Tài liệu ảnh hưởng của trình độ học vấn đối với thu nhập của người lao động ở đồng bằng sông cửu long

ẢNH HƯỞNG CỦA TRÌNH ĐỘ HỌC VẤN ĐỐI VỚI THU NHẬP CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG








Tóm tắt


Đề tài nghiên cứu này sử dụng số liệu của 1997 cá nhân làm công ăn lương ở ĐBSCL được trích ra từ số liệu của cuộc Điều tra Mức sống Dân cư Việt Nam năm 2008. Kết quả ước lượng hàm thu nhập cá nhân cho thấy học vấn là yếu tố quan trọng quyết định thu nhập của cá nhân. Khi chưa kiểm soát yếu tố năng lực bẩm sinh của cá nhân, tăng thêm một năm học có thể làm tăng thu nhập thêm hơn 5,4%. Khi kiểm soát yếu tố này bằng những sự tương đồng của những cá nhân trong hộ, thì ảnh hưởng trên còn khoảng 1,7%. Tiền công của nhóm người có trình độ cấp hai hay ba không khác biệt với tiền công của nhóm người có cấp học thấp hơn. Tiền công của những người có trình độ cao đẳng và đại học trở lên cao hơn những nhóm khác lần lượt là 40% và 52%. Mức sinh lợi từ giáo dục trong nghiên cứu này cao hơn nhiều so với kết quả của các nghiên cứu trước đó, chủ yếu sử dụng số liệu từ Điều tra Mức sống Dân cư Việt Nam năm 1993, 1998 và 2002. Điều đó cho thấy việc định tiền công của người lao động dựa ngày càng nhiều vào trình độ cá nhân.






1 Đặt vấn đề


Giáo dục là yếu tố quan trọng quyết định thu nhập của người lao động trong nền kinh tế thị trường. Những nghiên cứu ở nước ta và các nước cho thấy những người có trình độ cao hơn, nhìn chung, sẽ có tiền lương và tiền công cao hơn. Một nghiên cứu của Nguyễn Xuân Thành thực hiện năm 2006, sử dụng số liệu từ cuộc Điều tra Mức sống Dân cư Việt Nam (VLSS) năm 2002, cho thấy việc qui định tăng thêm
một năm học phổ thông làm tăng tiền lương của người lao động đã tốt nghiệp







trung học phổ thông thêm 11,43%. Trong khi đó, Moock và cộng sự (2003), sử dụng số liệu của VLSS 1993, ước lượng suất sinh lợi của một năm đi học tăng thêm là gần 5%. Suất sinh lợi này là tương đối thấp do nền kinh tế vừa mới chuyển sang nền kinh tế thị trường và tiền công, tiền lương của người lao động chưa thật sự phản ánh giá trị thực của lao động.


Mục đích của nghiên cứu này là nhằm ước lượng lại suất sinh lợi của việc học, sử dụng số liệu từ VLSS mới nhất (2008) cho đến thời điểm này, từ đó, cung cấp thêm bằng chứng thuyết phục về lợi ích của giáo dục đối với người học trong nền kinh tế thị trường. Tác giả chọn đối tượng nghiên cứu là người làm công ăn lương ở ĐBSCL, nơi mà đứng nhất nước về sản xuất và xuất khẩu gạo, thủy sản và trái cây nhưng về giáo dục đào tạo thì chỉ đứng trên Tây Nguyên. Vì vậy, bằng chứng về lợi ích to lớn của việc học tập sẽ có tác động xã hội tích cực đối với người dân trong vùng. Mặt khác, nghiên cứu này còn có đóng góp về mặt phương pháp. Những nghiên cứu trước đây ở nước ta chưa đưa ra phương pháp thích hợp để kiểm soát ảnh hưởng của năng lực bẩm sinh đối với thu nhập của người lao động, trong nghiên cứu này, tác giả sử dụng những yếu tố không quan sát được của hộ gia đình để tách biệt ảnh hưởng của năng lực bẩm sinh ra khỏi ảnh hưởng của học vấn.


1 Đo lường lợi ích của trình độ học vấn


Giáo dục và đào tạo tạo ra trình độ chuyên môn và kỹ năng làm việc của người lao động. Do vậy, giáo dục làm tăng năng suất và từ đó, tăng thu nhập cho người lao động. Mincer (1974) là người đầu tiên đưa ra phép ước lượng suất sinh lợi từ học tập của cá nhân bằng hàm thu nhập vốn nhân lực như sau:


lnY = 0 + 1EDUi + 2EXPi + 3EXPi2 + 'kXk + i (1)


trong đó lnYi là logarit của thu nhập hàng tháng của người lao động i, EDU i là số
2

năm đi học của người lao động và EXPi và EXPi

lần lượt là số năm kinh nghiệm



và bình phương của nó. Trong hàm số này, hệ số 1 của EDUi biểu hiện suất sinh lợi trung bình của một năm học tăng thêm, bất chấp cấp học nào. Biến số EDU trong mô hình này có thể được chuyển đổi thành các cấp học khác nhau bằng

những biến giả biểu diễn các cấp học khác nhau để xem xét sự khác biệt của thu nhập giữa các cấp học. Xk là vec-tơ các biến số khác có ảnh hưởng đến tiền công của người lao động.