Luận Văn Các nhà quản trị cần phải biết điều gì để có thể ra quyết định quản trị hiệu quả trong thế giới ngày

Vấn đề 1: Các nhà quản trị cần phải biết điều gì để có thể ra quyết định quản trị hiệu quả trong thế giới ngày nay?
I/ Đặt vấn đề:
Trong 10 vai trò quản trị (managerial roles) do Henry Mintzberg trình bày, có 4 vai trò liên quan đến việc làm quyết định, còn gọi là các vai trò mang tính quyết định (decisional roles) của cấp quản trị. Đó là vai trò của một nhà doanh nghiệp, một nhà đàm phán, thương lượng, đối tác, một nhà quản trị xử lý các tình huống rối loạn bên trong và bên ngoài tổ chức, và sau cùng là vai trò điều phối các nguồn lực của tổ chức.
Ra những quyết định tốt, được mọi người ủng hộ và thực thi là cả một nghệ thuật mà tất cả các nhà lãnh đạo đều phải học. Điều này lại càng có ý nghĩa quan trọng đối với một doanh nhân.
“Các nhà quản trị cần phải biết điều gì để có thể ra quyết định quản trị hiệu quả trong thế giới ngày nay?”
Sẽ không có một câu trả lời dứt khoát cho câu hỏi trên. Chính vì vậy mà việc ra những quyết định tốt là cả một nghệ thuật. Tùy theo tình huống mà việc ra quyết định có thể dựa trên sự độc đoán hay trên sự đồng thuận của tất cả mọi người. Lúc nào cũng dựa trên sự độc đoán hay luôn bao biện là một cách ra quyết định cực đoan và nguy hiểm. Những người ra quyết định giỏi nhất là những người linh hoạt. Họ biết khi nào phải độc đoán, khi nào phải đi tìm tiếng nói chung của mọi người trong tổ chức và khi nào nên ở giũa hai cực này.
Khi mới khởi nghiệp, bạn thường chỉ có một mình và phải tự quán xuyến mọi việc của doanh nghiệp. Khi đó, bạn sẽ chịu trách nhiệm về mọi quyết định của mình, cả về mặt chiến lược lẫn chiến thuật.
Nhưng khi doanh nghiệp phát triển, để vận hành nó, bạn cần phải có sự hợp sức của nhiều người khác. Lúc này, bạn đã cân nhắc đến ý kiến của người khác khi ra quyết định hay chưa? Và bạn có nên làm điều này hay không?
Để làm được điều trên, bạn có thể bắt đầu bằng việc tìm hiểu cách ra quyết định của cá nhân mình. Hãy tự hỏi rằng khi phải ra một quyết định, bạn sẽ có xu hướng dựa vào bản thân là chính hay đi tìm tiếng nói chung của mọi người? Bạn có chọn một giải pháp trung hòa là tham khảo ý kiến của những người khác, nhưng sẽ tự mình ra quyết định cuối cùng không? Để trả lời hoàn thiện những câu hỏi nan giải trên thì ta phải tìm hiểu và giải quyết từng vấn đề một.

