Tóm tắt nội dung Theo thống kê của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) thì hiện nay trên thế giới có khoảng hơn 100 nước đang áp dụng chế độ thuế giá trị gia tăng,một chế độ thuế gián thu cơ bản và đặc biệt quan trọng trong việc huy động nguồn thu cho Ngân sách nhà nước, đem lại số thu chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng số thu Ngân sách nhà nước.Do vậy,trong hệ thống pháp luật thuế,pháp luật về thuế giá trị gia tăng có vị trí rất quan trọng. Việc áp dụng chế độ thuế giá trị gia tăng ở Việt Nam thay thế cho chế độ thuế doanh thu trong thời gian qua có tác động nhiều mặt đến đời sống kinh tế – xã hội.Qua ba năm thực hiện,bên cạnh những thành công bước đầu và những giá trị kinh tế – xã hội đáng ghi nhận của chế độ thuế giá trị gia tăng đã chứng tỏ sự lựa chọn đúng đắn và sự cần thiết của việc áp dụng chế độ thuế này. Mặt khác,thực tiễn áp dụng chế độ thuế GTGT bộc lộ những bất cập trong các quy định của pháp luật đã gây ra những vướng mắc khi áp dụng,đặc biệt là trong điều kiện phát triển kinh tế – xã hội chưa cao,hoạt động của các doanh nghiệp còn thấp,sự suy giảm kinh tế do những tác động và ảnh hưởng hệ quả của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ thế giới và khu vực,cùng với thiên tai liên tiếp diễn ra đã càng tạo ra nhiều khó khăn hơn trong việc triển khai áp dụng trên thực tế.Điều đó đặt ra nhiệm vụ phải nghiên cứu đánh giá những quy định pháp luật hiện hành về thuế GTGT từ đó rút ra những gì đã đạt được và những gì chưa đạt được nhằm mục đích sửa đổi,bổ sung các văn bản pháp luật về thuế GTGT để nâng cao hiệu quả pháp luật thuế giá trị gia tăng,đáp ứng những yêu cầu của đời sống kinh tế luôn luôn vận động và phát triển. Tuy nhiên,bản thân pháp luật và chất lượng của nó không thể tự thể hiện trong đời sống xã hội mà phải thông qua cơ chế bảo đảm thực hiện.Do đó,để đảm bảo phát huy vai trò của chế độ thuế GTGT thì cùng với việc hoàn thiện pháp luật cần thiết phải hoàn thiện cơ chế bảo đảm thực hiện.Mối liên hệ giữa pháp luật về thuế GTGT và cơ chế bảo đảm thực hiện đặt ra yêu cầu là cần nghiên cứu làm sáng tỏ những yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả pháp luật thuế giá trị gia tăng từ đó đưa ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả pháp luật thuế giá trị gia tăng. Đến nay ở nước ta,đã có rất nhiều công trình nghiên cứu,hội thảo,bàn luận về thuế giá trị gia tăng,trong số các công trình nghiên cứu đó có các công trình nghiên cứu điển hình là : Báo cáo khảo sát về thuế giá trị gia tăng ở các nước Pháp,Thuỵ Điển,Trung Quốc (Tổng cục thuế,Bộ tài chính,1993);Mô hình áp dụng thuế giá trị gia tăng ở Việt Nam (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ của Tổng cục thuế,Bộ tài chính năm 1993);Báo cáo tổng kết công tác triển khai thực hiện các Luật thuế mới(Tổng cục thuế,Bộ tài chính,5/2000);Một số bài báo đăng trên các tạp chí chuyên ngành Với mong muốn góp sức vào việc nghiên cứu làm sáng tỏ thực trạng và các biện pháp nâng cao hiệu quả pháp luật thuế GTGT,tác giả đã lựa chọn đề tài: “Các biện pháp nâng cao hiệu quả pháp luật thuế giá trị gia tăng ở nước ta hiện nay” . 72
