗ trợ với hai hình thức: hỗ trợ di chuyển và hỗ trợ tái định cư.
- Hỗ trợ di chuyển
Hình thức hỗ trợ di chuyển của Nhà nước không nhằm bù đắp hoàn toàn thiệt hại mà hộ gia đình, cá nhân phải chịu khi bị thu hồi đất mà chỉ nhằm mục đích giúp đỡ, giảm đi những thiệt hại mà họ phải gánh chịu.
Điều 18, NĐ 69/2009/NĐ-CP của chính phủ đã nêu rõ vấn đề này. Tuy nhiên, nghị định này đã không đưa ra mức hỗ trợ cụ thể mà trao lại quyền quyết định mức hỗ trợ cụ thể cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
- Hỗ trợ tái định cư

Mỗi gia đình, mỗi cá nhân đều có một chốn để sinh sống, để an cư lạc nghiệp. Do đó, khi đất ở của người dân bị thu hồi thì rõ ràng điều cấp thiết đầu tiên là phải có chỗ ở mới cho người dân. Luật đất đai năm 2003 cũng đã có những điều khoản quy định rõ về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước phải quan tâm và bảo vệ tốt hơn quyền lợi của những người được bố trí tái định cư. Bên cạnh việc quy định đối tượng được giao đất hoặc nhận nhà ở tái định cư, pháp luật đất đai cũng đã xác định về khoản tiền chênh lệch trong những trường hợp cụ thể. Chính những quy định này đã tạo thuận lợi cho người dân bị thu hồi đất trong việc tiếp cận chính sách bồi thường và hỗ trợ của Nhà nước.
v Đất nông nghiệp
Hiện nay, thu hồi đất nông nghiệp luôn là đề tài có nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận. Đất nông nghiệp là tư liệu sản xuất quan trọng ở nước ta, do đó thu hồi đất nông nghiệp sẽ dẫn tới những hậu quả mà việc giải quyết vô cùng phức tạp và lâu dài. Trong những năm qua, chính sách hỗ trợ khi thu hồi đất nông nghiệp được xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhằm giải quyết hài hòa quyền lợi giữa người bị thu hồi đất với nhà nước và chủ đầu tư. Đối với việc thu hồi đất nông nghiệp của người trực tiếp sản xuất thì có 2 loại hỗ trợ sau: hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm.
- Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất
So với trước đây các quy định hỗ trợ đã được nâng lên đáng kể và có sự phân biệt về diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi, tạo đảm bảo công bằng cho nông dân. Nhà nước đã chia ra 2 loại mức hỗ trợ khác nhau là từ 30%-70% và trên 70% diện tích đất bị thu hồi. Bên cạnh hỗ trợ ổn định đời sống thì Nhà nước cũng có những chính sách hỗ trợ ổn định sản xuất như: hỗ trợ cây trồng, giống vật nuôi cho sản xuất nông nghiệp; hỗ trợ kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi; hỗ trợ dịch vụ bảo vệ thực vật, thú y
Ngoài ra, Nhà nước cũng hỗ trợ bằng tiền đối với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do giao nhận khoán đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Mức hỗ trợ cao nhất bằng giá đất bồi thường tính theo diện tích đất thưc tế thu hồi, nhưng không vượt hạn mức giao đất nông nghiệp tại địa phương.