Thạc Sĩ Biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của học si

Biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh ở các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan . i
Lời cảm ơn .ii
Mục lục . iii
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt viii
Danh mục các bảng . ix
Danh mục các sơ đồ . x
MỞ ĐẦU . 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu . 2
4. Giả thuyết khoa học . 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu . 3
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 3
7. Phương pháp nghiên cứu 3
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận 3
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 4
7.3. Các phương pháp hỗ trợ 4
8. Cấu trúc của luận văn . 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÁC ĐỊNH CÁC BIỆN
PHÁP CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO
HƯỚNG TÍCH CỰC HOÁ HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA
HỌC SINH 6
1.1. Tổng quan lịch sử vấn đề nghiên cứu . 6
1.1.1. Trên thế giới . 6
1.1.2. Ở Việt Nam 7
1.2. Lý luận về PPDH và đổi mới ppdh theo hướng tích cực hoá hoạt
động nhận thức của học sinh 8
1.2.1. Phương pháp dạy học . 8
1.2.1.1. Khái niệm phương pháp dạy học 8
1.2.1.2. Mối quan hệ giữa PPDH với các thành tố khác của QTDH 9
1.2.1.3. Các mô hình cấu trúc của PPDH 10


1.2.2. Lý luận về tính tích cực hoạt động nhận thức của học sinh . 16
1.2.2.1. Tích cực hoá trong hoạt động nhận thức của học sinh 16
1.2.2.2. Những đặc trưng của tích cực hoá hoạt động nhận thức . 17
1.2.3. Đổi mới phương pháp dạy học . 18
1.2.3.1. Khái niệm đổi mới phương pháp dạy học 18
1.2.3.2. Cơ sở khoa học của việc đổi mới PPDH 20
1.2.3.3. Một số phương pháp và kỹ thuật DH phát huy tính tích cực nhận
thức của HS . 23
1.3. Lý luận về quản lý giáo dục 31
1.3.1. Khái niệm quản lý 31
1.3.2. Khái niệm quản lý giáo dục . 34
1.3.3. Khái niệm quản lý nhà trường . 35
1.3.3.1. Khái niệm nhà trường 35
1.3.3.2. Khái niệm quản lý nhà trường . 35
1.3.3.3. Bản chất của quản lý nhà trường 36
1.3.3.4. Chức năng của quản lý nhà trường 36
1.3.3.5. Nội dung của quản lý nhà trường bao gồm 37
1.4. Một số nội dung chỉ đạo đổi mới ppdh ở trường THPT . 38
1.4.1. Khái niệm về chỉ đạo đổi mới PPDH ở trường THPT . 38
1.4.2. Nội dung chỉ đạo đổi mới PPDH ở trường THPT . 38
1.4.3. Trách nhiệm của các chủ thể quản lý tham gia chỉ đạo đổi mới PPDH
ở trường THPT . 40
1.4.3.1. Trách nhiệm của hiệu trưởng . 40
1.4.3.2. Trách nhiệm của tổ chuyên môn 40
1.4.3.3. Trách nhiệm của GV 41
1.4.4. Các bước thực hiện . 41
Kết luận chương 1 42
Chương 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI
PPDH THEO HƯỚNG PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC NHẬN
THỨC CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THPT VÙNG CAO
TỈNH BẮC KẠN 43
2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế, văn hóa -xã hội và GD
tỉnh bắc kạn 43




