Tiến Sĩ Biến đổi văn hóa ở làng người Kinh dưới tác động của tái định cư khu kinh tế Dung Quất

LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành bản luận án Tiến sĩ với đề tài “Biến đổi văn hoá ở làng
người Kinh dưới tác động của tái định cư khu kinh tế Dung Quất”, ngoài sự
nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ to lớn, quý báu của tập thể
giáo viên hướng dẫn, TS.Trần Văn Hà, PGS. TS. Bùi Văn Đạo. Nhân dịp này
cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến hai thầy.
Tôi xin gửi lời cám ơn tới tập thể các Giáo sư, Tiến sĩ, Giảng viên bộ môn
Nhân học của Học viện Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội
Việt Nam đã giúp đỡ tôi về chuyên môn, trong suốt quá trình học tập và nghiên
cứu khoa học.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đồng nghiệp Viện Khoa học Xã hội vùng Trung
Bộ; các anh, chị, em, bạn bè, cùng với gia đình tôi - những người đã tận tình
động viên, khuyến khích, góp ý, giúp tôi hoàn thành luận án này.
Tôi xin gửi tới lãnh đạo Sở Văn hoá tỉnh Quảng Ngãi, Uỷ Ban Nhân dân
huyện Bình Sơn, Uỷ ban Nhân dân các xã thuộc huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng
Ngãi, cán bộ Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất, cùng cộng đồng người
Kinh ven biển Bình Sơn nơi tác giả đến nghiên cứu điền dã, đã nhiệt tình giúp đỡ
và cung cấp thông tin và tư liệu dân tộc học với lòng biết ơn sâu sắc.
Hà Nội, tháng 8 năm 2016

Nghiên cứu sinh



Tác giả luận án


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT


ADB Ngân hàng phát triển Châu Á
CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
KCN Khu công nghiệp
KKT Khu kinh tế
KDC Khu dân cư
LSĐB Lịch sử Đảng bộ
Nxb Nhà xuất bản
NCS Nghiên cứu sinh
PL Phụ lục
TĐC Tái định cư
UBND Ủy ban nhân dân
VHTT Văn hóa thông tin
WB Ngân hàng thế giới













DANH MỤC BẢNG BIỂU

Tên bảng, biểu đồ Trang
Bảng 2.1. Hộ gia đình chia theo hoạt động nghề nghiệp sau khi TĐC 51
Bảng 2.2. Thu nhập bình quân năm của hộ gia đình sau TĐC 52
Bảng 2.3. Tự đánh giá sự thay đổi về thu nhập của hộ gia đình sau TĐC 52
Bảng 2.4. Nguyên nhân lao động trong gia đình không có việc làm 54
Bảng 2.5. Mong muốn nghề nghiệp đối với con cái của các hộ dân TĐC 74
Bảng 3.1. So sánh diện tích các loại đất của hộ trước và sau TĐC 85
Bảng 3.2. Thống kê loại nhà ở khi TĐC 86
Bảng 4.1. So sánh điều kiện sống tại khu TĐC và nơi ở cũ 115
Biểu đồ 2.1: Cơ cấu đất trồng lúa của người dân An Quang trước TĐC 45
Biểu đồ 2.2: Cơ cấu đất trồng lúa của người dân An Quang khi TĐC 45
Biểu đồ 4.1: Đánh giá kinh tế của hộ gia đình so với trước TĐC 126

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1
Chương 1 - TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ
THUYẾT VÀ ĐIỂM NGHIÊN CỨU
8
1.1. Tổng quan nghiên cứu về biến đổi văn hóa do tái định cư dưới
tác động của các dự án phát triển
8
1.2. Cơ sở lý thuyết 19
1.3. Điểm nghiên cứu 33
Tiểu kết chương 1 41
Chương 2 - BIẾN ĐỔI SINH KẾ VÀ VĂN HÓA XÃ HỘI
43
2.1. Biến đổi hoạt động sinh kế 43
2.2. Biến đổi văn hóa xã hội . . 56
Tiểu kết chương 2 . 82
Chương 3 - BIẾN ĐỔI VĂN HÓA VẬT CHẤT VÀ VĂN HÓA
TINH THẦN
83
3.1 Biến đổi văn hóa vật chất . 83
3.2. Biến đổi văn hóa tinh thần 96
Tiểu kết chương 3 . 110
Chương 4 - MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA, NGUYÊN NHÂN VÀ
KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP .
112
4.1. Những tác động tích cực của tái định cư đến văn hóa làng người
Kinh ở khu kinh tế Dung Quất .
112
4.2. Những vấn đề đặt ra về phát triển bền vững văn hóa ở cộng đồng
tái định cư và nguyên nhân
123
4.3. Một số khuyến nghị 139
Tiểu kết chương 4 143
KẾT LUẬN 146
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
150
TÀI LIỆU THAM KHẢO 151
PHỤ LỤC LUẬN ÁN . 163

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ sau Đổi mới (1986) đến nay, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước
nhằm phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn các tỉnh miền Trung, Chính phủ đã
triển khai xây dựng các KKT trọng điểm Nhơn Hội, Chu Lai, Chân Mây - Lăng Cô,
v.v trong đó có KKT Dung Quất. KKT Dung Quất nằm trọn trong địa bàn huyện
Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, được mở rộng và phát triển từ nền tảng KCN Dung
Quất cũ, có diện tích 10.300 ha. Đây là KKT tổng hợp, đa ngành, đa lĩnh vực, gồm
công nghiệp lọc dầu - hóa dầu - hóa chất, các ngành công nghiệp có quy mô lớn,
công nghiệp hàng tiêu dùng, gắn với phát triển và khai thác cảng biển.
KKT Dung Quất được đầu tư 2,5 tỷ USD từ ngân sách nhà nước. Để thực
hiện, dự án phải di dân, TĐC không tự nguyện 11.000 hộ dân người Kinh ven biển
lập các đơn vị hành chính mới. Tổng diện tích đất phải thu hồi, hỗ trợ và đền bù trên
địa bàn là 3.000 ha. Theo kế hoạch TĐC, các hộ dân đến nơi ở mới phải được xây
dựng kết cấu hạ tầng đầy đủ, hiện đại và qui hoạch dân cư theo kiểu đô thị. Sau khi
ổn định nhà ở, nguồn nước và đời sống, sẽ có chương trình phát triển sản xuất, thị
trường; tạo việc làm, đảm bảo công ăn, việc làm cho cư dân nhất là thuộc độ tuổi
lao động hiện tại và tương lai bị di dời, TĐC.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, ở nhiều khu TĐC, kết cấu hạ tầng
cơ sở thiết yếu như: đường giao thông, trường học, trạm y tế, chợ, hệ thống cấp
thoát nước, thu gom rác thải, v.v còn chưa đồng bộ hoặc chưa hoàn thành đúng
tiến độ; việc ổn định đời sống và sinh kế của người dân ở các khu TĐC đang gặp
nhiều khó khăn. Chính sách phát triển kinh tế - xã hội hậu TĐC chưa được quan
tâm đúng mức. Nhiều mục tiêu dự án TĐC chưa được thực hiện đầy đủ đã gây nên
những bức xúc và chưa tạo được sự an tâm đối với người dân TĐC và người dân sở
tại bị ảnh hưởng. Thêm nữa, về không gian văn hoá, do TĐC được qui hoạch theo
kiểu đô thị nên đã phá vỡ cấu trúc văn hóa cộng đồng làng như bố trí làng, nhà ở,
quan hệ xã hội và đặc biệt là hoạt động sinh kế so với nơi ở cũ của các cộng đồng

