Tiểu Luận Bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp dân sự

Tóm tắt luận văn thạc sĩ
Đề tài: Bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp dân sự


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tại Việt Nam, QSHTT và bảo vệ QSHTT chưa bao giờ được
coi trọng như hiện nay. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh
tranh toàn cầu với rất nhiều cơ hội và thách thức, đòi hỏi chúng ta
một mặt phải có cơ chế, chính sách thúc đẩy hoạt động sáng tạo, mặt
khác cần đề cao việc bảo vệ QSHTT. Xây dựng và hoàn thiện hệ
thống pháp luật về sở hữu trí tuệ (SHTT), trong đó có việc xây dựng
và hoàn thiện pháp luật về bảo vệ QSHTT đầy đủ và hiệu quả là
những vấn đề quan trọng, mang tính quyết định đến sự thành công
trong phát triển kinh tế tại Việt Nam.
Nói đến QSHTT là nói đến sự công nhận từ phía nhà nước đối
với một quyền dân sự (quyền nhân thân, quyền tài sản) của tổ chức,
cá nhân đối với tài sản sở hữu trí tuệ nhất định vàcó chế độ bảo vệ tài
sản đó như bất kỳ tài sản nào khác. Do vậy, nếu có tranh chấp xảy ra
thì biện pháp dân sự thường được áp dụng trước tiênđể giải quyết.
Tuy nhiên, ở nước ta do nhiều nguyên nhân khác nhaunên các hành
vi xâm phạm QSHTT xử lý bằng biện pháp dân sự chưa nhiều, chưa
phát huy được hiệu quả. Trong khi các tranh chấp, yêu cầu xử lý hành
vi xâm phạm QSHCN bằng biện pháp hành chính là phổ biến. Đây là
2
điều bất hợp lý và chứng tỏ pháp luật về bảo vệ QSHTT nói chung và
thực tiễn giải quyết các xâm phạm QSHTT nói riêng bằng biện pháp
dân sự tại Toà án còn ít và có nhiều bất cập.
Trong thời gian qua, pháp luật về QSHTT đã có nhiều công
trình khoa học nghiên cứu và đề cập. Tuy nhiên, cáccông trình đó
mới chỉ nghiên cứu về nội dung của QSHTT, về hoạt động xét xử nói
chung của Tòa án hoặc nghiên cứu về nâng cao năng lực của Tòa án
trong thực thi QSHTT, các công trình nghiên cứu đó chưa đi sâu
nghiên cứu việc hoàn thiện pháp luật về bảo vệ QSHCN bằng biện
pháp dân sự. Trước tình hình đó, tác giả đã chọn đề tài: “Bảo vệ
quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp dân sự”để làm luận văn
tốt nghiệp cao học luật, chuyên ngành Luật dân sự.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Lĩnh vực sở hữu công nghiệp nói chung và bảo vệ QSHCN nói
riêng đã được nhiều công trình khoa học nghiên cứu và tiếp cận dưới
nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, số công trìnhkhoa học và bài
nghiên cứu riêng biệt về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện
pháp dân sự chưa nhiều, chưa có tài liệu, công trình nào khái quát ở
mức độ tổng thể, cũng như đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm nâng
cao hiệu quả của biện pháp dân sự trong lĩnh vực bảo vệ QSHCN.
3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Bằng việc phân tích, tìm hiểu pháp luật Việt Nam vàmột số vấn
đề liên quan đến bảo vệ QSHCN trên thế giới, tác giả tác giả luận văn
mong muốn làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để đề xuất những giải
3
pháp, góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ QSHCN bằng biện pháp
dân sự tại Việt Nam hiện nay.
3.2. §èi tưîng nghiªn cøu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là những quan hệ xã hội liên
quan đến vấn đề bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp được pháp luật
điều chỉnh.
3.3. Phạm vi nghiên cứu
Bảo vệ QSHTT nói chung, bảo vệ QSHCN bằng biện phápdân
sự nói riêng là những đề tài rộng lớn, đòi hỏi phảiđược nghiên cứu
một cách tổng quát, khoa học và mang tính đối chiếuso sánh giữa
các ngành luật để tạo ra sự thống nhất. Trong khuôn khổ luận văn
này, tác giả chỉ tập trung đi sâu tìm hiểu vấn đề:bảo vệ quyền sở hữu
trí tuệ bằng biện pháp dân sự trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp.
Trong đó tập trung phân tích, đề xuất việc xử lý hành vi xâm phạm
QSHCN bằng biện pháp dân sự.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Thực hiện luận văn này, tác giả đã dựa trên cơ sở lý luận của
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp
luật, trên cơ sở của khoa học chuyên ngành về SHTT,tác giả cũng sử
dụng các phương pháp như: phương pháp lịch sử cụ thể, phương
pháp kết hợp giữa lý luận với thực tiễn, phương pháp phân tích, tổng
hợp và sử dụng số liệu thống kê, phương pháp so sánh luật.
5. Ý nghĩa của luận văn
4
Luận văn có ý nghĩa góp phần tăng cường việc giải quyết
tranh chấp QSHCN bằng biện pháp dân sự, đổi mới và hoàn thiện
pháp luật về bảo vệ QSHCN tại Việt Nam hiện nay. Những đề xuất
của luận văn có thể tham khảo trong việc hoàn thiệnpháp luật, hướng
dẫn thi hành pháp luật và nâng cao hiệu quả bảo vệ QSHCN tại
TAND bằng biện pháp dân sự.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu thamkhảo,
luận văn được kết cấu bao gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về bảo vệ quyền sở hữu
công nghiệp bằng biện pháp dân sự
Chương 2: Các quy định của pháp luật Việt Nam về bảo vệ
quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp dân sự
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ
quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp dân sự
5
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO VỆ
QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP BẰNG BIỆN PHÁP DÂN SỰ
1.1. QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP VÀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ
HỮU CÔNG NGHIỆP BẰNG BIỆN PHÁP DÂN SỰ
1.1.1. Khái niệm quyền sở hữu công nghiệp
Theo quy định tại khoản 4, Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 thì:
"Quyền sở hữu công nghiệp là quyền của các tổ chức,cá nhân đối
với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp
bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh
doanh do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu và quyền chống cạnh tranh
không lành mạnh”.
QSHCN là chế định trong pháp luật dân sự, là lĩnh vực thuộc
quan hệ pháp luật dân sự, trong đó các yếu tố cấu thành bao gồm chủ
thể, khách thể và nội dung. QSHCN là một phạm trù pháp lý trong
quyền sở hữu nói chung, do vậy, giống như các quyềndân sự khác,
QSHCN cũng bao gồm các nhóm quy phạm liên quan đến các hình
thức sở hữu, căn cứ phát sinh, chấm dứt quyền sở hữu, cách thức,
biện pháp chuyển quyền sở hữu, các biện pháp bảo vệquyền sở hữu.
1.1.2. Khái niệm về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệpbằng
biện pháp dân sự
1.1.2.1. Khái niệm về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp
Để làm rõ khái niệm bảo vệ QSHCN, trước hết chúng ta cần làm
rõ khái niệm về bảo hộ, thực thi QSHCN và mối liên hệ giữa chúng.