Thạc Sĩ Biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú

ii
LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian làm việc nghiêm túc và đầy trách nhiệm, dưới sự hướng
dẫn khoa học của GS - TSKH Nguyễn Văn Hộ, đến nay luận văn đã hoàn thành.
Nhân dịp này cho phép tác giả xin trân trọng bày tỏ lòng cảm chân thành đến các
giảng viên Trường Đại học sư phạm thuộc Đại học Thái Nguyên đã tận tình giảng
dạy, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và làm luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Khoa Sau đại học, Khoa Giáo dục
Trường Đại học sư phạm thuộc Đại học Thái Nguyên; Sở GD&ĐT Phú Thọ;
Phòng GD&ĐT Đoan Hùng; các đồng chí cán bộ quản lý và các thầy giáo, cô
giáo các trường Mầm non, Tiểu học, THCS, THPT và TTGDTX- HN; các xã,
thị trấn; các lực lượng xã hội huyện Đoan Hùng đã tạo điều kiện, giúp đỡ tác
giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Hy vọng rằng với những kết quả đã đạt được, khi áp dụng vào thực tiễn
công tác sẽ góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng huy động các nguồn lực xã
hội tham gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ.
Luận văn không thể tránh khỏi thiếu sót; kính mong được sự chỉ dẫn của
các thầy giáo, cô giáo và sự đóng góp ý kiến của đồng chí, đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2015
Tác giả



Trần Tuấn Anh iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN . i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT iv
DANH MỤC CÁC BẢNG v
MỞ ĐẦU . 1
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Mục đích nghiên cứu . 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu . 2
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu . 2
5. Giải thuyết khoa học 2
6. Nhiệm vụ nghiên cứu 2
7. Phương pháp nghiên cứu . 3
8. Cấu trúc luận văn . 3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC HUY ĐỘNG CÁC
NGUỒN LỰC XÃ HỘI THAM GIA PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC 4
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu . 4
1.1.1. Quá trình xuất hiện tư tưởng huy động các nguồn lực xã hội tham
gia phát triển giáo dục . 4
1.1.2. Huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển giáo dục là
một tư tưởng chiến lược để phát triển giáo dục ở Việt Nam . 7
1.1.3. Tư tưởng xã hội hoá của các nhà khoa học giáo dục 9
1.2. Lý luận về xã hội hoá công tác giáo dục 10
1.2.1. Một số khái niệm liên quan . 10
1.2.2. Vai trò của xã hội hoá giáo dục trong sự nghiệp đào tạo con người . 16
1.2.3. Mục tiêu, nội dung, hình thức thực hiện xã hội hoá giáo dục . 18 iv
1.2.4. Đặc trưng xã hội hoá giáo dục ở huyện miền núi . 21
1.3. Chức năng của UBND các xã trong việc triển khai thực hiện xã hội
hoá giáo dục . 21
1.3.1. Định hướng và chỉ đạo các trường thực hiện xã hội hoá giáo dục 21
1.3.2. Khai thác, huy động nguồn lực phục vụ phát triển giáo dục . 22
1.3.3. Kiểm tra, giám sát thực hiện xã hội hoá giáo dục của các trường
trên địa bàn 24
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CÁC NGUỒN
LỰC XÃ HỘI THAM GIA PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC Ở CÁC XÃ
HUYỆN ĐOAN HÙNG - PHÚ THỌ . 26
2.1. Tình hình giáo dục huyện Đoan Hùng . 26
2.1.1. Tình hình chung . 26
2.1.2. Về mạng lưới và quy mô trường lớp . 27
2.1.3. Tình hình đội ngũ 27
2.1.4. Chất lượng giáo dục . 29
2.2. Thực trạng công tác huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát
triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ . 36
2.2.1. Nhận thức về XHHGD trong cán bộ, quần chúng nhân dân . 36
2.2.2. Thực trạng công tác chỉ đạo triển khai xã hội hoá giáo dục của
UBND các xã . 43
2.3. Đánh giá chung . 50
2.3.1. Ưu điểm, nguyên nhân 50
2.3.2. Thiếu sót, bất cập, nguyên nhân 52
Chương 3: ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP HUY ĐỘNG CÁC NGUỒN LỰC
XÃ HỘI THAM GIA PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC Ở CÁC XÃ
