Tài liệu Bệnh, mạch, chứng, trước sau theo tạng, phủ, kinh, lạc.

ĐIỀU 1Hỏi : Bậc thượng công trị lúc chưa bệnh là thế nào ?
Thầy đáp : Trị lúc chưa bệnh, là thấy Can bệnh biết sẽ truyền Tỳ, trước nênthực Tỳ (làm cho Tỳ mạnh). Bốn tháng cuối mùa, Tỳ vượng không thọ tà, không nênbổ Tỳ. Hạng trung công không hiểu lẽ tương truyền (các tạng, phủ truyền chonhau theo quy luật Ngũ hành sinh, khắc, chế, hóa), thấy bệnh ở Can không biếtrằng Tỳ bị thực, chỉ lo trị ở Can. Can bệnh, nếu bổ dùng vị chua, muốn hỗ trợthì dùng vị khét đắng; Muốn bổ ích cho nó thì dùng vị ngọt. Vị chua vàoCan, khét đắng vào Tâm, ngọt vào Tỳ. Tỳ thường ức chế Thận (Thổ khắc Thủy),Thận khí yếu thì thủy không hành, thủy không hành thì Tâm hỏa khí thiïnh, thìPhế bị ức chế. Phế bị chế thì Kim khí không vận hành, Can khí thịnh, dođó, bệnh của Can tự khỏi. Đó là diệu pháp trị Can bằng cách bổ Tỳ. Can hư thì dùng phép này, thực thì không trị như thế. Sách Nội Kinh nói : “Hưtrị theo hư, thực trị theo thực, bổ vào chỗ không đủ, bớt chỗ có thừa”, nghĩanó là như thế. Các tạng khác chiếu theo đấy làm chuẩn.