Luận Văn Ảnh hưởng của mật độ gieo sạ đến năng suất giống lúa OM4218 trong vụ Hè Thu năm 2012 tại xã Vĩnh Thu

Khóa luận tốt nghiệp năm 2013
Đề tài: Ảnh hưởng của mật độ gieo sạ đến năng suất giống lúa OM4218 trong vụ Hè Thu năm 2012 tại xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang




MỤC LỤC
Trang phụ bìa . i
Lời cam đoan iii
Cảm tạ iv
Quá trình học tập . v
Tóm lược vi
Mục lục . vii
Danh mục bảng . x
Danh mục hình xi
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 2
1.1. THỜI KỲ SINH TRƯỞNG CỦA CÂY LÚA . 2
1.1.1. Giai đoạn tăng trưởng 2
1.1.2. Giai đoạn sinh sản. . 3
1.1.3. Giai đoạn chín 4
1.2. CÁC THÀNH PHẦN NĂNG SUẤT 5
1.2.1. Số bông/m
2
5
1.2.2. Số hạt/bông 6
1.2.3. Tỷ lệ hạt chắc 7
1.2.4. Trọng lượng 1000 hạt 8
1.3. PHƯƠNG PHÁP GIEO SẠ 9
1.3.1. Phương pháp sạ lan 10
1.3.2. Phương pháp sạ hàng . 10
1.4. NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ MẬT ĐỘ GIEO SẠ 11
1.5. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NĂNG SUẤT 13
1.5.1. Nhiệt độ . 13
1.5.2. Ánh sáng 14
1.5.3. Lượng mưa 14
1.5.4. Nước 14
1.5.5. Gió 15
viii
1.5.6. Ảnh hưởng của đất . 15
1.5.7. Ảnh hưởng của sâu bệnh 15
CHƯƠNG 2. PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP 16
2.1. PHƯƠNG TIỆN . 16
2.1.1. Thời gian và địa điểm 16
2.1.2. Phương tiện . 17
2.2. PHƯƠNG PHÁP 17
2.2.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm . 17
2.2.2. Biện pháp canh tác . 18
2.2.3. Các chỉ tiêu theo dõi . 19
2.2.4. Đánh giá chỉ tiêu về các thành phần năng suất . 19
2.2.5. Đánh giá chỉ tiêu về năng suất. 20
2.2.6. Đánh giá khả năng phản ứng với một số sâu bệnh hại 20
2.2.7. Phương pháp phân tích số liệu . 21
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 22
3.1. ĐÁNH GIÁ TỔNG QUAN 22
3.2. ẢNH HƯỞNG CỦA MẬT ĐỘ GIEO SẠ ĐẾN SỰ SINH TRƯỞNG CỦA
CÂY LÚA. 23
3.2.1. Chiều cao cây. . 23
3.2.2. Số chồi/m
2
24
3.2.3. Chiều dài bông . 27
3.3. ẢNH HƯỞNG CỦA MẬT ĐỘ GIEO SẠ ĐẾN THÀNH PHẦN NĂNG SUẤT
VÀ NĂNG SUẤT. 28
3.3.1. Số bông/m
2
28
3.3.2. Số hạt/bông. 29
3.3.3. Số hạt chắc/bông 30
3.3.4. Tỷ lệ hạt chắc . 30
3.3.5 Trọng lượng 1000 hạt. . 31
3.3.6. Năng suất lý thuyết. 31
3.3.7. Năng suất thực tế. . 33
3.4. HIỆU QUẢ KINH TẾ 34
CHƯƠNG 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 35
ix
4.1. KẾT LUẬN . 35
4.2. ĐỀ NGHỊ 35
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 36





TÓM LƯỢC
Hiện nay, tập quán sản xuất lúa của nông dân còn mang tính truyền thống là
sạ dày, bón nhiều phân đạm nên tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của sâu
bệnh làm giảm rất đáng kể đến năng suất. Do đó, đề tài “Ảnh hưởng của mật độ
gieo sạ đến năng suất giống lúa OM4218 trong vụ Hè Thu năm 2012 tại xã Vĩnh
Thuận Tây, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang” được thực hiện nhằm mục tiêu xác
định mật độ gieo sạ thích hợp để làm tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân.
Thí nghiệm được tiến hành trong vụ Hè Thu 2012 tại xã Vĩnh Thuận Tây,
huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang. Thí nghiệm được bố trí theo thể thức khối hoàn
toàn ngẫu nhiên, ba lần lặp lại, bao gồm các n ghiệm thức: sạ ở mật độ 100 kg/ha, sạ
ở mật độ 150 kg/ha, sạ ở mật độ 200 kg/ha.
Kết quả thí nghiệm cho thấy trong vụ Hè Thu, sạ ở mật độ 200 kg/ha có
chiều cao cây và số chồi cao hơn so với các mật độ sạ còn lại. Nghiệm thức sạ ở
mật độ 100 kg/ha có số hạt chắc/bông, tỷ lệ hạt chắc, trọng lượng 1000 hạt cao nhất,
nghiệm thức sạ 150 kg/ha và nghiệm thức sạ 200 kg/ha tương đương nhau, sạ với
mật độ 100 kg/ha tỏ ra hiệu quả trong việc hạn chế sự đỗ ngã và năng suất tương
đương với hai mật độ 200 kg/ha và 150 kg/ha. Tiết kiệm được lượng giống đáng kể
(100 kg/ha) so với tập quán sạ dày của nông dân (200 kg/ha) tại địa phương.




MỞ ĐẦU
Trên thế giới có nhiều nghiên cứu chứng minh sự tương quan giữa mật độ
gieo trồng và năng suất lúa, kết luận rằng năng suất lúa thực sự không thay đổi giữa
2 khoảng cách trồng 10 và 100 buội/m
2
. Các kết quả này cũng chứng minh rằng cây
lúa có khả năng thích ứng rộng với mật độ gieo trồng bằng cách tự điều chỉnh số
bông, số nhánh bông/ bông và tỷ lệ hạt chắc tùy thuộc vào điều kiện môi trường
(Takeda và Hirota, 1971; được trích bởi Nguyễn Hữu Huân 2011).
Ở nước ta nghề trồng lúa nước đã có từ rất lâu và năng suất lúa ngày càng tăng
một phần là do sự góp phần quan trọng của công tác chọn giống lúa, bằng phương
pháp cổ truyền, chọn lọc theo kiểu phả hệ, lai hữu tính, ứng dụng công nghệ sinh
học như tạo biến dị, nuôi cấy mô, biến đổi gen. Nhờ chính sách đổi mới và khoa học
kỹ thuật trong công tác lai tạo, chọn lọc giống lúa ở các viện, trường, trung tâm và
cá nhân trong cả nước, qua nhiều năm đã tạo ra rất nhiều giống lúa có năng suất
cao, ngắn ngày thích hợp với điều kiện khí hậu, đất đai ở từng địa phương.
Do người dân có tập quán truyền thống gieo sạ với mật độ cao khoảng 200
kg/ha, nhưng trong thực tế lúa là loại cây có khả năng tự điều chỉnh trong quần thể,
nếu sạ với mật độ quá cao cây lúa sẽ đẻ nhánh ít hoặc không đẻ nhánh, tỉ lệ chồi vô
hiệu cao, thậm chí cây bị chết do cạnh tranh sinh tồn, cùng với đó là việc bón nhiều
phân đạm dẫn đến sâu bệnh phát triển mạnh và làm giảm năng suất (Nguyễn
Trường Giang, 2010 ). Trên một đơn vị diện tích nếu mật độ càng cao thì số bông
càng nhiều. Trong một giới hạn nhất định việc tăng số bông không làm giảm số hạt/
bông và khối lượng nghìn hạt nhưng nếu vượt qua giới hạn nhất định, số hạt/ bông
sẽ giảm dần và khối lượng nghìn hạt sẽ giảm dần do sự cạnh tranh dinh dưỡng và
ánh sáng, vì thế khi cấy quá dầy sẽ làm năng suất giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên,
nếu cấy mật độ quá thưa đối với giống có thời gian sinh trưởng ngắn ngày khó đạt
được số bông tối ưu. Vì vậy, chọn mật độ thích hợp là phương pháp tối ưu nhất để
đạt được số lượng hạt chắc nhiều nhất trên một đơn vị diện tích gieo cấy (Nguyễn
Thị Nga, 2011). Do đó, đề tài “ Ảnh hưởng của mật độ sạ đến năng suất giống
lúa OM4218 vụ Hè Thu năm 2012 tại xã Vĩnh Thuận Tây, Huyện Vị Thủy, Tỉnh
2
Hậu Giang” được thực hiện nhằm tìm ra mật độ gieo sạ thích hợp làm tăng năng
suất và hiệu quả kinh tế.
CHƯƠNG 1
LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
1.1 THỜI KỲ SINH TRƯỞNG CỦA CÂY LÚA




TÀI LIỆU THAM KHẢO
AKITA, 1989. Improving yield potencial in tropical rice. Progress in irrigated Rice
Research. IRRI. Philippines. P 13-41.
Bùi Huy Đáp, 1980. Cây lúa Việt Nam. NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội.
Bùi Huy Đáp, 1999. Một số vấn đề về cây lúa. Viện khoa học kỹ thuật nông nghiệp
Việt Nam. Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội.
Đinh Thế Lộc, 2006. Giáo trình kỹ thuật trồng lúa. NXB Hà Nội.
JENNINGS, P.R., W.R. COFFMAN and H.E.KAUFFMAN, 1979. Cải tiến giống
lúa. Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế. Trường Đại học Cần Thơ. Trang 87 -116.
Lê Hữu Toàn, 2009. Ảnh hưởng của mật độ sạ, liều lượng phân đạm và quản lý chất
lượng nước trên đất trồng lúa ba vụ và hai vụ lúa luân canh màu đến sự
phát sinh và phát triển của sâu bệnh. Luận văn cao học-Trường Đại học
Cần Thơ.
Lê Trường Giang, 2005. Năng suất và lợi nhuận của phương pháp sạ hàng trong sản
xuất lúa vụ Đông xuân 2002 – 2003 tại Cần Thơ. Tạp chí khoa học.
Trường Đại Học Cần Thơ, tr. 23- 35.
Lê Văn Hòa, Nguyễn Bảo Toàn và Đặng Phương Trâm, 2001. Bài giảng sinh lý
thực vật. Trường Đại Học Cần Thơ.
Nguyễn Bảo Vệ, 2003. Một số yếu tố hạn chế và biện pháp nâng cao năng suất lúa
Hè Thu ở ĐBSCL. Kỹ yếu hội thảo ”Biện pháp nâng cao năng suất lúa Hè
Thu ở Đồng bằng Sông Cửu Long” ngày 10/01/2003 tại Khoa Nông
Nghiệp-Trường Đại Học Cần Thơ, trang 1-8.
Nguyễn Đình Giao, Nguyễn Thiện Huyên, Nguyễn Hữu Tề và Hà Công Vượng,
1997. Giáo trình cây lương thực, tập 1 – Cây lúa. Nhà xuất bản Nông
nghiệp.
Nguyễn Ngọc Đệ, 2009. Giáo trình cây lúa. Nhà Xuất Bản Đại Học Quốc Gia
Thành Phố Hồ Chí Minh.
37
Nguyễn Hữu Huân, 2011. Bài viết khái niệm về Ruộng lúa khỏe và mối quan hệ với
dịch hại lúa. Tạp chí khoa học Nông nghiệp.
Nguyễn Thành Hối, 2003. Năng suất lúa Hè Thu và vấn đề ngộ độc chất hữu cơ. Kỹ
yếu hội thảo ”Biện pháp nâng cao năng suất lúa Hè Thu ở Đồng bằng
Sông Cửu Long” ngày 10/01/2003 tại Khoa Nông Nghiệp-Trường Đại
Học Cần Thơ, trang 26-35.
Nguyễn Thành Hối, 2010. Đề cương bài giảng Cây lúa. Trường Đại học Cần Thơ.
Nguyễn Trường Giang, 2010. Ảnh hưởng mật độ gieo sạ đến năng suất lúa
MTL645 trong vụ Hè Thu năm 2010 tại huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu
Giang. Luận văn tốt nghiệp đại học – Trường Đại học Cần Thơ.
Nguyễn Văn Luật, 2001. Cây lúa Việt Nam thế kỷ 20. Nhà xuất bản Nông nghiệp.
Nguyễn Văn Hoan, 1995. Kỹ thuật thâm canh lúa ở hộ nông dân. NXB Nông
nghiệp Hà Nội.
Nguyễn Văn Hoan, 2003. Cẩm nang cây lúa. Thâm canh cây lúa cao sản. Tập 1 Nhà
xuất bản nông thôn.
Nguyễn Xuân Trường, 2004. Ảnh hưởng của ba mức độ vùi rơm rạ vào đất đến sinh
trưởng và năng suất lúa hè thu 2003 trên đất phèn nặng xã Hòa An, huyện
Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang Giang. Luận văn tốt nghiếp đại học, Khoa
Nông Nghiệp & SHƯD ,Đại Học Cần Thơ .Trang 15-35.
Phạm Sĩ Tân, 2008. Bón phân cho lúa ngắn ngày vùng phù sa ngọt đồng bằng sông
Cửu Long. Viện Lúa Đồng bằng Sông Cửu Long. Truy cập ngày 10 tháng
10 năm 2008.
Phạm Văn Chương, 2002. Nghiên cứu sinh lý thực vật phục vụ thâm canh tăng năng
suất lúa. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, số 2/2002, trang
114-122.
SETTER. T.L, M.J. KROFF, K.G. CASSMAN and G.S KHUSH, 1994. Yield
potential of rice: past, present and future perspectives. IRRI. Los Banos,
Philippines. 1994. P 21.