Tài liệu Các biện pháp sử dụng hợp lý đất đai

CÁC BIỆN PHÁP SỬ DỤNG HỢP LÝ ĐẤT ĐAI
Tìm lại chiếc áo khoác cho đất
Trong tự nhiên đất đai, con người và thế giới sinh vật đều sống dựa vào nhau. Rừng nuôi đất và nước, đất và nước nuôi cây và con, cây và con nuôi người và nhiều sinh vật khác. Mặt khác, nhu cầu sống trong môi trường lành mạnh dễ chịu của tự nhiên trở nên bức thiết, nhất là ở khí hậu nhiệt đới ẩm nước ta. Nguyện vọng này cô đọng trong quan điểm Thiên nhân hợp nhất mà Khổng Tử đã phát biểu trước đây và ở nước ta Bác Hồ luôn luôn khuyên dân thực hiện, chú trọng cả 2 thành tố sinh thái: trồng cây và trồng người.
Rõ ràng, giữa rừng và đất luôn có mối quan hệ khăng khít, còn rừng là còn đất, ở đâu trên đất có màu xanh của cỏ cây thì ở đó có sự sống và màu xanh của hy vọng.
Ở vùng đồi núi, các đất phát triển dưới thảm rừng cao lớn, cho dù là rừng thứ sinh hay nguyên sinh, đều chứa lượng hữu cơ cao ở tầng mặt. Lượng hữu cơ tuy giảm dần theo chiều sâu, nhưng nó làm cho đất tơi xốp, có kết cấu viên, rễ cây lại càng ăn sâu hơn, tầng đất dày hơn.
Nếu không đốt nương thì lượng hữu cơ thu được bình quân trên 1ha là 20 tấn với lượng đạm khoảng 40 - 60kg; lượng kali 30 - 50kg. Sau khi đốt thì hữu cơ cháy gần hết, đạm còn lại khoảng 10kg, chỉ có kali được chuyển hoá thành khoáng dưới dạng tro nên mất không đáng kể.
Một vấn đề khác cần phải nhấn mạnh là khi đất mất chiếc áo khoác, thường thấy ở trên những đất trống đồi núi trọc, nhiệt độ mặt đất tăng lên thì quá trình phân giải và khoáng hoá chất hữu cơ lại càng xảy ra nhanh chóng (Bảng I.15).