Thạc Sĩ Biện pháp quản lý nhằm tăng cường hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo của các trường nghề ở tỉnh

PHẦN I

MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Toàn cầu hóa và hội nhập là xu thế tất yếu. Việt Nam đã gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO), quá trình này không có chuyện nước lên thì thuyền lên mà đó là sự hợp tác trong cạnh tranh quyết liệt. Điều kiện để nước ta thành công trong cuộc đấu tranh này là phải có một đội ngũ nhân lực đủ sức đương đầu với cạnh tranh và hợp tác. Giáo dục đào tạo có vai trò then chốt trong phát huy nguồn lực con người, cần phải đảm đương cho được sứ mệnh đào tạo ra những người lao động có khả năng thích ứng với những thay đổi công nghệ, những biến động của việc làm, sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế. Nhận thức được vấn đề, vài năm trở lại đây, nước ta xây dựng phát triển mạnh hệ thống các trường nghề, các trường kỹ thuật, mục đích là nhanh chóng đạt chuẩn khu vực và quốc tế để không ngừng tăng cường nguồn nhân lực cho thị trường trong nước và khả năng cạnh tranh ở thị trường nước ngoài.
Theo Điều 6 của Luật dạy nghề năm 2006, dạy nghề gồm có ba cấp trình độ đào tạo là sơ cấp (SC) nghề, trung cấp (TC) nghề, cao đẳng (CĐ) nghề. Mỗi năm, hệ thống cơ sở dạy nghề trong cả nước đào tạo ra hàng triệu người lao động có kỹ năng nghề nghiệp nhằm đáp ứng nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Căn cứ "kế hoạch tuyển sinh dạy nghề giai đoạn 2008 -
2020" thì tổng số tuyển sinh của CĐ, TC nghề và dạy nghề dưới 1 năm như sau:

năm 2008 là 1.482.000, năm 2009 là 1.700.000, năm 2010 là 2.000.000, năm

2015 là 2.430.000, năm 2020 là 2.550.000 [12, tr.20]. Về mặt số lượng tuy khá dồi dào như vậy nhưng năng lực của người lao động không phải lúc nào cũng đáp ứng, đặc biệt nhân sự cao cấp, các chuyên gia có kinh nghiệm và khả năng quản lý, .đang ở trong tình trạng cung thấp xa so với cầu. Qua tìm hiểu bước đầu của chúng tôi, có không ít người lao động sau khi tốt nghiệp trường nghề chưa thích

ứng ngay được với sản xuất. Hệ quả là lãng phí nguồn ngân sách đào tạo của nhà nước; cơ hội tìm kiếm được việc làm phù hợp với trình độ đã được đào tạo của người lao động thấp; nhiều doanh nghiệp (DN) để có nguồn nhân lực theo mong muốn, sau khi tuyển lao động về phải cho đi đào tạo lại, rất mất thời gian, tiền bạc.
Kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Trung ương II khóa VIII, kết luận của Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ương khóa IX đã chỉ rõ: "Các bất hợp lý trong cơ cấu đào tạo chưa được khắc phục, chưa sát nhu cầu sử dụng và mục tiêu đào tạo, chất lượng và hiệu quả đào tạo thấp. Phát triển giáo dục chưa gắn chặt với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước và từng địa phương" [4, tr.19-20]. Một trong những nguyên nhân của yếu kém này là: "Việc kết hợp giáo dục giữa nhà trường với gia đình, xã hội với lao động sản xuất, đời sống, học đi đôi với hành còn rất hạn chế. Nội dung giảng dạy còn quá cũ về mặt lý thuyết" [5, tr.23].
Để khắc phục tình trạng trên, người hiệu trưởng cần có biện pháp quản lý phù hợp nhằm giúp cho trường nghề và các đơn vị sử dụng người lao động phối hợp chặt chẽ với nhau trong đào tạo nguồn nhân lực. Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, chúng tôi đã chọn vấn đề:“Biện pháp quản lý nhằm tăng cường hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo của các trường nghề ở tỉnh Nam Định” làm đề tài nghiên cứu.


MỤC LỤC Trang
PHẦN I: MỞ ĐẦU 2
1. Tính cấp thiết của đề tài 2
2. Mục đích nghiên cứu 3
3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu và khách thể điều tra 3
4. Giả thuyết khoa học 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 4
6. Phạm vi nghiên cứu 5
7. Các phương pháp nghiên cứu 5
8. Cấu trúc của luận văn 6
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 7
1.1 Vài nét về lịch sử vấn đề nghiên cứu 7
1.2 Một số khái niệm cơ bản 11
1.2.1 Khái niệm quản lý 11
1.2.2 Khái niệm đào tạo nghề 14
1.3 Một số vấn đề lý luận về hợp tác giữa trường nghề với doanh nghiệp trong

