Thạc Sĩ Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông Lâm Trung Bộ

Đề tài: Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông Lâm Trung Bộ


Luận văn dài 100 trang

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã mở ra cho đất nước ta một bước ngoặt lịch sử, đưa đất nước ta bước sang một thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X xác định: Đổi mới tư duy giáo dục một cách nhất quán, từ mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đến cơ cấu và hệ thống tổ chức, cơ chế quản lý để tạo được chuyển biến cơ bản và toàn diện của nền giáo dục nước nhà, tiếp cận với trình độ giáo dục của khu vực và thế giới . Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh, sinh viên [13].
Để sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa thành công phải lấy việc phát huy nguồn nhân lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững, trong đó việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng đủ khả năng tham gia vào các lĩnh vực xã hội có vai trò quan trọng.
Đào tạo nghề đang đứng trước những thách thức lớn đó là sự phát triển nhanh chóng của khoa học - kỹ thuật; nền kinh tế đất nước trong quá trình hội nhập nền kinh tế thế giới, yêu cầu số lượng và chất lương cao nguồn lực lao động qua đào tạo. Về quy mô đào tạo nghề, những năm gần đây đã có chuyển biến tích cực cụ thể giai đoạn 1990 -1995 quy mô 74.244 học sinh/năm, thì giai đoạn 1995 -2000 là 169.934 học sinh/năm. Theo nguồn "VietnamNet.vn" cập nhật ngày 21/7/2007 năm 2008 chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo nghề đã tăng lên 1,7 triệu người trong đó Cao đẳng nghề 56.260 sinh viên; trung cấp nghề 255.277 học sinh và sơ cấp nghề 1.453.700 học sinh. Chiến lược dạy nghề giai đoạn 2001-2010 đề ra phải thu hút học sinh sau tốt nghiệp phổ thông trung học và phổ thông cơ sở vào học nghề 6% năm 2000 lên 15% năm 2005 và 25% năm 2010, phấn đấu đưa số lao động qua đào tạo nghề năm 2000 là 7,8 triệu người/năm (18,6%) và năm 2010 là 13 triệu người/năm (26%), đến năm 2005 tuyển mới hàng năm 1,07 triệu người/năm và năm 2010 là 1,46 triệu người/năm.
Về đội ngũ giảng viên: Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII Đảng Cộng sản Việt Nam cũng xác định: "Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo" [10, tr. 15]. Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt trong việc phát triển nâng cao chất lượng giáo dục qua các thời kỳ lịch sử ở nước ta. Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng việc xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và có chính sách chăm lo cho thầy giáo, cô giáo. Những năm gần đây đội ngũ giảng viên phát triển tăng cả số lượng và chất lượng, đặc biệt là trình độ giảng viên tiến sĩ, thạc sĩ tăng nhanh. Theo quy định trường cao đẳng nghề, những nghề đào tạo trình độ cao đẳng phải đáp ứng mức tối thiểu 40% giảng viên có trình độ thạc sĩ, mà hiện nay với số lượng các trường cao đẳng nghề tăng, ngành nghề đào tạo tăng thì đòi hỏi đội ngũ giảng viên có trình độ sau đại học tăng, chính vì vậy mà các trường hàng năm rất quan tâm đến công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ. Tuy nhiên, thực trạng đội ngũ giảng viên dạy nghề hiện nay vừa yếu, vừa thiếu so với yêu cầu thực tế của xã hội. Cho nên việc phát triển đội ngũ là một vấn đề có ý nghĩa then chốt đối với sự phát triển của hệ thống đào tạo nghề, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Nhận thức được điều đó, tôi chọn hướng nghiên cứu phát triển đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng nghề, trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận liên quan và đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên nhà trường, tôi mong muốn đưa ra một số biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông Lâm Trung Bộ một cách có hệ thống, nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo, mà xã hội đặt ra cho hệ thống đào tạo nghề.
Vấn đề đội ngũ giảng viên đã được một số tác giả nghiên cứu. Tại Hội thảo xây dựng chiến lược phát triển giáo dục chuyên nghiệp và dạy nghề do Viện Nghiên cứu Phát triển giáo dục và Vụ Trung học Chuyên nghiệp - Dạy nghề phối hợp tổ chức, tác giả Nguyễn Trí đã trình bày tham luận: một số vấn đề về mục tiêu, giải pháp xây dựng đội ngũ giảng viên trung học chuyên nghiệp và dạy nghề trong giai đoạn hiện nay, ở Đề tài B96-52-11, tác giả Trần Thị Bạch Mai đã phân tích và khuyến khích sử dụng các mô hình quản lý nhằm phát triển đội ngũ cán bộ giảng dạy Đại học - Cao đẳng trước yêu cầu đổi mới. Báo cáo tổng kết đề tài B99-52-36, Các tác giả đã đề cập đến việc đào tạo đội ngũ giảng viên dạy trung học chuyên nghiệp và dạy nghề . Trên tờ Việt báo.vn (thứ 3, 07 tháng 11 năm 2006) có bài "Báo cáo giám sát đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo và dạy nghề" do tác giả Trần Thị Tâm Đan, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội trình bày, đã đánh giá cao vai trò vị trí quan trọng của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục và đi sâu phân tích tình hình đội ngũ nhà giáo và cán bộ giáo dục trong xu thế phát triển hiện nay.
Hiện nay, thực hiện Luật Dạy nghề năm 2006 do Quốc hội ban hành, đào tạo nghề với ba cấp trình độ: Cao đẳng nghề, Trung cấp nghề và Sơ cấp nghề thì việc nghiên cứu về đội ngũ giảng viên dạy nghề trình độ cao đẳng còn chưa nhiều, nhất là nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng nghề trong điều kiện cụ thể ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên cũng như Ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa có đề tài nào đề cập. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài "Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông Lâm Trung Bộ" là cần thiết, góp phần thiết thực vào sự nghiệp đào tạo của nhà trường và sự phát triển hệ thống dạy nghề trên địa bàn khu vực Miền trung và Tây nguyên cũng như của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong giai đoạn hiện nay.