II/ Lý thuyết về ra quyết định trong quản trị:
Ra quyết định là hoạt động thường xuyên và diễn ra hàng ngày trong cuộc sống của mỗi chúng ta, từ những việc khá đơn giản và gần gũi như ăn gì, uống gì, mặc gì, mua những gì và đi đâu, làm gì, v.v Tất cả những gì mà chúng ta có ở hiện tại chính là kết quả của những chuỗi quyết định trong quá khứ.
Trong lĩnh vực kinh doanh cũng vậy, ra quyết định là công việc trung tâm, cơ bản và quan trọng nhất đối với nhà quản trị. Điều hành một tổ chức từ những công việc đơn giản hàng ngày đến những chiến lược lớn, dài hạn cũng đều dựa trên cơ sở những chuỗi quyết định thích hợp và đúng đắn. Quyết định có chính xác hay không của nhà quản trị sẽ ảnh hưởng và quyết định đến sự thành - bại, được - mất và thậm chí “sống còn” của doanh nghiệp. Vì vậy nghệ thuật ra quyết định chính là nghệ thuật cơ bản mà bản thân mỗi nhà quản trị cần phải am hiểu và nắm vững.
1/ Khái niệm về ra quyết định:
Quyết định quản trị là những hành vi sáng tạo của chủ thể quản trị nhằm định ra mục tiêu chương trình và tính chất hoạt động của các tổ chức để giải quyết một vấn đề đã chín muồi trên cơ sở hiểu biết các quy luật vận động khách quan và phân tích thông tin về tổ chức và môi trường.
Một quyết định nhằm trả lời các câu hỏi: Tại sao phải làm? Cần làm gì? Khi nào làm? Làm trong bao lâu? Ai làm? Và làm như thế nào?
Ra quyết định - đó là nhiệm vụ quan trọng nhất của người quản trị. Thường thì những quyết định của người quản trị có ảnh hưởng tới hiệu quả của đơn vị mình quản lý. Nếu có thể tổng hợp thành một từ để nói lên phẩm chất của một nhà quản trị giỏi, ta có thể nói rằng đó là “tính quyết định”.
Để ra quyết định nhà quản trị phải hiểu được quy luật để đưa ra quyết định trên cơ sở khoa học. Lý thuyết quyết định thống kê trên lý thuyết là một cơ sở khoa học nhất hiện nay mà các nhà quản trị chưa hiểu hết tác dụng và vận dụng nó làm cơ sở tiền đề cho việc ra quyết định. Áp dụng lý thuyết quyết định này sẽ đưa ra việc lựa chọn hành động và cả việc lựa chọn có tư tưởng hợp lý về các hậu quả kinh tế, xã hội, chính trị của việc lựa chọn hành động đó.
2/ Bản chất của quyết định trong quản trị:
Quyết định quản trị là hành vi sáng tạo của nhà quản trị nhằm định ra chương trình và tính chất hoạt động của tổ chức để giải quyết một vấn đề đã chín muồi, trên cơ sở sự hiểu biết các quy luật vận động khách quan của hệ thống bị quản trị và việc phân tích các thông tin về hiện tượng của hệ thống đó.
3/ Vai trò của quyết định trong quản trị:
Các quyết định về quản trị có vai trò cực kỳ quan trọng trong các hoạt động về quản trị. Bởi vì:
- Các quyết định luôn luôn là sản phẩm chủ yếu và là trung tâm của mọi hoạt động về quản trị. Không thể nói đến hoạt động về quản trị mà thiếu việc ra các quyết định, cũng như không thể nói đến việc kinh doanh mà thiếu dịch vụ và hàng hóa.
- Sự thành công hay thất bại trong các tổ chức phụ thuộc rất nhiều vào các quyết định của các nhà quản trị.
- Xét về mặt tổng thể thì không thể thay thế các quyết định về quản trị bằng tiền bạc, vốn liếng, sự tự phát, sự tự điều chỉnh hoặc bất cứ thứ tự đồng bằng máy móc tinh xảo nào.
- Mỗi quyết định về quản trị là một mắt xích trong toàn bộ hệ thống các quyết định của một tổ chức nên mức độ tương tác ảnh hưởng giữa chúng với nhau là cực kỳ phức tạp và hết sức quan trọng. Không thận trọng trong việc ra quyết định thường có thể dẫn tới những hậu quả khôn lường.

III/ Nội dung, nguyên tắc và quy trình ra quyết định trong quản trị:
1/ Nội dung của quyết định trong quản trị:
a/ Cơ sở của lý thuyết ra quyết định:
Lý thuyết ra quyết định (decision theory) nghiên cứu, tiếp cận một cách phân tích có hệ thống việc ra quyết định. Mục tiêu của lý thuyết ra quyết định là giúp các nhà quản trị đề ra những quyết định đúng đắn, chính điều này là chìa khóa để đạt được hiệu quả quản trị (chủ trương của các nhà lý thuyết định lượng).
Ra quyết định dựa trên sự khảo sát thực tế, chứng minh bằng thực tiễn; dựa trên những kinh nghiệm mà những nhà quản trị giỏi trước đây hay chính bản thân mình đã gặp và giải quyết được hoặc chưa giải quyết đươc nhưng có được một bài học kinh nghiệm quý báu; dựa trên sự trực giác tốt của người quản trị, nhận định đúng vấn đề đang và sẽ diễn ra trong hiện tại và trong tương lai; dựa trên việc học ra những quyết định khôn ngoan từ những chuyên gia;
b/ Tiêu chuẩn phân loại các quyết định:
Tùy theo tiêu chuẩn hoặc tiêu thức (criterion) được chọn, chúng ta có nhiều cách phân loại các quyết định khác nhau:
· Theo tính chất vấn đề:
- Quyết định chiến lược: quyết định có tầm quan trọng, xác định phương hướng và đường lối hoạt động của các tổ chức.