Luận Văn Các khâu đột phá chiến lược phát triển xuất nhập khẩu hàng hoá của việt nam thời kỳ 2011 - 2020

LỜI MỞ ĐẦU
Trong 10 năm qua, nước ta đã đạt được nhiều thành tựu về qui mô và
t ốc độ tăng trưởng xuất khẩu, trong bối cảnh cịu tác động mạnh của cuộc
khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh t ế toàn cầu, chúng ta vẫn duy tr ì
được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu khá cao trong năm 2010 (tăng 24% so
với năm 2009). Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, xuất nhập khẩu của
nước ta còn nhiều hạn chế, yếu kém tr ên cả phương diện chất lượng tăng
trư ởng, cơ cấu xuất và nhập khẩu, thể chế xuất nhập khẩu và hạ tầng phát
triển xuất nhập khẩu. Những hạn chế yéu kém không chỉ k ìm hãm, c ản trở
s ức phát triển xuất nhập khẩu nói riêng, nền kinh tế nói chung trong ngắn
hạn mà còn c ả trong dài hạn. Thậm chí, nếu không kịp thời tháo gỡ, chuyển
đổi, có thể sẽ dẫn đến càng tăng trưởng nhanh thì lợi ích quốc gia ngày
càng bị xói mòn, tài nguyên b ị cạn kiệt và không thể phát triển bền vững
trong dài hạn.
Vì thế, việc nghiên cứu để lựa chọn đúng khâu đột phá chiến lược
nhằm tháo gỡ những cản trở, ngăn chặn những nguy c ơ, đón bắt được thời
cơ để phát triển nhanh và bền vững lĩnh vực xuất nhập khẩu của nước ta sẽ
có ý nghĩa rất quan trọng trong thời kỳ chiến l ược 2011 – 2020. Chuyên đề
nghiên cứu này được thực hiện nhằm góp phần thực hiện mục tiêu quan
tr ọng đó.
Nội dung chuyên đề được trình bày thành 3 phần :
I. Những hạn chế, yếu kém nhất trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng
hoá của nước ta hiện nay.
II. Các khâu đ ột phá chiến lược để phát triển xuất nhập khẩu của Việt
Nam thời kỳ tới 2020.
2
III. M ột số giải pháp thực hiện các khâu đột phá chiến lư ợc.
Dưới đây là nội dung chuyên đề.
3
I.- NHỮNG HẠN CHẾ, YẾU KÉM NHẤT TRONG LĨNH VỰC
XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NƯỚC TA HIỆN NAY
1. Chất lượng tăng trưởng xuất nhập khẩu thấp, cơ cấu lạc hậu, chi
phí xuất khẩu cao, hiệu quả thấp.
- Khả năng cạnh tranh của nhiều hàng hoá còn thấp do giá thành cao,
chất lượng còn kém, mẫu mã chưa phù hợp với nhu cầu thị trường. Hàm lượng
kỹ thuật công nghệ trong sản phẩm xuất khẩu còn thấp, tăng chậm. Tỷ trọng
của nhóm hàng có hàm lượng công nghệ cao và trung – cao chỉ tăng từ 7,1%
trong năm 2000 lên 11,3% trong năm 2005 và ước khoảng 14 – 15% trong năm
2010, còn lại là hàng công nghệ thấp và trung - thấp. Đến năm 2010, riêng
nhóm hàng có hàm lượng công nghệ cao mới chiếm khoảng 8 – 9% tổng kim
ngạch xuất khẩu, thấp hơn nhiều các nước trong khu vực (năm 2008, chỉ số này
của Indonexia là 14%, Trung Quốc: 34%, Thái Lan: 30%; Hàn Quốc: 37%,
Singaore: 57%, Malyxia: 58%). Khoảng 27% kim ngạch xuất khẩu là hàng
công nghiệp chế tạo công nghệ thấp.
- Xuất khẩu đang là một trong những động lực chính của tăng trưởng
kinh tế, nhưng mô hình tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam vẫn đang phụ
thuộc chủ yếu vào nguyên liệu thô và các ngành gia công, chế biến có chi phí
cao, lệ thuộc vào đầu nhập khẩu, giá trị gia tăng thấp, dễ gây ô nhiễm môi
trường, tiêu tốn ngoại tệ và nhìn chung là hiệu quả thấp.
- Cơ cấu xuất khẩu chậm chuyển dịch theo hướng hiện đại, tỷ trọng
nhóm hàng chế biên, chế tạo tăng rất chậm từ 46,7% trong nă m 2001 lên
50,7% trong năm 2005, 53,4% trong nă m 2009, ước đạt 55% trong nă m 2010
(bình quân mỗi nă m chỉ tăng được gần 1 điểm phần trăm). Tỷ trọng của nhóm
hàng thô và sơ chế giảm rất chậm, tư 45,3% trong năm 2001 xuống 46,6%
trong nă m 2009 và ước còn 45% trong nă m 2010. Riêng tỷ trọng của nhóm
nguyên nhiên liệu và khoáng sản giảm từ 23,9% trong nă m 2001 xuống 11%
vào nă m 2010. Khoảng 60% kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng nông sản là
sản phẩm chưa qua chế biến. Xuất khẩu dịch vụ nă m 2010 đạt 7 tỷ USD, trong