Thạc Sĩ Ảnh hưởng của hỗn hợp dịch chiết thảo dược lên vi khuẩn Edwardsiella ictaluri gây bệnh gan thận mủ t

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NĂM 2014


MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM TẠ .i
TÓM TẮT ii
MỤC LỤC iii
DANH SÁCH HÌNH v
DANH SÁCH BẢNG .vi
CHƯƠNG 1 ĐẶT VẤN ĐỀ .1
1.1 Giới thiệu 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu . 2
1.3 Nội dung nghiên cứu .2
CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 3
2.1 Đặc điểm sinh học của cá Tra 3
2.1.1 Hệ thống phân loại 3
2.1.2 Đặc điểm hình thái 3
2.1.3 Phân bố . 4
2.1.4 Đặc điểm dinh dưỡng 4
2.1.5 Đặc điểm sinh trưởng 4
2.1.6 Đặc điểm sinh sản . 4
2.2 Tổng quan nghề nuôi cá Tra hiện nay . 5
2.3 Tình hình dịch bệnh trên cá Tra .5
2.4 Tổng quan về vi khuẩn E. ictaluri . 6
2.4.1 Một số nghiên cứu trên vi khuẩn E. ictaluri . 6
2.4.2 Đặc điểm sinh học của vi khuẩn E. ictaluri 6
2.4.3 Bệnh do vi khuẩn E. ictaluri gây ra trên cá da trơn . 7
2.5 Tình hình sử dụng dịch chiết từ thảo dược 8
2.5.1 Trên thế giới . 8
2.5.2 Tại Việt Nam 9
2.6 Tổng quan về thảo dược được nghiên cứu 10
2.6.1 Cây Ổi .10
2.6.2 Cây Trầu không . 11
2.6.3 Cây Bàng .12
CHƯƠNG 3 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 14
3.1 Thời gian và địa điểm nghiên cứu . 14
3.2 Vật liệu, dụng cụ và hóa chất 14
3.2.1 Vật liệu nghiên cứu .14
3.2.2 Dụng cụ, hóa chất . 14
3.3 Phương pháp nghiên cứu .15
3.3.1 Sơ đồ nghiên cứu tổng quát .15
3.3.2 Phục hồi và tách ròng vi khuẩn . 153.3.3 Phương pháp xác định mật độ vi khuẩn .15
3.3.4 Cách thu dịch chiết thảo dược . 16
3.3.5 Phương pháp thử nghiệm khả năng kháng khuẩn của thảo dược 16
3.4 Phương pháp xử lý số liệu .17
CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 18
4.1 Kết quả so sánh độ rộng vòng kháng khuẩn của hỗn hợp dịch chiết thảo
dược 18
4.2 Độ rộng vòng kháng khuẩn của các tỷ lệ trong hỗn hợp dịch chiết thảo
dược .18
4.2.1 Tỷ lệ 1:1:1 19
4.2.2 Tỷ lệ 1:1:2 19
4.2.3 Tỷ lệ 1:2:1 20
4.2.4 Tỷ lệ 1:2:2 21
4.2.5 Tỷ lệ 2:1:1 21
4.2.6 Tỷ lệ 2:1:2 22
4.2.7 Tỷ lệ 2:2:1 23
4.2.8 Tỷ lệ 2:2:2 23
CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 26
5.1 Kết luận 26
5.2 Đề xuất .26
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 27
PHỤ LỤC A . A
PHỤ LỤC B . B
PHỤ LỤC C . DCHƯƠNG 1
ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1 Giới thiệu
Ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam ngày càng phát triển, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn
của quốc gia, góp phần thành công trong công tác xóa đói giảm nghèo, bảo đảm an ninh lương
thực, cải thiện đời sống dân cư các vùng miền núi và ven biển. Với hơn 1,9 triệu ha diện tích
mặt nước Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển nuôi trồng thủy sản. Tổng sản lượng thủy
sản 9 tháng đầu năm 2012 đạt 4.337 nghìn tấn trong đó khai thác đạt 2.042 nghìn tấn, nuôi
trồng đạt hơn 2.320 nghìn tấn (Bộ Thủy Sản, 2012).
Cá Tra (Pangasianodon hypophthalmus) là loài cá da trơn nước ngọt có giá trị xuất khẩu cao,
được nuôi phổ biến ở một số quốc gia như: Việt Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia, Ở Việt
Nam đối tượng này được nuôi với quy mô công nghiệp ở một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu
Long (ĐBSCL) như: An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Tiền Giang, Theo VASEP, 7 tháng
đầu năm 2013, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 985 triệu USD, giảm 0,6% so cùng kỳ 2012.