MỤC LỤC



Trang
MỞ ĐẦU
1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN DẠY NGHỀ
6
1.1.
Một số khái niệm
6
1.1.1.
Giảng viên dạy nghề và đội ngũ giảng viên dạy nghề
6
1.1.2.
Phát triển đội ngũ giảng viên
7
1.2.
Hệ thống đào tạo nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân
11
1.2.1.
Đào tạo nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân
11
1.2.2.
Phát triển hệ thống đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu nhân lực phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa khu vực miền Trung - Tây Nguyên
12
1.3.
Trường cao đẳng nghề
19
1.4.
Một số vấn đề lý luận về đội ngũ giảng viên dạy nghề
20
1.4.1.
Vị trí, vai trò và yêu cầu đối với giảng viên trường cao đẳng nghề giai đoạn hiện nay
20
1.4.2.
Các quan điểm và mô hình phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề
22
1.4.3.
Những yêu cầu đối với công tác phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề
27
1.5.
Lý thuyết về quản lý nguồn nhân lực và phát triển đội ngũ
29
1.6.
Một số vấn đề lý luận kinh tế - xã hội và tâm lý liên quan đến phát triển đội ngũ giảng viên
31
1.6.1.
Một số vấn đề lý luận về kinh tế - xã hội đối với phát triển đội ngũ giảng viên
31
1.6.2.
Các yếu tố tâm lý - xã hội của giảng viên
32
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN DẠY NGHỀ TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ ĐIỆN - XÂY DỰNG VÀ NÔNG LÂM TRUNG BỘ
36
2.1.
Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông lâm Trung Bộ
36
2.2.
Định hướng phát triển đào tạo nhà trường đến năm 2015 và tầm nhìn đến năm 2020
37
2.3.
Đặc điểm thực trạng Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông lâm Trung Bộ
40
2.3.1.
Về tổ chức và quản lý nhà trường
40
2.3.2.
Về đào tạo
41
2.3.3.
Về cơ sở vật chất trang thiết bị
43
2.4.
Thực trạng đội ngũ giảng viên của nhà trường
44
2.4.1.
Thực trạng về số lượng
44
2.4.2.
Thực trạng về cơ cấu
46
2.4.3.
Thực trạng về chất lượng
48
2.5.
Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường những năm qua
50
2.5.1.
Thực trạng công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên
50
2.5.2.
Thực trạng về công tác tuyển chọn, sử dụng và đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ giảng viên
50
2.5.3.
Môi trường, điều kiện và chế độ chính sách về phát triển đội ngũ giảng viên
53
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN DẠY NGHỀ TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ ĐIỆN - XÂY DỰNG VÀ NÔNG LÂM TRUNG BỘ
56
3.1.
Các nguyên tắc xây dựng biện pháp
56
3.1.1.
Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
56
3.1.2.
Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp và khả thi
56
3.2.
Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Xây dựng và Nông Lâm Trung Bộ
57
3.2.1.
Biện pháp nâng cao nhận thức công tác phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề của nhà trường
57
3.2.2.
Biện pháp cụ thể hóa các tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá giảng viên dạy nghề của nhà trường
59
3.2.3.
Biện pháp quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề của nhà trường
60
3.2.4.
Biện pháp tuyển chọn, sử dụng giảng viên
63
3.2.5.
Đổi mới đào tạo, bồi dưỡng giảng viên dạy nghề của nhà trường
66
3.2.6.
Xây dựng và hoàn thiện chính sách chế độ đãi ngộ giảng viên dạy nghề của nhà trường
68
3.2.7
Mối quan hệ giữa những biện pháp
71
3.3.
Kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
72
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
81
PHỤ LỤC
88



DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu bảng
Tên bảng
Trang
2.1
Cơ cấu ngành nghề đang đào tạo
42
2.2.
Kết quả đào tạo (2003 - 2008)
43
2.3
Phân bổ biên chế lao động hiện có tại các Phòng, Khoa
45
2.4
Cơ cấu về trình độ chuyên môn nghiệp vụ
48
3.1
Chỉ tiêu phát triển đội ngũ giảng viên
63
3.2
Kết quả trưng cầu ý kiến về tính cấp thiết và mức độ khả thi của những biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề