Thạc Sĩ Biên soạn hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong dạy hoc Hình học không gian lớp 11 THPT

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

MỞ ĐẦU


Trong những năm gần đây, Đảng và nhà nước ta rất quan tâm đến vệc đổi mới phương pháp (PP) dạy học (DH), với xu thế “DH tập trung vào người học” , hay là “phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh”. Nghị quyết IV của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng SảnViệt Nam khóa 7 năm 1993 đã khẳng dịnh: “Áp dụng những PP giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề”.

Luật Giáo dục năm 2005 đã quy định mục tiêu giáo dục PT: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
Thực hiện Nghị quyết 4/2000/QH10 của Quốc hội khoá X về đổi mới chương trình giáo dục PT, hưởng ứng cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” do BGD & ĐT phát động PPDH, PP kiểm tra đánh giá cũng từng bước đổi mới.
Kiểm tra đánh giá kết quả học HT của HS là một khâu có vai trò quan trọng trong DH toán. Nó đảm bảo mối liên hệ ngược trong quá trình DH bộ môn, giúp GV điều chỉnh việc dạy và HS kịp thời điều chỉnh việc học của mình, góp phần củng cố, đào sâu, hệ thống hoá kiến thức của HS và có tác dụng giáo dục HS về tinh thần trách nhiệm, thói quen đào sâu suy nghĩ, ý thức vươn lên trong HT, thái độ làm việc nghiêm túc, trung thực.
Theo chủ trương đổi mới giáo dục, cần đổi mới cả về chương trình, nội dung, về sách giáo khoa, về PPDH, đồng thời đổi mới cả kiểm tra đánh giá. Phương hướng đổi mới kiểm tra đánh giá là kết hợp giữa phương thức kiểm tra truyền thống (tự luận) với kiểm tra đánh giá bằng TN. Do những ưu điểm của PP TN như tính khách quan, tính bao quát, tính chuẩn mực và tính kinh tế nên nếu hệ thống câu hỏi được chuẩn bị chu đáo, cẩn thận thì hình thức thi TNKQ sẽ phát huy nhiều tác dụng tích cực, góp phần thực hiện định hướng đổi mới PPDH và kiểm tra đánh giá đi vào cuộc sống.
Tuy rằng đã có một số sách tham khảo trên thị trường viết về câu hỏi TNKQ, nhưng để phù hợp với thực tế dạy học, mỗi GV cần biết tự biên soạn câu hỏi TNKQ theo cách riêng của mỗi người, có thể dần dần từ từng bài, từng chương cho đến toàn bộ nội dung chương trình môn toán ở toán PT. Từ những lý do trên, đề tài được chọn là: “Biên soạn hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong dạy hoc Hình học không gian lớp 11 THPT”.

2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

2.1. Mục đích nghiên cứu

Biên soạn được một hệ thống câu hỏi TNKQ trong DH HHKG lớp 11

THPT để nhằm hỗ trợ trong quá trình DH và kiểm tra đánh giá quá trình HT

của HS.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu lý luận về kiểm tra đánh giá bằng câu hỏi TNKQ, nghiên

cứu chương trình, nội dung về HHKG lớp 11 THPT.

- Định hướng cách thức biên soạn câu hỏi TNKQ và biên soạn được một hệ thống câu hỏi TNKQ về HHKG lớp 11 THPT.
- Thực nghiệm SP để kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của đề tài.

3. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

* Giả thuyết khoa học là: Có thể biên soạn được một hệ thống câu hỏi TNKQ về HHKG lớp 11 THPT và nếu vận dụng được các biện pháp SP thích hợp thì góp phần đổi mới PPDH một cách có hiệu quả.
* Để kiểm nghiệm cho sự đúng đắn của giả thuyết khoa học trên thì đề tài cần phải trả lời được các câu hỏi khoa học sau đây:
Thứ nhất: Có thể xây dựng được hệ thống câu hỏi TNKQ về nội dung

HHKG lớp 11 THPT không?

Thứ hai: Hệ thống câu hỏi có đảm bảo được tính khoa học và phù hợp với lý luận không?
4. PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

4.1. Nghiên cứu lý luận

- Nghiên cứu lý luận về kiểm tra đánh giá, về câu hỏi TNKQ, tổng quan về các kết quả nghiên cứu đã công bố và liên quan gần gũi với đề tài.
- Nghiên cứu chương trình nội dung, sách giáo khoa, sách bài tập, sách giáo viên, và các tài liệu tham khảo về HHKG.

4.2. Thực nghiệm sư phạm

- Sử dụng một phần câu hỏi đã biên soạn được trong dạy học một số tiết

và trong một số bài kiểm tra về HHKG lớp 11 ở một số trường PT .

- Đánh giá thực nghiệm dựa trên nhận xét của GV dạy thực nghiệm và thông qua quan sát về tinh thần, thái độ của học sinh trên lớp thực nghiệm và thông qua bài kiểm tra.
- Để kiểm tra đánh giá tính hiệu quả của TNKQ có thể so sánh giữa hai PP kiểm tra: kiểm tra bằng TNKQ và kiểm tra bằng tự luận để đánh giá ưu nhược điểm của từng PP.
5. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN

Ngoài các phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm ba chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận

Chương 2: Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan về Hình học

không gian lớp 11 THPT.

Chương 3: Thực nghiệm sư phạm






MỤC LỤC Trang

MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2
3. Giả thuyết khoa học 3
4. Phương pháp nghiên cứu 3
5. Cấu trúc luận văn 4
CHưƠNG 1 - CƠ SỞ LÝ LUẬN 5
1.1. Một số vấn đề về đánh giá trong dạy học 5
1.2. Một số vấn đề về kiểm tra 10
1.3. Các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học 11
1.4. Trắc nghiệm 13
1.5. Vấn đề sử dụng Trắc nghiệm trong dạy học ở Việt Nam 38
1.6. Kết luận chương 1 41
CHưƠNG 2 – BIÊN SOẠN HỆ THỐNG CÂU HỎI TNKQ TRONG
DẠY HỌC HÌNH HỌC KHÔNG GIAN LỚP 11 THPT 43
2.1. Hệ thống câu hỏi TNKQ trong chủ đề đại cương về đường thẳng và
mặt phẳng 43
2.2. Hệ thống câu hỏi TNKQ về chủ đề quan hệ song song trong không
gian 55
2.3. Hệ thống câu hỏi TNKQ trong chủ đề quan hệ vuông góc trong
không gian 73
2.4. Kết luận chương 2 89
CHưƠNG 3 - THỰC NGHIỆM Sư PHẠM 91
3.1. Mục đích của thực nghiệm 91
3.2. Nội dung, tổ chức thực nghiệm 91
3.3. Kết quả thực nghiệm và đánh giá 97
3.4. Kết luận chương 3 111
KẾT LUẬN 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO 115
PHỤ LỤC 118