Tiểu Luận Bản chất nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

Đề tài: “Phân tích bản chất nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam”

Nhà nước là một bộ máy quyền lực do giai cấp thống trị lập ra để duy trì việc thống trị về kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng đối với toàn bộ xã hội. Nhà nước xã hội chủ nghĩa là kiểu nhà nước mới, là công cụ thực hiện nền chuyên chính và bảo vệ lợi ích giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Nhà nước xã hội chủ nghĩa là một bộ máy thống trị của đa số với thiểu số.
Vậy, bản chất của nhà nước là gì? Như ta đã biết, bản chất của nhà nước được thông qua ba nội dung:
1) Tính giai cấp.
Nhà nước là sản phẩm của đấu tranh giai cấp: Theo triết học Mác – Lênin thì đấu tranh giai cấp là đấu tranh giữa các giai cấp, những lực lượng xã hội, những tầng lớp xã hội có lợi ích cơ bản đối lập, đối kháng với nhau không thể điều hòa được. Lênin định nghĩa về đấu tranh giai cấp như sau: “Đấu tranh giai cấp là đấu tranh của một bộ phận nhân dân này chống lại bộ phận nhân dân khác, là cuộc đấu tranh của những người bị tước hết quyền, bị áp bức bóc lột chống bọn có đặc quyền đặc lợi, cuộc đấu tranh của công nhân làm thuê hay những người hữu sản hay của giai cấp tư sản.”.
Trong bối cảnh Liên Xô – Đông Âu sụp đổ, hệ thống xã hội chủ nghĩa đang bị lung lay, chủ nghĩa tư bản đang cố gắng khắc phục những hạn chế và đang chiếm ưu thế trên nhiều mặt: quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội Cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay không chỉ là đấu tranh bảo vệ chính quyền mà còn định hướng đi lên Chủ Nghĩa Xã Hội. Một số cán bộ nước ta đang bị thoái hóa, đã trực tiếp hoặc gián tiếp tiếp tay cho những nhân tố gây mất ổn định xã hội đi ngược lại với lợi ích của nhân dân. Cuộc đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay đang là cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, giữa cái lạc hậu, bảo thủ với cái mới, giữa cái truyền thống và cái hiện đại
Nhà nước có bộ máy quyền lực thống trị: Vậy quyền lực thống trị nghĩa là gì?
Như ta đã biết quyền lực chỉ ra đời và tồn tại cùng với xã hội loài người. Ngoài những hoạt động riêng biệt của từng các thể người còn có những hoạt động chung trong cộng đồng, vì vậy giữa người với người sẽ tạo ra quyền của người này đối với người khác. Nhưng quyền lực không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của mỗi người mà đòi hỏi con người phải có nhận thức và sử dụng đúng như những gì nó đã có. Sống trong xã hội, mỗi người có nhiều mối liên hệ giữa người với người mà mỗi quan hệ xã hội xác định có quan hệ quyền lực nhất định tương ứng nên ai cũng phải tham gia nhiều mối quan hệ quyền lực khác nhau. Từ đó ta có thể hiểu: Quyền lực là ý chí của người này được người khác thi hành, thể hiện mối quan hệ giữa người chỉ huy với người chịu sự chỉ huy, giữa người được trao quyền với người đã trao quyền. Đó là quyền uy và thế lực đủ để quyết định công việc điều hành người khác hoạt động theo ý chỉ của mình.
Quyền lực thống trị chính là sự thể hiện quyền của giai cấp này đối với giai cấp khác mà ở nước ta, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là chủ thể chân chính của quyền lực.
=> Nhà nước không chỉ bảo vệ cho giai cấp thống trị mà còn bảo vệ cho các tầng lớp khác khi lợi ích không đi ngược lại với giai cấp thống trị.
2) Tính xã hội (hay còn gọi là vai trò kinh tế - xã hội của nhà nước.)
Trong nhà nước, giai cấp thống trị chỉ tồn tại trong mối quan hệ với các tầng lớp giai cấp khác. Do vậy, ngoài tư cách là công cụ để duy trì sự thống trị, nhà nước còn là công cụ để bảo vệ lợi ích chung của toàn xã hội. Nhà nước không chỉ quan tâm đến lợi ích của giai cấp thống trị mà còn quan tâm đến lợi ích của các tầng lớp khác. Giá trị xã hội mà nhước bảo vệ được thể hiện ngay trong Hiến Pháp. Nhà nước ban hành các chính sách kinh tế vĩ mô, điều tiết, điều phối các chính sách kinh tế - xã hội, đặc biệt trong nền kinh tế thị trường. Nhà nước đầu tư, cung cấp hàng hóa dịch vụ xã hội cơ bản như: cấp phép, kiểm dịch, kiểm định, giám sát, kiểm tra các lĩnh vực . Nhà nước giữ vai trò là người bảo vệ những nhóm người yếu thế và dễ bị tổn thương trong xã hội như: người già, trẻ em, người tàn tật Nhà nước còn hoạt động trong các lĩnh vực bảo vệ môi trường, giao thông, phòng chống thiên tai, bão lụt
Nhà nước Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa: của dân, do dân và vì dân. Nhà nước pháp quyền là mô hình tổ chức bộ máy nhà nước mà ở đó có tiêu chí nhất định và nhà nước này có thể tồn tại ở nhà nước Tư Sản, nhà nước Xã Hội Chủ Nghĩa. Nhà nước pháp quyền biểu hiện trực tiếp sức mạnh của hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản. Đó là một nhà nước đại diện cho quyền lực chân chính của nhân dân, một tổ chức nhà nước dựa trên nền dân chủ, vì dân chủ và vì công lý. Để đảm bảo lợi ích và quyền hành thuộc về nhân dân thì cần phải giải quyết những vấn đề về kinh tế-xã hội, phát triển tốt về giáo dục, văn hóa, y tế Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử cho nên nhân dân là nguồn gốc của quyền lực. Nhân dân phải được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, được quyền làm chủ đất nước, làm chủ xã hội và làm chủ bản thân mình, được quyền có cuộc sống ấm no, bình đẳng và hạnh phúc. Để quyền lực Nhà nước của các công dân được thể hiện thì phải hoàn thiện và ngày càng hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật. Quyền lực Nhà nước phải thuộc về nhân dân, phải thể hiện ý chí của nhân dân, là sự phản ánh khách quan các nhu cầu xã hội, thúc đẩy tiến bộ xã hội. Mặt khác, khi đặt ra các thiết chế trong khuôn khổ pháp luật để kiểm tra tính hợp pháp của các đạo luật, các cơ quan quyền lực Nhà nước cũng phải làm sao cho hệ thống pháp luật được xây dựng trên sự tự do và quyền công dân được đảm bảo. Pháp luật Xã Hội Chủ Nghĩa thể hiện ý chí chung của xã hội, được đảm bảo bằng sức mạnh cộng đồng. Nhà nước tôn trọng pháp luật như một giá trị xã hội chung đồng thời quyền lực nhà nước là cơ sở, là tiền đề quan trọng nhất để bảo đảm cho pháp luật có được bản chất pháp lý.
Nhà nước ta là hệ thống chính trị nhất nguyên, có một Đảng duy nhất là Đảng Cộng Sản Việt Nam.
3) Đặc điểm của nhà nước.