Tài liệu Bảo hiểm và lòng tin

Bảo hiểm và lòng tin


Thị trường bảo hiểm, dù là đang tăng trưởng mạnh hay đã ổn định,
luôn phải dựa vào lòng tin của khách hàng để phát triển. Lòng tin ấy
phải chăng đang bị thử thách?


Sút giảm niềm tin
Theo Bộ Tài chính, giai đoạn 2005-2006 là thời điểm thị trường bảo
hiểm mở cửa đón thêm nhiều doanh nghiệp mới. Trong lĩnh vực bảo
hiểm phi nhân thọ có các doanh nghiệp trong nước như BIC, AAA,
Toàn Cầu, Bảo Nông, Bảo Tín; nước ngoài có AIG, QBE, ACE, Liberty.
Trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ là ACE Life, Prévoir .
Tuy nhiên, về kết quả hoạt động, năm 2006 thị trường bảo hiểm có
những chuyển biến không thuận lợi (xem thêm số liệu cụ thể trong
bài Bảo hiểm nhân thọ chưa hết khủng hoảng trên cùng chuyên đề
này).
Các chuyên gia nhận định rằng thị trường bảo hiểm nhân thọđã qua giai đoạn bùng nổ nên
tốc độ tăng trưởng đã chậm lại. Thường là khi quy mô thị trường vượt 2% GDP thì tốc độ
tăng trưởng chỉ còn 5-10%/năm.
Tuy nhiên, còn một nguyên nhân quan trọng khác khiến tốc độ khai thác hợp đồng bảo hiểm
mới gặp khó khăn, đó là do niềm tin của khách hàng đã không còn như trước. Đó là hậu quả
của việc phát triển hợp đồng bảo hiểm nhân thọ một cách ồạt, chụp giật, thiếu lành mạnh
của một số hãng bảo hiểm trong thời gian qua. Trình độ nghiệp vụ, đạo đức của đội ngũ
nhân viên chưa cao để khách hàng đặt hết niềm tin vào các doanh nghiệp bảo hiểm. Cơ chế
công bố thông tin, cơ chế tính phí, chia lãi quá phức tạp, đôi khi lập lờđã làm giảm kỳ vọng
của người dân vào các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ rất nhiều.
“Thực tế, hầu như các đại lý bảo hiểm nhân thọở Việt Nam chưa coi đây là nghề chuyên môn
mà chỉ nhằm khai thác những mối quan hệ cá nhân để kiếm hoa hồng. Họ chưa thực sự trở
thành người tư vấn giúp khách hàng có được những sản phẩm đúng với nhu cầu”, một quan
chức Vụ Bảo hiểm, Bộ Tài chính nhận xét.
Nguyên nhân sâu xa hơn của việc này lại xuất phát từ chính bản thân các doanh nghiệp. Lâu
nay họ hầu như chỉ khai thác quanh quẩn các sản phẩm truyền thống mà tính hấp dẫn đang
ngày càng giảm so với các sản phẩm tài chính khác trong lĩnh vực ngân hàng, chứng
khoán . Ngoài ra, các doanh nghiệp bảo hiểm cũng chưa đầu tưđúng mức để nâng cao chất
lượng tuyển dụng, đào tạo, quản lý và sử dụng đại lý.
Cạnh tranh bằng phí hoa hồng
Trong khi bảo hiểm nhân thọ chững lại thì thị trường bảo hiểm phi nhân thọ lại tăng trưởng
tốt. Theo thống kê của Bộ Tài chính, năm 2006, doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọước
đạt 6.445 tỉđồng, tăng 17,5% so với năm 2005. Mức tăng trưởng tuy cao, nhưng chưa đáng
mừng vì thị trường bảo hiểm phi nhân thọ còn quá nhỏ, mới chiếm 0,66% GDP. Tỷ lệ này rất
thấp so với các nền kinh tế có cùng điều kiện với Việt Nam.
Vấn đề lớn nhất hiện nay của lĩnh vực này là tình trạng cạnh tranh không lành mạnh. Các
doanh nghiệp bảo hiểm không cạnh tranh bằng chất lượng dịch vụ mà bằng cách hạ phí, trả
hoa hồng sai quy định, mở rộng quá mức quyền lợi bảo hiểm, làm giảm hiệu quả kinh doanh.
Nhiều trường hợp cạnh tranh thông qua quan hệ cá nhân và can thiệp hành chính để các
doanh nghiệp khác không được tiếp cận khai thác dịch vụ.
Tổng giám đốc Bảo Việt, ông Trần Trọng Phúc, bức xúc nói có những sản phẩm bảo hiểm
được doanh nghiệp giảm phí tới 30-40%, thậm chí còn hạ tới dưới mức sàn mà các công ty
bảo hiểm nước ngoài đưa ra. “Đó là điều không thể chấp nhận được”, ông Phúc nói.
Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm không hề có kế hoạch đầu tư nghiên cứu để xây dựng các sản
phẩm bảo hiểm mới, hoặc các loại hình bảo hiểm còn yếu như bảo hiểm thiên tai nông
nghiệp, bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính, hoạt động hành nghề y dược, luật sư. Các
kênh phân phối bảo hiểm như ngân hàng, bưu điện gần như còn bỏ trống. “Các doanh
nghiệp bảo hiểm mới chỉ lo cạnh tranh với nhau mà quên đi việc phải làm sao cạnh tranh
được với các dịch vụ tài chính khác”, ông Trịnh Thanh Hoan, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm, Bộ Tài
chính nhận xét.
Theo quy định hiện hành, những đối tượng khác như người không phải kinh doanh đại lý, môi
giới bảo hiểm; khách hàng mua bảo hiểm; cán bộ, nhân viên của doanh nghiệp kinh doanh