HUYỆN ĐOAN HÙNG - PHÚ THỌ . 55
3.1. Yêu cầu của việc đề xuất biện pháp . 55
3.2. Các biện pháp cụ thể . 58 v
3.2.1. Cấp ủy và UBND các xã cần có sự quan tâm tới việc tuyên
truyền cho quần chúng chủ trương huy động các nguồn lực của địa
phương tham gia phát triển giáo dục . 58
3.2.2. Cấp ủy và UBND các xã chủ động phối hợp với các trường trong
việc nâng cao nhận thức và kinh nghiệm thực tiễn cho đội ngũ cán bộ
quản lý . 62
3.2.3. Cấp ủy và UBND các xã tiến hành việc chỉ đạo, giám sát và kiểm
tra các nhà trường thực hiện xã hội hoá giáo dục 66
3.2.4. Cấp ủy và UBND các xã giúp nhà trường thiết lập mối quan hệ
với các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức xã hội 68
3.2.5. Cấp ủy và UBND các xã tạo dựng sự phối hợp giữa các tổ chức,
đoàn thể, quần chúng trong việc huy động các nguồn lực xã hội tham gia
phát triển giáo dục . 73
3.2.6. Cấp ủy và UBND các xã cần khai thác, huy động, điều phối
nguồn lực xã hội góp phần phát triển giáo dục . 75
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp . 82
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp đề xuất . 84
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ . 87
1. Kết luận 87
2. Khuyến nghị . 88
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo . 88
2.2. Đối với Huyện uỷ, UBND huyện . 88
2.3. Đối với phòng Giáo dục và Đào tạo và các trường trên địa bàn huyện . 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 90
PHỤ LỤC
iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BCH : Ban chấp hành
BGH : Ban giám hiệu
BTTHPT : Bổ túc trung học phổ thông
CĐ : Cao đẳng
CSVC : Cơ sở vật chất
ĐH : Đại học
GĐ - NT- XH : Gia đình- Nhà trường - Xã hội
GD-ĐT : Giáo dục - Đào tạo
GDMN : Giáo dục mầm non
GDTHCS : Giáo dục trung học cơ sở
GV : Giáo viên
HĐGD : Hội dồng giáo dục
HĐND : Hội đồng nhân dân
HĐSP : Hội đồng sư phạm
HNDN : Hướng nghiệp dạy nghề
HS : Học sinh
KT - XH : Kinh tế xã hội
LLXH : Lực lượng xã hội
MN : Mầm non
PCGD : Phổ cập giáo dục
PGD : Phòng giáo dục
PTDTNT : Phổ thông dân tộc nội trú
SDD : Suy dinh dưỡng
TB : Trung bình
TH : Tiểu học
THCS : Trung học cơ sở
THPT : Trung học phổ thông
TN : Thanh niên
TW : Trung ương
UBND : Ủy ban nhân dân
XHHGD : Xã hội hóa giáo dục v
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Đội ngũ GV huyện Đoan Hùng từ năm 2010 đến năm 2014 . 28
Bảng 2.2: Quy mô Giáo dục huyện Đoan Hùng từ năm học 2010-2011 đến
năm học 2014-2015 . 35
Bảng 2.3: Nhận thức về tầm quan trọng của công tác XHHGD . 37
Bảng 2.4: Quan niệm của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân về
XHHGD . 38
Bảng 2.5: Nhận Thức về mục tiêu và yêu cầu chính của XHHGD . 38
Bảng 2.6: Nhận thức về tầm quan trọng của nội dung XHHGD 39
Bảng 2.7: Nhận thức về vai trò của các lực lượng quan trọng trong công
tác XHHGD . 39
Bảng 2.8: Kinh phí đầu tư cho giáo dục từ năm học 2010 - 2011 đến năm
học 2014 - 2015 . 49
Bảng 2.9: Nguyên nhân, thiếu sót, bất cập 53
Bảng 3.1: Kết quả điểm trung bình cộng ở các nhóm khảo nghiệm . 85


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xã hội hoá giáo dục là một chủ trương lớn, có tầm chiến lược của Đảng
và Nhà nước, tạo động lực và huy động mọi nguồn lực để phát triển một nền
giáo dục tiên tiến, chất lượng ngày càng cao trên cơ sở có sự tham gia của toàn
xã hội. Là một trong những phương thức thực hiện để mọi người dân đều có cơ
hội được học tập. Nghị quyết Trung ương 4 (khoá VII), Nghị quyết Trung ương
2 (khoá VIII), Kết luận hội nghị Trung ương 6 (khoá IX), Nghị quyết Trung
ương (khoá X) đã khẳng định: "Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục, coi giáo dục là
sự nghiệp của toàn dân là một giải pháp quan trọng để tiếp tục phát triển giáo
dục". Chủ trương xã hội hoá giáo dục là xuất phát từ quan điểm coi giáo dục là
sự nghiệp của Đảng, của Nhà nước và của nhân dân.
