Luận Văn Các giải pháp kiểm soát an ninh tài chính trong tiến trình tự do hóa tài chính của Việt Nam

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
MỤC LỤC
DANH SÁCH CÁC BẢNG VÀ HÌNH
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT AN NINH TÀI CHÍNH TRONG TIẾN TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH
1.1 TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH 1
1.2 LỢI ÍCH VÀ CƠ HỘI TỪ TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH .3
1.3 RỦI RO VÀ BẤT ỔN ĐỊNH TRONG QUÁ TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH .5
1.3.1 Dòng vốn chảy ồ ạt .6
1.3.2 Sự đảo ngược của dòng vốn . .7
1.3.3 Tính biến động và xu hướng bầy đàn . 8
1.4 THÁCH THỨC CỦA QUÁ TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH .9
1.5 AN NINH TÀI CHÍNH .9
1.5.1 Khái niệm 9
1.5.2 Sự cần thiết phải kiểm soát an ninh tài chính .10
1.5.3 Nguyên nhân gây ra bất ổn định . 10
1.5.4 Kiểm soát an ninh tài chính trong tiến trình tự do hóa tài chính .10
1.5.4.1 Rủi ro tài chính đối với các khoản nợ nước ngoài không kiểm soát .11
1.5.4.2 Rủi ro tài chính trong kinh doanh chứng khoán 12
1.6 SỰ THÀNH CÔNG VÀ THẤT BẠI CỦA CÁC NƯỚC TRONG QUÁ TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH 12
1.7 BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM . .19
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 . 21
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH KIỂM SOÁT AN NINH TÀI CHÍNH TRONG TIẾN TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1 THỰC TRẠNG CẢI CÁCH VÀ TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM SAU HƠN 20 NĂM ĐỔI MỚI . 22
2.1.1 Chủ trương hội nhập của Đảng ta .22
2.1.2 Các bước đi trong quá trình hội nhập .23
2.1.3 Những kết quả đã đạt được trong tiến trình hội nhập .24
2.1.3.1 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế 24
2.1.3.2 Chính sách tài khóa . 25
2.1.3.4 Về xuất nhập khẩu .26
2.1.3.5 Về tình hình thu hút vốn đầu tư . 27
2.1.3.6 Về dự trữ bắt buộc .28
2.2 NHỮNG THÀNH TỰU VÀ HẠN CHẾ TRONG VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ THẢ NỔI CÓ SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA NHÀ NƯỚC 28
2.2.1 Những thành tựu đạt được .29
2.2.2 Những tồn tại trong việc xây dựng và điều hành chính sách tỷ giá 29
2.2.2.1 Việc xác định tỷ giá chưa thích ứng với cung cầu ngoại tệ .30
2.2.2.2 Chậm thay đổi tỷ giá theo mức độ cần thiết . .30
2.2.2.3 Chính sách tỷ giá thiếu gắn bó chặt chẽ với chính sách lãi suất 31
2.2.2.4 Tỷ giá giao dịch ở hai trung tâm giao dịch ngoại tệ và thị trường ngoại tệ liên ngân hàng chưa thể hiện hết vai trò điều tiết của mình .32
2.3 NHỮNG THÀNH TỰU VÀ HẠN CHẾ TRONG VIỆC ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH LÃI SUẤT Ở VIỆT NAM . .32
2.3.1 Những thành tựu đạt được từ chính sách lãi suất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong thời gian qua . .34
2.3.1.1 Chính sách lãi suất góp phần đẩy lùi lạm phát 34
2.3.1.2 Chính sách lãi suất góp phần ổn định giá trị đồng Việt Nam .35
2.3.1.3 Chính sách lãi suất quyết định chấm dứt việc phát hành tiền cho ngân sách cho ngân sách sử dụng 35
2.3.1.4 Chính sách lãi suất góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 35
2.3.1.5 Chính sách lãi suất góp phần thu hút được vốn và mở rộng tín dụng .36
2.3.1.6 Chính sách lãi suất tiến dần tới tự do hóa lãi suất 36
2.3.2 Những tồn tại của chính sách lãi suất trong thời gian qua .37
2.3.2.1 Duy trì quá lâu việc điều hành chính sách lãi suất dựa trên phương pháp điều chỉnh truyền thống .37
2.3.2.2 Chính sách lãi suất hạn chế khả năng cạnh tranh của các NHTM 38
2.3.2.3 Tồn tại trong việc tổ chức thực hiện quan điểm về tự do hóa lãi suất 38
2.3.2.4 Chính sách lãi suất chưa được phối hợp đồng bộ với các công cụ khác của chính sách tiền tệ .39
2.4 TÌNH HÌNH VAY NỢ NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM . 39
2.4.1 Thực trạng . 40
2.4.2 Đánh giá 41
2.4.3 Những hạn chế trong quá trình điều hành nợ vay nước ngoài 44
2.5 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH TRUNG GIAN.44
2.5.1 Hoạt động của hệ thống ngân hàng . 44
2.5.2 Tình hình hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam 48
2.5.3 Tình hình hoạt động của các quỹ đầu tư 50
2.6 NHỮNG KẾT QUẢ VÀ HẠN CHẾ VỀ KIỂM SOÁT AN NINH TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM HIỆN NAY . 51
2.6.1 Kết quả . .51
2.6.2 Hạn chế . 52
2.6.3 Nguyên nhân của những hạn chế .53
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 . 53
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP KIỂM SOÁT AN NINH TÀI CHÍNH TRONG TIẾN TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY
3.1 NHỮNG DỰ BÁO VỀ LỢI THẾ VÀ THÁCH THỨC ĐẾN KIỂM SOÁT AN NINH TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM HẬU WTO . 54
3.1.1 Những lợi thế . .54
3.1.2 Những thách thức 55
3.2 CÁC GIẢI PHÁP ỔN ĐỊNH KINH TẾ VĨ MÔ CỦA CHÍNH PHỦ 57
3.2.1 Quan điểm hoạch định chính sách tài khóa của chính phủ .57
3.2.2 Nhóm các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế .58
3.2.2.1 Khắc phục bội chi Ngân sách Nhà nước 59
3.2.2.2 Minh bạch hóa việc xây dựng và thực thi chính sách .58
3.2.2.3 Hoàn thiện việc xây dựng cơ chế giám sát hợp lý .59
3.2.2.4 Hoàn thiện hệ thống luật pháp và xử lý các xung đột mâu thuẫn giữa quy định của quốc gia và quốc tế .60
3.2.2.5 Thực hiện thắng lợi cải cách DNNN hoạt động kém hiệu quả bằng biện pháp cổ phần hóa 61
3.3 CÁC QUAN ĐIỂM VỀ HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ 62
3.3.1 Chính sách tỷ giá ở Việt Nam phải từng bước thích ứng với các điều kiện tự do hóa thương mại trên thị trường tài chính quốc tế .62
3.3.2 Chính sách tỷ giá phải kích thích phát triển xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế 63
3.3.3 Chính sách tỷ giá phải giữ vững thế cân bằng giữa kinh tế đối nội và kinh tế đối ngoại . .63
3.3.4 Thực hiện chính sách đa ngoại tệ 64
3.3.5 Hoàn chỉnh thị trường ngoại tệ liên ngân hàng .64
3.3.6 Khắc phục những yếu kém trong giá xuất nhập khẩu hàng hóa để tiết kiệm ngoại tệ, gia tăng nguồn thu ngoại tệ .65
3.3.7 Thực hiện chế độ lưu hành duy nhất đồng Việt Nam trên thị trường Việt Nam 66
3.3.8 Tạo tiền đề để đồng Việt Nam chuyển đổi được 66
3.3.9 Thực hiện đổi mới chính sách cho vay bằng ngoại tệ ở thị trường trong nước 67
3.4 CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH LÃI SUẤT .67
3.4.1 Điều hành chính sách lãi suất đồng bộ với chính sách cung ứng tiền .67
3.4.2 Kiến nghị chính sách lãi suất là mục tiêu trung gian của chính sách tiền tệ 68
3.4.3 Xây dựng chính sách lãi suất theo xu hướng góp phần ổn định tiền tệ và phát triển thị trường tài chính .69
3.4.4 Loại bỏ chương trình tín dụng chỉ định . .70
3.4.5 Điều hành chính sách lãi suất phù hợp với tỷ lệ lạm phát .70
3.4.6 Điều hành chính sách lãi suất đồng bộ với các công cụ khác của chính sách tiền tệ 71
3.4.6.1 Đối với công cụ thị trường mở 71
3.4.6.2 Đối với công cụ tái chiết khấu .72
3.4.6.3 Đối với công cụ dự trữ bắt buộc 72
3.5 CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ ĐẢM BẢO KHẢ NĂNG TIẾP NHẬN NỢ NƯỚC NGOÀI 73
3.5.1 Tăng trưởng kinh tế .73
3.5.2 Mức dự trữ ngoại tệ quốc gia . .73
3.5.3 Giải pháp làm giảm chi phí nợ vay . 74
3.5.3.1 Hoàn thiện chính sách cơ chế quản lý vay, sử dụng và hoàn trả vốn vay nước ngoài .74
3.5.3.2 Các biện pháp quản lý nợ vay nước ngoài 74
3.6 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG VÀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM TRONG KỶ NGUYÊN WTO 7 6
3.6.1 Đối với hệ thống tổ chức tín dụng 76
3.6.2 Thị trường chứng khoán 80
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 . 81
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Tóm tắt nội dung một số cam kết chủ yếu trong lĩnh vực ngân hàng khi Việt Nam gia nhập WTO
Phụ lục 2: Định hướng chính sách tỷ giá ở Việt Nam trong giai đoạn trung và dài hạn
Phụ lục 3: Nguyên nhân bùng nổ thị trường chứng khoán Việt Nam