Sách Bác sĩ Zhivago – Boris Pasternak

Bác sĩ Zhivago là cuốn sách tái hiện lại lịch sử nước Nga những năm đầu thế kỷ 20 cho đến sau đại chiến II. Trong bối cảnh chiến tranh và cách mạng, tác phẩm tập trung khắc họa số phận và lựa chọn của người trí thức trong sự xoay vần của thời cuộc. Bên cạnh những vấn đề lớn lao về lịch sử, tôn giáo, triết học tác phẩm còn là câu chuyện tình yêu ngang trái giữa Yury Zhivago và Lara Guishar. Được hoàn thành năm 1955 nhưng cuốn sách bị coi tác phẩm chống Xô viết nên bị cấm xuất bản tại Liên Xô cũ. Gần 30 năm sau, độc giả Nga mới được đọc tác phẩm này một cách hợp pháp.
Trên cái nền của chiến tranh và sự hỗn loạn, một câu chuyện tình yêu lãng mạn lại được tạo dựng theo con mắt hoàn toàn khác. Người ta tìm kiếm gì ở tác phẩm kinh điển Doctor Zhivago (Bác sĩ Zhivago)? Đó là sự hoàn hảo của bút pháp tạo hình điện ảnh, và tính lãng mạn của một chuyện tình đau khổ.
Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, Yuri được một gia đình người Anh nuôi dưỡng, sau khi dành được bằng về ngành y, anh cưới Tonya – con gái của người đã cưu mang anh. Trong khi đó, Lara sống thời niên thiếu với mẹ – người có quan hệ với một gã quý tộc thô cằn – Komarovsky. Komarovsky đã để mắt đến Lara, và bắt cô phải “yêu” ông (một cách miễn cưỡng) ngay từ khi mới 17 tuổi.
Bốn năm sau, Yuri đã cưới Tonya và có một cậu con trai. Trong khi đó, Lara cũng lấy Pasha – một nhà cách mạng trẻ tuổi. Trong khi xảy ra chiến tranh, Yuri làm nghề bác sĩ, Lara là một y tá, và họ gặp nhau và yêu nhau tha thiết. Hết nhiệm vụ, họ chia tay và trở về với con đường riêng của mình.
Gia đình Yuri chuyển đến một vùng đất mới yên bình, trốn chiến tranh, hai người gặp lại nhau. Lúc này, cả hai gắn bó với nhau hơn, dù cho hai người đều cảm thấy tội lỗi. Rồi cuộc tình của họ cũng bị chia cắt bởi chiến tranh.
Yuri đã chết vì bị vỡ tim trong một cơn sốc. Sau nhiều năm không gặp người tình, anh bất ngờ bắt gặp bóng dáng Lara trên đường phố qua cửa kính xe buýt. Anh đuổi theo cô, không kiềm chế nổi cảm xúc, và đã gục lại trên phố không được ôm người yêu sau bao nhiêu năm xa cách.
Mặc dù lấy bối cảnh xã hội là thời gian diễn ra chiến tranh thế giới thứ nhất, cuộc cách mạng Nga và cuộc nội chiến ở Nga, nhưng tác phẩm tập trung đề cập đến số phận con người trong chiến tranh. Vượt lên trên tất cả, Doctor Zhivago vẫn là một câu chuyện tình lãng mạn, đau buồn, bất hạnh, nhưng đẹp đẽ.
Bao phủ hầu hết toàn bộ không gian tác phẩm là cái lạnh lẽo của mùa đông và tuyết trắng. Màu trắng rợn trời đến mức ám ảnh. Màu trắng hùng vĩ lộ ra qua ô cửa con tàu, màu trắng ác nghiệt giết chết đứa trẻ vô tội, cũng là màu trắng choán ngợp cả dáng bác sĩ Zhivago mệt mỏi, lạnh lẽo bước khật khưỡng trên sông băng. Giữa tuyết trắng, con người chỉ còn là một đốm nhỏ – nhỏ nhoi, đơn độc, bất lực và tuyệt vọng.
Đối lập với cảm giác đó là không khí ấm cúng trong khoang tàu, giữa những con người khốn khổ với nhau bằng gam màu nâu đỏ. Hai bối cảnh được đặt cạnh nhau, tương phản dữ dội. Hơn bao giờ hết, cách tạo hình này nói lên số phận con người trước cái khắc nghiệt của chiến tranh – nguyên nhân của sự li biệt, loạn lạc.
Theo bước chân nhà văn, chúng ta được dõi theo số phận của cả một thế hệ đang bước vào thế kỷ XX, thời đại của nhiều biến cố lịch sử lớn lao ở nước Nga. Các nhân vật đã vượt qua tất cả những thử thách nghiệt ngã của thời đại với trái tim trong sáng và tấm lòng thành kính.