Trong bối cảnh đất nước đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, đòi hỏi Giáo dục - Đào tạo phải đào tạo một nguồn nhân lực
rất lớn có chất lượng cao. Vì vậy, phải phát triển mạnh mẽ quy mô giáo dục
đào tạo, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân. Trong điều kiện
đó, Nhà nước chưa đủ sức và không thể bao cấp toàn bộ sự nghiệp phát triển
giáo dục thì xã hội hoá giáo dục là một trong những phương thức cơ bản để
phát triển giáo dục.
Cùng với việc tăng cường đầu tư cho giáo dục từ nguồn ngân sách Nhà
nước, cần làm tốt công tác huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia phát triển
giáo dục nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện và vững chắc đối với sự
nghiệp giáo dục, thể hiện quan điểm của Đảng "Coi Giáo dục - Đào tạo là quốc
sách hàng đầu".
Bên cạnh những thành tích đã đạt được, Giáo dục - Đào tạo Đoan Hùng
vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới, cơ sở
vật chất trang thiết bị còn thiếu, đội ngũ giáo viên thiếu, chưa đảm bảo cơ cấu
giữa các môn, đời sống giáo viên còn gặp khó khăn. Ở một số địa phương, cấp
ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, cha mẹ chưa nhận thức đầy đủ về vị trí tầm 2
quan trọng của giáo dục. Nhận thức trong một số cán bộ nhân dân về công tác
xã hội hoá giáo dục còn phiến diện không đầy đủ, nên chưa huy động được các
nguồn lực, các LLXH tham gia phối hợp trong công tác giáo dục.
Để góp phần tiếp tục phát triển giáo dục, việc tìm ra: "Biện pháp huy
động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan
Hùng - Phú Thọ" là một việc rất quan trọng và cần thiết.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển
giáo dục ở các xã trên địa bàn huyện Đoan Hùng - Phú Thọ.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Vấn đề xã hội hoá giáo dục cấp xã.
- Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham
gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ.
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát
triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ.
- Số liệu điều tra từ năm 2010 đến năm 2014
- Khách thể điều tra: Cán bộ phòng Giáo dục, hiệu trưởng các trường trong
huyện, cán bộ các ngành các giới, các LLXH trong huyện, cha mẹ học sinh, .
5. Giải thuyết khoa học
Nếu các xã áp dụng biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham gia
phát triển giáo dục phù hợp với:
- Chức năng của các xã
- Hoàn cảnh và điều kiện của từng địa phương
Thì sẽ nâng cao chất lượng công tác xã hội hoá, góp phần phát triển giáo
dục trong huyện.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận có liên quan đến xã hội hoá giáo dục,
những vấn đề quản lý giáo dục, những Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước
về vấn đề xã hội hoá giáo dục. 3
- Khảo sát, phân tích thực trạng xã hội hoá giáo dục và công tác chỉ đạo
triển khai xã hội hoá giáo dục ở huyện Đoan Hùng - Phú Thọ, những thuận lợi,
khó khăn, tìm ra những nguyên nhân chủ quan, khách quan.
- Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp huy động các nguồn lực xã hội
tham gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ trong giai
đoạn hiện nay.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Tổng hợp chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước về xã hội hoá
giáo dục.
- Phân tích những vấn đề lý luận, các công trình nghiên cứu liên quan
đến xã hội hoá giáo dục.
- Hệ thống hoá, khái quát hoá các khái niệm, xác định bản chất của
những vấn đề nghiên cứu.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
7.3. Phương pháp bổ trợ
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
- Sử dụng thống kê toán học xử lý kết quả khảo sát, điều tra.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, luận văn chính được
chia làm 3 chương:
- Chương 1. Cơ sở lý luận của việc huy động các nguồn lực tham gia
phát triển giáo dục
- Chương 2. Thực trạng triển khai công tác huy động các nguồn lực xã
hội tham gia phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ
- Chương 3. Đề xuất biện pháp huy động các nguồn lực xã hội tham gia
phát triển giáo dục ở các xã huyện Đoan Hùng - Phú Thọ.