Báo Cáo Báo cáo chuyên đề về thị trường chứng khoán

1. Khái quát về chứng khoán
Trong đời sống kinh tế, thuật ngữ chứng khoán được tìm hiểu theo những yêu
cầu, mục đích khác nhau. Đây là khái niệm phức tạp vì bản thân nó đã hàm chứa một
loại quan hệ kinh tế phức tạp phát sinh giữa người cần vốn và người có vốn.
Chứng khoán rất đa dạng về chủng loại và phong phú về cách thức biểu hiện
do đó mà pháp luật nhiều quốc gia không đưa ra một định nghĩa cụ thể về chứng
khoán.
+ Theo quan điểm truyền thống thì Chứng khoán là phương tiện xác nhận
quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu chứng khoán đối với tài sản hoặc
vốn của tổ chức phát hành.
Hình thức tồn tại của chứng khoán rất đa dạng, phụ thuộc vào thực tế phát triển
của nền kinh tế. Chứng khoán có thể có hình thức chứng chỉ, hình thức bút toán ghi
sổ dần phát triển do yêu cầu của nhà phát hành và sở hữu chứng khoán. Khi công
nghệ phát triển, hình thức điện tử cũng được nghi nhận như một dạng tồn tại của
chứng khoán.
+ Theo quan điểm hiện đại:
Chứng khoán là mọi sản phẩm tài chính có thể chuyển nhượng được.
Với cách hiểu này, đối tượng được coi là chứng khoán thực sự đa dạng: cổ
phiếu, trái phiếu, các công cụ tại thị trường tiền tệ như tín phiếu kho bạc, kỳ phiếu
ngân hàng và các loại thương phiếu.
Chứng khoán xác nhận quyền, lợi ích của người sở hữu, điều đó cũng có nghĩa
là xác định quyền tài sản của một chủ thể nhất định xét theo phương diện pháp lý.
Nhưng cho dù chứng khoán có hình thức có hình thái biểu hiện cụ thể như thế nào thì
đều có chung đặc trưng là xác nhận quyền chủ nợ hoặc quyền sở hữu đối với chủ thể
phát hành ra nó.
Để nhận diện chứng khoán với các đối tượng khác, thường phải dựa trên đặc
điểm của chúng:
b) Đặc điểm của chứng khoán
Đặc điểm quan trọng đầu tiên của chứng khoán là tính sinh lời
+ Tính sinh lời:
Tính sinh lời thể hiện ở việc người phát hành ra chúng phải trả cho người
sở hữu chứng khoán một khoản lợi tức trong tương lai để nhận về mình quyền
sử dụng vốn. Tính sinh lời của chứng khoán là động lực thúc đẩy người đầu tư mua
chứng khoán và cũng là tiền đề xuất hiện chứng khoán. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở tính
sinh lời thì cơ hội đầu tư cũng như hiệu quả đầu tư chưa đạt được.
+ Tính thanh khoản
Tính thanh khoản tức là khả năng chuyển đổi được thành tiền. Tính thanh
khoản tạo cho người sở hữu chứng khoán chuyển đổi dạng tài sản từ chứng khoán
sang tiền thông qua một giao dịch tại thị trường thứ cấp hoặc thông qua nghiệp vụ
ngân hàng. Tính thanh khoản tạo ra sự hấp hẫn đối với người đầu tư, thoả mãn nhu
cầu của họ đồng thời cũng hạn chế rủi ro làm giảm sút giá trị tiền tệ của chứng khoán.
Có thể nói rằng, khả năng thanh khoản của mỗi chứng khoán là khác nhau, điều đó
cũng có ý nghĩa trong việc xác định hiệu suất vốn đầu tư của nền kinh tế, đồng thời
tạo ra sức cạnh tranh cho các chủ thể phát hành. Tính thanh khoản của một loại chứng
khoán phụ thuộc vào uy tín của chủ thể phát hành, vào chi phí chuyển đổi và sự biến
động của thị trường
+ Tính rủi ro
Cuối cùng, nói tới chứng khoán, cũng đồng thời phải nói tới tính rủi ro của
chứng khoán, thể hiện ngay ở bản chất của hoạt động đầu tư vốn. Cũng như bất kỳ
hoạt động đầu tư, kinh doanh nào khác, việc kinh doanh chứng khoán là “đầu tư một
lượng tiền trong hiện tại và chỉ có thể thu hồi trong tương lai”, do vậy cả quãng thời
gian đó cũng chính là thời gian chứa đựng rủi ro. Mức độ rủi ro tiềm tàng đến đâu
còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, như thời gian đầu tư, chủ thể nhận vốn cùng các
cam kết khác chính là những yếu tố cơ bản ảnh hưởng tới độ rủi ro. Mức độ rủi ro của