2
làng thuần ngư, thuần nông hay bán nông bán ngư dựa trên sự cộng sinh, cộng cảm
và cộng mệnh từ nhiều thế hệ.
Trong một thập niên trở lại đây, đã có một số nghiên cứu đánh giá những tác
động tích cực và tiêu cực về tình hình đời sống của người dân TĐC dưới tác động
của KKT Dung Quất. Tuy vậy, những nghiên cứu trên mới tập trung vào các vấn đề
như: tác động kinh tế, lao động và việc làm, đền bù giải toả, ổn định trật tự xã hội.
Vấn đề nghiên cứu về văn hóa hay biến đổi văn hoá chỉ có 1 công trình thực hiện từ
những năm 90 khi bắt đầu thực hiện TĐC và có 1 chuyên đề trong đề tài thực hiện
tại tỉnh Quảng Ngãi liên quan tới văn hoá. Các nghiên cứu chuyên sâu theo hướng
tiếp cận dân tộc học/ nhân học về biến đổi văn hóa làng người Kinh TĐC ở KKT
Dung Quất hiện nay chưa được chú ý.
Thực tế cho thấy, cùng với những tác động tích cực do cơ sở vật chất hạ tầng,
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đô thị hóa nhanh chóng, KKT Dung Quất cũng đang
nảy sinh những vấn đề. Ngoài những vấn như đền bù TĐC, đền bù đGất sản xuất,
lao động và việc làm, ổn định sinh kế, sự xuất hiện tệ nạn xã hội, đã và đang tồn tại
vấn đề biến đổi văn hóa của cộng đồng làng TĐC trong phát triển bền vững. Nghiên
cứu thực trạng, những biến đổi văn hoá ở cộng đồng làng người Kinh trong các khu
TĐC kinh tế Dung Quất có ý nghĩa sâu sắc cả về khoa học và thực tiễn. Vấn đề
càng trở nên cấp thiết hơn khi tỉnh Quảng Ngãi đang tiếp tục công tác đền bù giải
toả mở rộng qui mô KKT Dung Quất gấp 3 lần diện tích đã có vào năm 2020. ( xem
PL 1 bản đồ 1).
Trên cơ sở luận giải trên, NCS lựa chọn vấn đề “Biến đổi văn hoá ở làng
người Kinh dưới tác động của tái định cư Khu Kinh tế Dung Quất” làm đề tài
luận án tiến sỹ Nhân học của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
Đề tài luận án này có bốn mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể như sau:
Thứ nhất, nghiên cứu văn hóa làng người Kinh KKT Dung Quất trước TĐC
(năm 1995).

3
Thứ hai, làm sáng tỏ quá trình và thực trạng biến đổi văn hóa làng người Kinh
TĐC từ khi TĐC đến thời điểm nghiên cứu (năm 2012-2015).
Thứ ba, phân tích, đánh giá tác động của TĐC đến biến đổi văn hóa làng TĐC
KKT Dung Quất.
Thứ tư, đề xuất một số kiến nghị, giải pháp góp phần xây dựng chính sách
phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển văn hóa làng nói riêng theo hướng
bền vững cho các khu TĐC của người Kinh ở KKT Dung Quất.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu. Luận án tập trung nghiên cứu biến đổi văn hóa làng
người Kinh ở địa bàn TĐC dưới tác động của KKT Dung Quất. Khái niệm văn hóa
làng trong luận án được hiểu theo nghĩa rộng, bao gồm bốn thành tố là sinh kế, văn
hóa xã hội, văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần.
Phạm vi nghiên cứu. Về thời gian, luận án nghiên cứu thực trạng văn hóa làng
của người Kinh TĐC trước thời điểm TĐC (năm 1995) và những biến đổi của văn
hóa làng người Kinh tại các điểm nghiên cứu dưới tác động của KKT Dung Quất
trong thời gian từ khi TĐC (1995) đến năm 2015.
Về không gian, luận án chọn 3 khu TĐC thuộc địa bàn huyện Bình Sơn, gồm
khu TĐC An Quang, thôn Thạnh Thiện, xã Bình Thanh Tây; khu TĐC Giếng Hố,
thôn Lệ Thuỷ, xã Bình Trị và khu TĐC Vĩnh Trà (còn gọi khu TĐC Tây Trà Bồng),
thôn Vĩnh Trà, xã Bình Thạnh. Đây là 3 cộng đồng người Kinh có thời điểm di dân,
chính sách đền bù giải toả và mức độ giao lưu tiếp biến văn hoá khác nhau; đồng
thời, khả năng “thích ứng” văn hoá khi TĐC không giống nhau.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
4.1 Phương pháp luận
Trước hết, luận án được hoàn thành dựa trên quan điểm triết học của chủ
nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử để nhìn nhận sự vật, hiện tượng trong biến
đổi văn hoá khi TĐC. Khi tiếp cận vấn đề, tiến hành nghiên cứu tác giả không xem
xét biến đổi văn hoá là một thành tố tồn tại độc lập, mà đặt trong bối cảnh của trước
và sau khi TĐC, dưới sự tác động của các yếu tố văn hoá và quan hệ xã hội. Luận

4
án cũng nghiên cứu sự biến đổi của văn hoá giữa nhiều điểm nghiên cứu trước và
sau khi TĐC, để thấy rõ sự biến đổi văn hoá trong mối quan hệ xã hội ở cộng đồng.
Luận án được trình bày và biện giải dựa trên quan điểm duy vật lịch sử của
chủ nghĩa Mác - Lênin, đặt biến đổi văn hoá trong bối cảnh lịch sử, xã hội cụ thể,
gắn với quá trình hình thành, phát triển của văn hoá để thấy rõ và giải thích được sự
biến đổi văn hoá ở làng người Kinh TĐC dưới tác động của dự án phát triển - KKT
Dung Quất.
Luận án dựa trên tư tưởng của Hồ Chí Minh và những quan điểm của Đảng,
pháp luật của Nhà nước về chính sách dân tộc, chính sách TĐC, chính sách phát
triển văn hoá trong bối cảnh phát triển nông thôn mới hiện nay ở ven biển Nam
Trung Bộ.
4.2 Phương pháp nghiên cứu
4.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp
Luận án có phân tích, tham khảo, kế thừa các nguồn tài liệu có sẵn liên quan
đến đề tài nghiên cứu, bao gồm các văn kiện, Nghị quyết, Quyết định của Đảng, Nhà
nước, của các bộ ngành ở Trung ương và địa phương; các công trình nghiên cứu trong
và ngoài nước, các báo cáo, tài liệu thống kê của chính quyền, tổ chức, cá nhân liên
quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến chủ đề nghiên cứu.
4.2.2. Phương pháp điền dã dân tộc học
Đây là phương pháp chính yếu nhằm thu thập nguồn tài liệu cơ bản giải quyết các
vấn đề khoa học mà mục tiêu luận án đặt ra. Phương pháp này gồm các công cụ sau:
- Quan sát của nhà nghiên cứu để có được những nhận biết chung ban đầu về tổng
thể cảnh quan làng TĐC và biến đổi văn hóa làng TĐC như địa hình, tài nguyên thiên
nhiên, bờ biển, nhà cửa, các thiết chế tín ngưỡng .
- Chụp lại những hình ảnh liên quan đến văn hóa và biến đổi văn hóa làng trong sự
đối sánh trước và sau TĐC;
- Phỏng vấn sâu thông tín viên. Đối tượng mà chúng tôi lựa chọn để phỏng vấn gồm
các nhóm tuổi, giới tính, điều kiện kinh tế, bao gồm cả lãnh đạo địa phương, người cao
tuổi, những chủ hộ am hiểu văn hóa. Trong đó, kết hợp phỏng vấn đương đại và hồi cố để

