Thạc Sĩ Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các Khu chế xuất - Khu công nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ CÁC KHU CHẾ XUẤT KHU CÔNG
NGHIỆP . 1
1.1 Một số khái niệm 1
1.1.1 Khu chế xuất . 1
1.1.2 Khu công nghiệp . 1
1.1.3 Khu công nghệ cao . 2
1.1.4 Khu sản xuất hàng thay thế nhập khẩu 2
1.1.5 Khu kinh tế tự do . 2
1.1.6 Khu mậu dịch tự do 3
1.1.7 Đặc khu kinh tế . 3
1.2 Các loại hình khu công nghiệp . 3
1.2.1 Loại hình thứ nhất 3
1.2.2 Loại hình thứ hai . 4
1.2.3 Loại hình thứ ba 4
1.2.4 Loại hình thứ tư . 4
1.3 Một số điều kiện hình thành và phát triển khu chế xuất – khu công nghiệp . 4
1.4 Vai trò của khu chế xuất – khu công nghiệp đối với công cuộc công
nghiếp hóa – hiện đại hóa ở Việt Nam. 6
1.4.1 Vài nét về tình hình phát triển khu chế xuất – khu công nghiệp ở
Việt Nam 6
1.4.2 Vai trò của khu chế xuất – khu công nghiệp 15
1.5 Lợi ích về phát triển khu chế xuất khu công nghiệp trong tương lai . 17
1.6 Những bài học rút ra từ kinh nghiệm phát triển các khu chế xuất – khu
công nghiệp của các nước Châu Á 20

CHƯƠNG 2 : PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KHU CHẾ XUẤT – KHU CÔNG NGHIỆP TẠI TP. HỒ
CHÍ MINH . 33
2.1 Khái quát về qui hoạch tổng thể các khu chế xuất – khu công nghiệp 33
2.2 Phân tích quá trình đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng các khu công
nghiệp tại Tp. Hồ Chí Minh . 43
2.3 Tình hình thu hút đầu tư 46
2.4 Hiện trạng hoạt động của các doanh nghiệp khu chế xuất – khu công nghiệp . 48
2.5 Tình hình sử dụng nguồn lao động . 54
2.6 Công tác quản lý nhà nước đối với khu chế xuất khu công nghiệp 56
2.7 Đánh giá về những hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động của các
khu chế xuất – khu công nghiệp ở Việt Nam 59

CHƯƠNG 3 : CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KHU CHẾ XUẤT – KHU CÔNG
NGHIỆP TẠI TP. HỒ CHÍ MINH . 68
3.1 Quan điểm về thu hút vốn đầu tư vào khu công nghiệp 68
3.2 Những giải pháp nhằm tạo thuận lợi cho công việc xây dựng khu chế
xuất – khu công nghiệp 70
3.2.1 Chính sách về nguồn nhân lực và đào tạo nguồn nhân lực 70
3.2.2 Chính sách tài chính tiền tệ . 74
3.2.3 Cải cách hành chánh, hoàn thiện chế độ quản lý một cửa trong
quản lý các khu chế xuất – khu công nghiệp 77
3.2.4 Qui hoạch và phát triển tối ưu hạ tầng khu công nghiệp 82
3.2.5 Môi trường đầu tư nội tại các khu chế xuất – khu công nghiệp . 88
3.2.6 Chính sách khuyến khích xuất khẩu . 91
3.2.7 Các giải pháp khác 93

KẾT LUẬN 101
PHỤ LỤC 103



MỞ ĐẦU

Xây dựng và phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất ở Việt Nam còn
mới mẻ so với thế giới và nhiều nước trong khu vực, nhưng đã được khẳng định là
mô hình sản xuất công nghiệp hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích trong giai đoạn
nền kinh tế đang chuyển đổi ở nước ta. Xây dựng và phát triển các KCX – KCN ở
nước ta còn có ý nghĩa lớn là phát huy nội lực và là động lực đẩy mạnh công
nghiệp hóa đất nước. Bởi vậy định hướng phát triển KCX – KCN ở nước ta vừa
cấp thiết, vừa có tính chiến lược. Nghị quyết lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa 8 ghi: “Phát triển từng bước và nâng cao hiệu quả hoạt động của các
KCX – KCN. Nghiên cứu xây dựng thí điểm một vài đặc khu kinh tế, khu mậu
dịch tự do ở những địa bàn ven biển có đủ điều kiện”. Theo tinh thần đó, Chính
phủ đã ban hành chính sách khuyến khích đầu tư với những quy định thông
thoáng, tạo khung pháp lý thuận lợi hơn cho đầu tư phát triển sản xuất kinh
doanh, đặc biệt là cho các doanh nghiệp ở KCN.
Mỗi KCN ra đời đã trở thành địa điểm quan trọng trong việc thu hút nguồn
vốn đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tạo động lực lớn cho
quá trình tiếp thu công nghệ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân công lại lao
động phù hợp với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy tăng trưởng công
nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, hạn chế tình trạng ô
nhiễm do chất thải công nghiệp gây ra. Việc phát triển KCX – KCN thu hút đầu
tư cũng thúc đẩy việc hình thành và phát triển các đô thị mới, phát triển các
ngành phụ trợ và dịch vụ, tạo việc làm cho người lao động, góp phần đào tạo phát
triển nguồn nhân lực, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế kỹ thuật.
Tuy nhiên, sau hơn 15 năm phát triển KCX – KCN, bên cạnh những thành
tựu quan trọng, việc phát triển tại TP.HCM cũng đã bộc lộ một số vấn đề cần
được tiếp tục nghiên cứu nhằm đúc kết các bài học kinh nghiệm, tìm giải pháp
khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển của các KCX –
KCN, đưa ra mô hình phát triển KCX – KCN bền vững, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đề tài : “Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các KCX – KCN
tại TP. Hồ Chí Minh” được hình thành từ những lý do trên.
- Phạm vi nghiên cứu: Các KCX – KCN trên địa bàn TP.HCM được
thành lập từ năm 1991 đến nay.
- Phương pháp nghiên cứu: phương pháp duy vật lịch sử, duy vật biện
chứng, phương pháp phân tích, so sánh tổng hợp,
- Bố cục Luận án : Luận án được trình bày theo 3 chương, bao gồm :
ã Chương 1 : Tổng quan về các khu chế xuất – khu công nghiệp

ã Chương 2 : Phân tích tình hình hoạt động của các KCX – KCN tại TP. Hồ Chí Minh.

ã Chương 3 : Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các KCX – KCN tại TP. Hồ Chí Minh.

Do phạm vi đề tài khá rộng, giới hạn về kinh nghiệm thực tiễn và thời gian
nghiên cứu, nên chắc rằng trong quá trình nghiên cứu không thể tránh khỏi những
thiếu sót, rất mong được sự chỉ bảo, đóng góp của Quý Thầy Cô và các bạn. Xin
chân thành cảm ơn.