2.1.1. Điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế, văn hoá - xã hội tỉnh Bắc Kạn . 43
2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên 43
2.1.1.2. Đặc điểm văn hoá - xã hội . 43
2.1.1.3. Đặc điểm kinh tế 44
2.1.2. Khái quát về GD tỉnh Bắc Kạn 46
2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động dạy học và thực tiễn chỉ đạo đổi mới
PPDH của hiệu trưởng các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 49
2.2.1. Mục đích khảo sát 49
2.2.2. Địa bàn và quy mô khảo sát . 50
2.2.3. Nội dung khảo sát gồm những vấn đề sau . 51
2.2.4. Phương pháp khảo sát 51
2.2.5. Phương pháp đánh giá 51
2.3. Kết quả khảo sát 51
2.3.1. Thực trạng GD 5 trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 51
2.3.1.1. Hệ thống trường lớp, cán bộ GV và HS các trường THPT vùng cao . 51
2.3.1.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý 53
2.3.1.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên . 55
2.3.1.4. Thực trạng chất lượng hai mặt GD của học sinh . 56
2.3.1.5. Về cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho hoạt động DH 59
2.3.2. Thực trạng dạy học ở các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 60
2.3.2.1. Thực trạng hoạt động dạy học theo định hướng tích cực hoá hoạt
động nhận thức của học sinh . 60
2.3.2.2. Thực trạng hoạt động học tập của HS 65
2.3.3. Thực tiễn chỉ đạo đổi mới PPDH của hiệu trưởng các trường
THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 69
2.3.3.1. Tình hình đội ngũ cán bộ quản lý 69
2.3.3.2. Các hoạt động chỉ đạo thực hiện đổi mới PPDH theo hướng tích
cực của hiệu trưởng các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn . 71
Kết luận chương 2 76
Chương 3. BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PPDH THEO HƯỚNG
TÍCH CỰC HÓA HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC CỦA HỌC SINH Ở
CÁC TRƯỜNG THPT VÙNG CAO TỈNH BẮC KẠN 78
3.1. Các căn cứ đề xuất biện pháp 78


3.1.1. Căn cứ vào yêu cầu đổi mới PPDH . 78
3.1.2. Căn cứ vào đặc điểm kinh tế, văn hoá - xã hội và tình hình GD
tỉnh Bắc Kạn . 78
3.1.3. Căn cứ vào thực tiễn chỉ đạo đổi mới PPDH ở các trường THPT
vùng cao tỉnh Bắc Kạn . 79
3.2. Biện pháp chỉ đạo đổi mới PPDH theo hướng tích cực hoá hoạt động
nhận thức của hs ở các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn . 79
3.2.1. Biện pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý,
GV về đổi mới PPDH theo hướng tích cực . 79
3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp 79
3.2.1.2. Nội dung bồi dưỡng . 80
3.2.1.3. Cách thức thực hiện 80
3.2.2. Biện pháp 2: Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
cho cán bộ quản lý và GV các trường THPT vùng cao . 81
3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp 81
3.2.2.2. Nội dung bồi dưỡng . 81
3.2.2.3. Cách thức thực hiện 82
3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức tốt phong trào tự học, tự bồi dưỡng trong đội
ngũ GV . 83
3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp 83
3.2.3.2. Nội dung tự học, tự bồi dưỡng . 83
3.2.3.3. Cách thức thực hiện 84
3.2.4. Biện pháp 4: Đổi mới nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn phù hợp
với các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn . 84
3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp 84
3.2.4.2. Nội dung của biện pháp . 85
3.2.4.3. Cách thức thực hiện 86
3.2.5. Biện pháp 5: Thực hiện tốt phong trào dự giờ thăm lớp, trao đổi
kinh nghiệm giữa các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 87
3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp 87
3.2.5.2. Cách thức thực hiện 87
3.2.6. Biện pháp 6: Tạo động lực mạnh mẽ ở người dạy trong thực hiện
đổi mới PPDH theo hướng tích cực . 90




3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp 90
3.2.6.2. Nội dung (các yếu tố tạo nên động lực) . 90
3.2.6.3 Cách thức thực hiện . 90
3.2.7. Biện pháp 7: Giáo dục HS ý thức và kỹ năng học tập theo quan
điểm DH tích cực . 90
3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp 90
3.2.7.2. Nội dung biện pháp 91
3.2.7.3. Cách thức thực hiện 91
3.2.8. Bi ện pháp 8: Tăng cường cơ sở vật chất, thi ết b ị phục vụ đổi m ới PPDH 92
3.2.8.1. Mục tiêu của biện pháp 92
3.2.8.2. Nội dung của biện pháp . 92
3.2.8.3. Cách thức thực hiện 93
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp . 93
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất . 94
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm . 94
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm 94
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm . 94
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm . 94
Kết luận chương 3 97
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 98
1. Kết luận 98
2. Khuyến nghị . 99
2.1. Với Bộ GD&ĐT 99
2.2. Với Sở GD&ĐT 100
2.3. Với các trường THPT vùng cao tỉnh Bắc Kạn 100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 101
PHẦN PHỤ LỤC 104