đào tạo 21
1.3.1 Khái niệm về trường nghề và doanh nghiệp 21
1.3.2 Hợp tác giữa trường nghề với doanh nghiệp trong đào tạo 22
1.3.2.1 Thực hành kết hợp với lao động sản xuất - nguyên lý giáo dục cơ bản

trong đào tạo nghề 22
1.3.2.2 Hợp tác giữa nhà trường với doanh nghiệp là mối quan hệ biện chứng

giữa người cung cấp và người sử dụng sản phẩm 25
1.3.2.3 Các loại hình hợp tác giữa trường nghề với doanh nghiệp 26
1.3.2.4 Ảnh hưởng của mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường với doanh nghiệp

đến việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề 33
1.3.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến hợp tác giữa nhà trường với doanh nghiệp 38
1.3.4 Biện pháp quản lý nhằm tăng cường hợp tác với doanh nghiệp trong đào tạo

của trường nghề 42



1.3.4.1 Tăng cường hợp tác trong đào tạo giữa trường nghề với doanh nghiệp 42
1.3.4.2 Biện pháp quản lý nhằm tăng cường hợp tác với doanh nghiệp trong

đào tạo của trường nghề 43
Kết luận chương 1 50
Chương 2

CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 51
2.1 Tổng quan về hệ thống trường nghề ở tỉnh Nam Định 51
2.2 Thực trạng hợp tác giữa trường nghề với doanh nghiêp trong đào tạo ở tỉnh

Nam Định. 56
2.2.1 Tiến hành khảo sát 56
2.2.2 Kết quả khảo sát 58
2.2.2.1 Nhận thức của CBQL và hiệu trưởng trường nghề ở tỉnh Nam Định về

ảnh hưởng của sự hợp tác giữa trường nghề với DN đến chất lượng đào tạo nghề 58
2.2.2.2 Thực trạng về sự hợp tác giữa trường nghề với DN trong đào tạo ở

tỉnh Nam Định 60
2.2.2.3 Thực trạng về HĐ quản lý của các trường nghề ở tỉnh Nam Định nhằm

tăng cường sự hợp tác với DN trong đào tạo nghề. 66
2.2.2.4 Thực trạng về các yếu tố ảnh hưởng đến hợp tác 69
2.2.2.5 Đánh giá chung về hiệu quả của hoạt động quản lý ở các trường nghề

tỉnh Nam Định nhằm tăng cường hợp tác với DN trong đào tạo. 71
2.2.2.6 Nguyên nhân của những hạn chế trong HĐ quản lý nhằm tăng cường

hợp tác với DN trong đào tạo của các trường nghề ở tỉnh Nam Định

Kết luận chương 2 74



76
Chương 3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM TĂNG CưỜNG SỰ HỢP TÁC VỚI DN TRONG ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRưỜNG DẠY NGHỀ Ở TỈNH NAM ĐỊNH 78
3.1 Các nguyên tắc xây dựng biện pháp 78
3.2 Các quan điểm được tuân thủ trong xây dựng biện pháp 79
3.3 Đề xuất các biện pháp quản lý nhằm tăng cường hợp tác với doanh nghiệp

trong đào tạo của các trường nghề ở tỉnh Nam Định 83
3.3.1 Hoàn thiện và đổi mới biện pháp thành lập bộ phận chuyên trách khai thác 83



và xử lý thông tin
3.3.2 Hoàn thiện và đổi mới phương thức, hình thức, mức độ hợp tác 85
2.3.3 Hoàn thiện và đổi mới mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo 86
3.3.4 Hoàn thiện và đổi mới biện pháp bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sư phạm

cho cán bộ giáo viên phù hợp với thực tiễn sản xuất của DN 88
3.3.5 Hoàn thiện và đổi mới biện pháp đầu tư bổ sung cơ sở vật chất trang thiết

bị đào tạo phù hợp với thực tiễn sản xuất ở DN 90
3.3.6 Hoàn thiện và đổi mới biện pháp liên kết với trung tâm giới thiệu VL 92
3.3.7 Hoàn thiện và đổi mới biện pháp xây dựng quy chế nội bộ về sự hợp tác

với DN trong đào tạo; đề xuất kiến nghị với cơ quan quản lý cấp trên để được tạo cơ chế hợp tác thuận lợi. 93
3.3.8. Mối quan hệ giữa các biện pháp 96
3.4 Khảo nghiệm nhận thức của khách thể về mức độ cấp thiết và tính khả thi

của các biện pháp được đề xuất 96
Kết luận chương 3 99
PHẦN III: KẾT LUẬN CHUNG CỦA ĐỀ TÀI VÀ CÁC KIẾN NGHỊ

3.1 Kết luận chung của đề tài 100

100
3.2 Kiến nghị 102