5
một mặt dựng lại bức tranh văn hoá làng trước TĐC và biến đổi văn hóa làng hiện nay tại
điểm TĐC. Cụ thể trong 5 năm từ năm 2012đến năm 2016, tác giả luận án đã
phỏng vấn sâu 30 người dân, 10 cán bộ làm công tác quản lý địa phương (thôn,
xã, huyện, tỉnh) và 5 cán bộ Ban quản lý KKT Dung Quất.
- Thảo luận nhóm, được áp dụng để tổ chức các buổi thảo luận nhóm khác nhau
như thảo luận nhóm với cán bộ thôn làng, cán bộ xã, thảo luận nhóm hỗn hợp với cán
bộ, người dân khu TĐC về các chủ đề và vấn đề liên quan đến văn hóa làng và biến
đổi văn hóa làng.
Tổng số có 8 cuộc thảo luận nhóm đã được thực hiện, trong đó, 3 cuộc thảo
luận với đại diện cán bộ và người dân ở 3 điểm TĐC, 1 cuộc thảo luận nhóm với
cán bộ UBND 4 xã liên quan là Bình Thạnh, Bình Trị, Bình Thanh Tây, Bình Đông
vào cuối năm 2012, 1 cuộc thảo luận với nhóm nam ngư dân ở khu TĐC Vĩnh Trà,
1 cuộc thảo luận với nhóm nữ ngư dân ở khu TĐC Vĩnh Trà, 1 cuộc thảo luận nhóm
hỗn hợp với người dân ở hai khu TĐC Giếng Hố, An Quang vào năm 2014 và 1
cuộc thảo luận nhóm với cán bộ thôn, xóm thuộc 3 điểm nghiên cứu vào tháng 5
năm 2015 .
4.2.3. Phương pháp điều tra xã hội học
Đề tài sử dụng phương pháp điều tra bảng hỏi hộ gia đình để thu thập các thông
tin định lượng liên quan đến các khía cạnh biến đổi văn hóa và những vấn đề đề đặt ra
của biến đổi văn hóa làng người Kinh ở khu TĐC Dung Quất. Mẫu lựa chọn được tiến
hành dựa trên các biến độc lập về độ tuổi, giới, học vấn và nghề nghiệp tại 3 khu
TĐC hội tụ loại hình di dân, nghề nghiệp và thời điểm di dân là ba xã Bình trị,
Bình Thạnh và Bình Thanh Tây ở huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi. Cơ số mẫu được
chọn theo nguyên tắc chọn đại diện cho các loại hình di dân, TĐC khác nhau đảm
bảo được yêu cầu phân tích thống kê cơ bản và phản ánh được tính đa dạng giữa
các làng và phản ánh được bức tranh chung về TĐC KKT Dung Quất.
Bảng hỏi điều tra gồm những câu hỏi đóng và mở được thiết kế riêng cho luận
án. Nghiên cứu sinh đã triển khai điều tra tại 170 hộ gia đình, chia thành hai đợt.
Đợt 1, điều tra vào tháng 10 năm 2012 và đợt 2 điều tra vào tháng 5 năm 2015.

