Thạc Sĩ Bước đầu nghiên cứu sự nghiệp văn chương của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc (ở hai thể loại: kịch bản v

PHẦN MỞ ĐẦU



1. Lý do chọn đề tài

Với hai kịch bản nổ i tiếng một thời (giai đoạn đầu thế kỷ XX) là Ông Tây An Nam và Chàng Ngốc, trong mấy chục năm qua, Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc đã được các nhà nghiên cứu văn học ở Việt Nam khẳng đ ịnh là một trong những tác giả đầu tiên tham gia xây dựng nền móng của nền kịch nói Việt Nam hiện đại. Tuy nhiên, ngoài s ự khẳng định trên, cho đến nay, sự nghiệp của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc chưa được nghiên cứu một cách hệ thống và đầy đủ, cho dù sau khi hy sinh ở miền Nam vào năm 1958, ông đã để lại một di sản văn chương khá phong phú. Trên thực tế, ngoài việc giới thiệu khái quát tên tuổi của Nam Xương trong một số công trình nghiên cứu về văn học và sân khấu Việt Nam giai đoạn đầu thế kỷ XX, tên tuổ i ông ít được nhắc tới, và các nhà nghiên cứu cũng thường xem xét ông trong tư cách tác giả kịch bản. Nhưng cuộc đời và sự nghiệp của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc không chỉ có vậy. Với lòng yêu nước sâu sắc, ngay từ đầu, ông đã dấn thân vào phong trào yêu nước, rồi gia nhập đội ngũ của những người cộng sản, ông đã hai lần nhận án tử hình của Nhật và Pháp, và cuối cùng ông đã hy sinh ở miền Nam năm 1958 với cương vị là chiến sĩ tình báo của cách mạng. Trên bước đường hoạt động ấy, Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc vẫn tiếp tục sáng tác trên nhiều thể loại, từ kịch bản tới tiểu thuyết, truyện ngắn, một vài thể loại khác và bộ phận chủ yếu của di sản này vẫn chưa được công bố. Vì thế, giới nghiên cứu vẫn chưa có điều kiện tiếp xúc và khảo sát to àn bộ những sáng tác của ông, và đó là lý do giải thích vì sao sự nghiệp văn chương của ông lại chỉ được nghiên cứu một cách hạn hẹp.


Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc bắt đầu sáng tác từ đầu những năm ba mươi của thế kỷ trước. Trong giai đoạn này, công cuộc hiện đại hoá văn học Việt Nam, như một yêu cầu khách quan của lịch sử, được hình thành từ giai đoạn giao thời, đã phát triển một cách toàn diện. Sự ra đời của Thơ mới, của tiểu thuyết và truyện ngắn, của nghệ thuật tạo hình, sân khấu kịch nói đã tạo nên một diện mạo mới của nền văn học - nghệ thuật nước nhà, tạo đà cho các bước phát triển sau này. Chính vì thế, việc nghiên cứu một cách kỹ lưỡng, đầy
đủ hơn về bối cảnh lịch sử - xã hội - văn hóa, về các tác giả đã đi tiên phong trong giai đoạn đầu của công cuộc hiện đại văn học Việt Nam là hết sức quan trọng và cần thiết. Nam Xương – Nguyễn Cát Ngạc là một trong những tác giả như vậy. Nghiên cứu sự nghiệp văn chương của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc, chúng tô i mong muốn được khám phá và khẳng đ ịnh vị trí của ông
đối với việc góp phần thúc đẩy quá trình hiện đại hoá nền văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX.

Do sẵn lòng kính trọng và yêu mến những sáng tác của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc, đặc biệt là có may mắn được tiếp xúc với d i cảo ông mà gia đình ông còn lưu giữ, chúng tô i chọn đề tài Bước đầu nghiên cứu sự nghiệp văn chương của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc (ở hai thể loại: kịch bản và truyện ngắn) để bước đầu khảo sát về ông, với ý muốn phục dựng một gương mặt văn học còn ít người b iết tới. Sự phục dựng ấy có mục đích giới thiệu và đưa ra một số nhận định bước đầu về đặc điểm sáng tác của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc, qua đó khẳng định những đóng góp của ông ở hai thể loại: kịch bản và truyện ngắn. Ngoài hai thể loại này, ông còn sáng tác ở các thể loại văn xuô i khác, nhưng trong phạm vi nghiên cứu của một luận văn cao học và do khả năng còn có giới hạn, nên chúng tô i chỉ đi sâu vào 2 thể loại trên để nghiên cứu.


3. Mục đích nghiên cứu

- Tìm hiểu một số đặc điểm cơ bản về nội dung và nghệ thuật trong các sáng tác của Nam Xương ở hai thể loại: kịch bản và truyện ngắn.
- Khẳng đ ịnh các đóng góp của Nam Xương đối với sự hình thành và phát triển của nền văn học Việt Nam hiện đại trong giai đoạn đầu thế kỷ XX ở hai thể loại trên.
4. Đối tượng nghiên cứu

- Toàn bộ các tác phẩm của Nam Xương, tập trung nghiên cứu các tác

phẩm kịch bản và truyện ngắn.

- Các tài liệu liên quan: các tác phẩm kịch bản, truyện ngắn cùng thời với

ông; các công trình nghiên cứu có đề cập đến sáng tác của Nam Xương.

- Các tài liệu lý thuyết, lý luận có liên quan đến đề tài nghiên cứu.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Chỉ ra được những đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của Nam

Xương trong thể loại kịch bản văn học.

- Chỉ ra được những đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của Nam

Xương trong thể loại truyện ngắn.

- Khẳng định vị trí, vai trò cùng những đóng góp quan trọng của Nam Xương trong giai đoạn đầu của quá trình hiện đại hoá nền văn học nước nhà ở hai thể loại trên.
6. Phương pháp nghiên cứu:

Để thực hiện luận văn, chúng tô i sẽ sử dụng các phương pháp nghiên
cứu:

- Phương pháp phân tích và tổng hợp

- Phương pháp nghiên cứu liên ngành

- Phương pháp so sánh, đối chiếu.

- Phương pháp nghiên cứu hệ thống

7. Bố cục của luận văn:

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và thư mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương.
Chương I: Vài nét về đời sống xã hội - văn hóa Việt Nam giai đoạn

đầu thế kỷ XX và tác giả Nam Xương.

Chương II. Một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật kịch bản của

Nam Xương.

Chương III. Một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật truyện ngắn

của Nam Xương


MỤC LỤC



Phần mở đầu: 2

Chương I: Vài nét về đời sống xã hội - văn hóa Việt Nam giai đoạn

đầu thế kỷ XX và tác giả Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc 9

1.1. Đời sống xã hội – văn hoá Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX ảnh hưởng

đến việc hình thành ngòi bút Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc .9

1.2. Cuộc đời và sự nghiệp văn học của tác giả Nam Xương

- Nguyễn Cát Ngạc 17

Chương II. Một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật kịch bản

của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc .26

2.1.Tóm tắt các kịch bản của Nam Xương 26

2.2. Một số đặc điểm nổi bật về nội dung tư tưởng của

kịch Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc 31

2.3. Một số đặc điểm nổi bật về nghệ thuật

của kịch Nam Xương- Nguyễn Cát Ngạc 49

Chương III. Một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật

truyện ngắn của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc .67

3.1. Vài nét về tình hình sáng tác truyện ngắn

của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc 67

3.2. Một số đặc điểm nổi bật về nội dung truyện ngắn

của Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc 69

3.3. Một số đặc điểm nổi bật về nghệ thuật truyện ngắn của

Nam Xương - Nguyễn Cát Ngạc 93

Kết luận .107

Tài liệu tham khảo . 110