Sản phẩm cá Tra đang có mặt ở 137 thị trường trên thế giới, trong đó có 8 thị trường chính là
Mỹ, EU, Mê-xi-cô, Bra-xin, Cô-lôm-bia, ASEAN, Trung Quốc (kể cả Hồng Kông), Ả rập
Xê-út. Trong đó, Mỹ và EU chiếm gần 46% giá trị kim ngạch xuất khẩu cá tra của
Việt Nam (7 tháng đầu năm, kim ngạch vào thị trường Mỹ đạt 230 triệu USD, tăng 7,5% so
cùng kỳ năm trước). Tuy nhiên trong những năm gần đây, dịch bệnh và ô nhiễm môi trường
đang trở thành những thách thức lớn đối với ngành Nuôi trồng thủy sản.
Trong số những dịch bệnh thủy sản thì bệnh do vi khuẩn gây nên chiếm tỷ lệ khá lớn,
gây ra những vụ dịch bệnh quy mô lớn. Vi khuẩn cũng là một trở ngại lớn trong việc
phát triển công nghiệp sản xuất giống thủy sản, một số bệnh thường gặp trên động vật
thủy sản như bệnh xuất huyết và nhiễm trùng máu trên cá Mè, Trắm Cỏ, Mè Vinh, cá
Trê, tôm Càng Xanh do vi khuẩn Pseudomonas sp., bệnh đục cơ trên tôm Càng
Xanh do cầu khuẩn Lactococcus garvieae, bệnh xuất huyết, hoại tử da, cơ ở cá nước
ngọt và nước mặn như cá Lóc, cá Chẽm do vi khuẩn Mycobacterium, bệnh hoại tử
cơ ở cá nheo Mỹ do Bacillus mycoides và bệnh nhiễm trùng máu và bệnh gan thận mủ
trên cá Tra và nhiều loài cá nước ngọt cũng như cá biển do vi khuẩn Edwardsiella
ictaluri (E. ictaluri) gây nên gây thiệt hại lớn cho người nuôi do tăng tỉ lệ hao hụt và
chi phí cho người nuôi (Hawke, 1979, Crumlish et al., 2002).
Thông thường, để hạn chế dịch bệnh do vi khuẩn gây ra trên cá Tra thì người nuôi
thường sử dụng kháng sinh, các loại hóa chất đặc trị. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất,
kháng sinh không đúng quy cách, không đúng liều lượng đã tạo ra các dòng vi khuẩn
kháng thuốc, suy thoái môi trường, ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe con người
(Nguyễn Đức Hiền, 2008). Hơn nữa, theo các quy định về an toàn thực phẩm, nghiêm
cấm sự tồn dư các loại hóa chất, kháng sinh có trong động vật thủy sản theo chỉ thị
03/2005 CT - BTS của Tổng cục thủy sản.
Những năm gần đây xu hướng dùng thảo dược trong chữa trị bệnh trên động vật thủy
sản ngày càng được phổ biến do biên độ an toàn cao (Phạm Thiệp và Vũ Ngọc Thuý,2001), có nhiều nghiên cứu sử dụng chiết chất thảo dược để phòng bệnh nhiễm khuẩn
ở cá Tra được thực hiện. Bùi Quang Tề (2006), phối hợp chất chiết từ Tỏi (Allium
sativum) và Sài đất (Weledia calendulacea) để tăng cường hệ miễn dịch cho cá Tra
chống mầm bệnh xuất huyết do vi khuẩn Aeromonas hydrophila gây ra. Huỳnh Kim
Diệu (2011) sử dụng bột lá Xuân Hoa (Pseuderanthemum palatiferum) để tăng sức đề
kháng và giúp cá tăng trọng tốt hơn, chiết chất từ cây Hoàng Kỳ cũng đã được thử
nghiệm để tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch của cá Tra (Đặng Thị Hoàng Oanh
và Trần Thị Yến Nhi, 2011).
Qua các nghiên cứu về những thảo dược xử lý bệnh gan thận mủ và đề tài khảo sát sự kháng
vi khuẩn Edwardsiella ictaluri bởi một số dịch chiết từ thảo dược của Nguyễn Văn Dương,
2013 nên đề tài: “Ảnh hưởng của hỗn hợp dịch chiết thảo dược lên vi khuẩn
Edwardsiella ictaluri gây bệnh gan thận mủ trên cá Tra” cần được thực hiện.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Nhằm đánh giá khả năng kháng lại vi khuẩn E. ictaluri gây bệnh gan thận mủ trên cá Tra bởi
tỷ lệ dịch chiết thảo dược trong hỗn hợp.
1.3 Nội dung nghiên cứu
Xác định khả năng kháng lại vi khuẩn E. ictaluri bởi hỗn hợp dịch chiết thảo dược (cây Ổi,
cây Trầu, cây Bàng).
Đo và so sánh đường kính vòng kháng khuẩn để xác định tỷ lệ hỗn hợp dịch chiết thảo dược
thích hợp.