6
Tổng số mẫu điều tra gồm 40/60 hộ TĐC ở khu TĐC An Quang; 40/56 hộ ở khu
TĐC Giếng Hố; và 90/300 hộ TĐC ở khu TĐC Vĩnh Trà mà cụ thể là 90/205 hộ
điểm xuất cư từ làng Sơn Trà. Đợt 2 thẩm định và bổ sung thông tin còn thiếu của
một số câu hỏi trong đợt 1. Người được hỏi là đại diện của hộ, cân bằng tỷ lệ nam,
nữ và trong nhóm tuổi từ 18- 65 tuổi, hoặc đảm bảo sự minh mẫn của người trả lời
để đáp ứng độ xác thực của thông tin thu thập.
Các số liệu thu được qua các phiếu hỏi hộ gia đình được sử dụng phần mềm
SPSS để xử lý và tổng hợp số liệu. Việc kiểm định mối tương quan thống kê các số liệu
này theo kỹ thuật xử lý định lượng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của chính sách đối
với các cộng đồng TĐC và cộng đồng sở tại đã được tiến hành.
4.2.4. Phương pháp chuyên gia
Phương pháp này mục đích lấy ý kiến của các cá nhân lãnh đạo, phụ trách các
ban, ngành, cơ quan chuyên môn TĐC, các nhà khoa học ở trung ương và địa phương
có hiểu biết, kinh nghiệm thực tiễn nghiên cứu về TĐC và biến đổi văn hóa do TĐC.
Trên cơ sở đó, so sánh với những tư liệu và những phát hiện mới có được tại người dân
và cộng đồng. Do các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu liên
quan đến vấn đề nghiên cứu của đề tài nên các đánh giá của họ cũng rất quan trọng,
góp phần làm căn cứ cho các kết luận, kiến nghị và đề xuất giải pháp của đề tài luận án.
4.2.5. Phương pháp so sánh lịch đại và đồng đại
Sử dụng phương pháp so sánh, luận án tìm hiểu sự khác nhau trong các yếu tố
về văn hóa ở thời điểm ở cộng đồng làng gốc trước TĐC và những thay đổi sau thời
gian TĐC. So sánh bao gồm so sánh đồng đại và so sánh lịch đại. So sánh đồng đại để
tìm ra tương đồng và khác biệt giữa các yếu tố đương đại, so sánh lịch đại nhằm tìm ra
những tương đồng và khác biệt của cùng yếu tố văn hóa trong quá khứ với hiện nay.
Bên cạnh đó, sự so sánh không chỉ về thời gian mà cả thay đổi về không gian cư trú
của cộng đồng làng do tác động của qui hoạch dân cư, không gian sinh hoạt văn hóa xã
hội sau TĐC. Trong khuôn khổ của những dữ liệu cho phép, có thể so sánh với các
khảo sát, điều tra của các đồng nghiệp ở địa bàn 3 điểm nghiên cứu và rộng hơn ở KKT
Dung Quất hay vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.

7
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Từ cách tiếp cận dân tộc học/ nhân học, thông qua khảo sát tại ba điểm nghiên
cứu chính, luận án góp phần làm sáng tỏ một số khía cạnh lý thuyết và thực tiễn về
văn hóa làng người Kinh (làng Việt) và thực trạng biến đổi văn hóa làng người Kinh
TĐC dưới tác động của dự án phát triển, cụ thể là KKT Dung Quất tại miền Trung.
Từ đó, góp thêm những tư liệu và kiến giải, mong muốn hoàn thiện, bổ sung thêm
cho những nghiên cứu đã có về biến đổi văn hóa nói chung, văn hóa làng người
Kinh TĐC nói riêng dưới tác động của các dự án phát triển từ sau đổi mới (1986)
đến nay nhất là sự hình thành các KKT trọng điểm miền Trung.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án cung cấp những cứ liệu thực tế về công tác TĐC tại KKT Dung Quất,
tỉnh Quảng Ngãi. Một mặt, luận án chỉ ra những mặt tích cực và hạn chế của quá
trình TĐC đối với người Kinh tại các khu TĐC; mặt khác, từ đánh giá thực trạng,
tìm hiểu nguyên nhân biến đổi văn hóa làng người Kinh TĐC, đưa ra những dự báo
và kiến nghị giải pháp. Nghiên cứu văn hóa và biến đổi văn hóa của các loại hình
làng người Kinh TĐC ven biển có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc góp phần đề xuất những
kiến nghị, giải pháp như là cơ sở khoa học cho các cơ quan hữu quan điều chỉnh,
hoàn thiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn và phát huy các giá trị văn
hóa làng đối với các dự án trọng điểm miền Trung trong quá trình xây dựng nông
thôn mới. Kết quả nghiên cứu của luận án cũng hướng tới góp phần thực hiện Nghị
quyết Trung ương 5, khóa 8 năm 1998 của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt
Nam tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và Nghị quyết Trung ương 9, khóa 11 năm
2014 của Đảng về xây dựng văn hóa và con người Việt Nam trong sự nghiệp CNH,
HĐH đất nước.
7. Cơ cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án gồm 4 chương
chính văn như sau:
Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý thuyết và điểm nghiên cứu
Chương 2. Biến đổi sinh kế và văn hóa xã hội
Chương 3. Biến đổi văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần
Chương 4. Một số vấn đề đặt ra, nguyên nhân và kiến nghị giải pháp.