Chuyên Đề Các nhân tố tác động lên tỷ suất sinh lợi chứng khoán

Các nhân tố tác động lên tỷ suất sinh lợi chứng khoán
o Lý do chọn đề tài

Thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức đi vào hoạt động từ tháng 7/2000 và đã có những bước phát triển đáng kể qua hơn mười năm. Tuy nhiên, vẫn chưa có một nghiên cứu quy mô nào về tác động của các nhân tố lên tỷ suất sinh lợi của chứng khoán, từ đó cho nhà đầu tư một nhận định đúng về rủi ro trên thị trường. Trong giới học thuật tài chính đã và đang có những tranh luận về các mô hình: Mô hình Định giá tài sản vốn-Sharpe và Lintner(1963), Mô hình ba nhân tố-Fama và French(1993), Mô hình bốn nhân tố-Carhart(1997) và Mô hình ba nhân tố-Lu Zhang và Long Chen(2010); và đã được kiểm định trên các thị trường thế giới. Chính vì điều đó, bài nghiên cứu tiến hành kiểm định những mô hình này và đưa ra những giải pháp để lượng hóa đúng rủi ro trên TTCK Việt Nam.

o Mục tiêu nghiên cứu

Bài nghiên cứu trả lời các câu hỏi sau: Tỷ suất sinh lợi của các chứng khoán có quan hệ như thế nào với nhân tố thị trường? nhân tố quy mô công ty? nhân tố giá trị sổ sách trên giá trị thị trường? nhân tố xu hướng (đà tăng trưởng)? nhân tố đầu tư? Và tỷ suất sinh lợi chứng khoán có quan hệ như thế nào với nhân tố ROA?

o Phương pháp nghiên cứu

Đề tài được thực hiện trên phạm vi nghiên cứu gồm 95 công ty niêm yết tại HoSE từ tháng 1-2008 đến tháng 12-2010; dữ liệu lấy từ báo cáo tài chính 6 tháng và báo cáo năm, hầu hết đã qua soát xét và kiểm toán. Bài nghiên cứu sử dụng các phương pháp phân tích dữ liệu: phân tích tương quan, phân tích hồi quy tuyến tính theo OLS kết hợp với các kiến thức về thống kê, kinh tế lượng, .để đưa ra kết quả.

o Nội dung nghiên cứu

Kết quả kiểm định cho thấy các nhân tố thị trường, quy mô, giá trị sổ sách trên giá trị thị trường, xu hướng, đầu tư và nhân tố ROA có ảnh hưởng thực sự lên tỷ suất sinh lợi chứng khoán. Trong các mô hình thì mô hình Carhart cho hệ số xác định hiệu chỉnh trung bình lớn nhất và bằng 0.78. Mô hình Carhart cũng khắc phục được những vi phạm giả thiết OLS của mô hình Fama-French, do đó đây là mô hình phù hợp nhất giúp lượng hóa rủi ro trên thị trường chứng khoán Việt Nam và có thể ứng dụng để ra quyết định đầu tư. Đồng thời kết quả nghiên cứu cũng cho thấy trên thị trường Việt Nam, chuỗi giá trị SMB có trung bình âm nhưng không nhất quán, chuỗi giá trị HML, RINV và RROA có trung bình dương và thị trường Việt Nam tồn tại xu hướng ngược-chuỗi WML có trung bình âm.

o Đóng góp của đề tài

Đề tài tiến hành kiểm định đồng thời nhiều mô hình trên cùng mẫu quan sát trong cùng khoảng thời gian, do đó tạo được cơ sở để so sánh và đưa ra mô hình phù hợp nhất lượng hóa rủi ro trên TTCK Việt Nam. Kết quả đề tài cho biết khả năng giải thích của các nhân tố trong mô hình ba nhân tố, bốn nhân tố lên tỷ suất sinh lợi chứng khoán. Đề tài có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp nhà đầu tư lượng hóa rủi ro và đưa ra quyết định đầu tư trên thị trường chứng khoán.

o Hướng phát triển của đề tài

Thị trường chứng khoán Việt Nam có những đặc thù riêng khác với TTCK các nước, do đó đề tài có thể được phát triển theo hướng đưa thêm vào mô hình những nhân tố đặc thù của TTCK Việt Nam theo nhận định của nhà đầu tư, và khi đó mỗi nhà đầu tư có thể xây dựng cho mình một mô hình để lượng hóa rủi ro, mô hình trở thành mô hình của mỗi người.

Thị trường Việt Nam còn chịu tác động nhiều của Chính phủ. Một đặc thù nữa là yếu tố sở hữu nhà nước trong các công ty cổ phần và chất lượng thành viên Hội đồng quản trị các công ty niêm yết. Do đó mô hình trên TTCK Việt Nam có thể được điều chỉnh thêm các nhân tố: sự ổn định pháp lý, tỷ lệ sở hữu nhà nước, tỷ lệ sở hữu nước ngoài do thành viên HĐQT làm đại diện, tỷ lệ thành viên HĐQT có trình độ chuyên môn từ Đại học trở lên, tỷ lệ thành viên độc lập trong HĐQT

Trên đây là một số hướng phát triển cho đề tài nghiên cứu, sẽ được thực hiện trong những nghiên cứu xa hơn. Đề tài này chỉ dừng lại ở việc thực hiện kiểm định các mô hình CAPM, mô hình Fama-French, mô hình Carhart và mô hình Lu Zhang trên thị trường chứng khoán Việt Nam và đưa ra kiến nghị đầu tư.